Dieren­wel­zijnsnota 'van kop tot staart' (Raads­ver­ga­dering 30-03-2011)

We hebben veel aandacht besteed aan het voorspel voor deze gemeenteraad, waar we de voor ons belangrijke Dierenwelzijnsnota hebben geagendeerd. We hebben een door ons geschreven reactie met daarin onze standpunten tov deze dwz nota ongeveer twee weken geleden naar alle fracties opgestuurd en 17 februari j.l. hebben we een speciale dwz avond georganiseerd waar dhr Doevendans ons eea heeft verteld over stadsecologie, waar dhr Hoiting namens de Dieren- en Vissenbescherming heeft gesproken en waar Leonie Vestering van de Vereniging Wilde Dieren de Tent uit heeft verteld over het vaak trieste leven van wilde dieren in circussen.

De PvdD wil het gebruik van wilde dieren voor circussen en evenementen beëindigen. Het is voor een gemeente niet mogelijk om dingen die landelijk geregeld worden in wetgeving, hier te verbieden, zoals het toelaten van circussen met wilde dieren. Maar je kunt het wel ontmoedigen, door een voorkeursbeleid af te spreken voor circussen zonder wilde dieren, zoals het Cirque du Soleil. Als er per jaar aan drie circussen toestemming wordt verleend om binnen de gemeentegrenzen tenten op te bouwen en optredens te geven en er zijn voor 2011 vijf aanmeldingen, kun je de voorkeur geven aan de circussen zonder wilde dieren, als die zich ook hebben opgegeven. De gemeente Heemskerk bijvoorbeeld nodigt zelf circussen zonder wilde dieren uit en heeft een maximum aantal per jaar. Dat mag.
Dat voorkeursbeleid, dat is hard nodig. De PvdD is een partij die zich met name richt op dierenwelzijn. Maar in het geval van circussen is ook de openbare veiligheid in het geding. Ongeveer twee weken geleden ontsnapten twee leeuwen uit circus Humberto tijdens een vooorstelling in het Duitse stadje Neurappin. Eén van de leeuwinnen is daarop door de politie doodgeschoten, omwille van de veiligheid. Het circus was vorig jaar nog in Nederland. In de afgelopen zeven jaar heeft stichting VIER VOETERS in Duitsland 38 ontsnappingen van wilde dieren uit circussen geteld. Bij 19 incidenten raakten er ook personen gewond.

Onlangs ontsnapten er in januari 2011 in Nederland ook roofdieren uit het circus. In Alphen aan den Rijn wisten drie tijgers te ontsnappen toen de kooien niet goed afgesloten bleken te zijn. De tijgers hebben twee kamelen en een paard aangevallen. Eén kameel overleefde dat niet.
Over dierenwelzijn in circussen wordt vaak gezegd dat de wilde dieren die daar gebruikt worden, dieren zijn die al generaties lang eigendom zijn van circussen en ondertussen min of meer gedomesticeerd. Ook de olifanten die meeliepen in de Sinterklaasoptocht vorig jaar, zouden in gevangenschap geboren worden, volgens de antwoorden die we kregen op onze schriftelijke vragen over de herkomst van deze dieren. Maar op de Dierenwelzijnsavond 17 februari bleek dat Wilde Dieren de Tent uit de achtergrond was nagegaan van 20 olifanten die in kerstcircussen rondreisden: 19 van de 20 waren in het wild geboren. Waaronder de olifanten die mee hadden gelopen in de Sinterklaas optocht.
Olifanten in circussen staan gemmiddeld zeventien uur per dag vastgeketend, zo bleek uit onderzoek van de Universiteit van Wageningen uit 2009. Op grond van dit onderzoek concludeerde toenmalig minister van LNV Verburg dat nationale wetgeving mbt wilde dieren en circussen nodig was. Het is er tot op dit moment niet van gekomen. Andere conclusies uit dit onderzoek:
“Welzijnsproblemen"

Een schokkende 71% van de geobserveerde dieren in circussen in Nederland vertoont klinische afwijkingen, zo blijkt uit het onderzoek. Deze variëren van een verlamming bij een leeuw, acute dermatitis bij paarden, een leeuw met kattenaids en vermoedelijke TBC besmetting bij een olifant. Met name de huisvesting schiet ernstig tekort. 33% van de tijgers en leeuwen beschikt nooit over een buitenverblijf en gemiddeld 98% per dag zitten leeuwen in een binnenverblijf. De binnenkooien voor de tijgers zijn schrijnend klein: gemiddeld 5 vierkante meter. Olifanten staan 17 uur per dag geketend aan een voor- en achterpoot en vertonen gemiddeld ruim 10 uur per dag afwijkend gedrag, een symptoom van chronische en ernstige stress. Het transport van de olifanten zónder drinkwater loopt op tot meer dan 22 uur. De voedingstoestand van de olifanten, tijgers en leeuwen was in 66% van de gevallen ondermaats. Na aandringen van de onderzoekers werd de verlamde leeuw na jarenlang lijden geëuthanaseerd.

Een onderdeel van het onderzoek was het observeren van de in circussen toegepaste trainingsmethoden. Toegang tot de trainingen werd de onderzoekers echter in alle gevallen geweigerd. De onderzoekers konden uit de waargenomen angst van de dieren tijdens de voorstelling echter concluderen dat training op basis van dominantie gebeurt. Tijdens de voorstelling werden dwangmiddelen waargenomen, zoals olifantenhaken, die permanent gebruikt werden, ook buiten de voorstelling en zwepen.

Het argument dat het gaat om wilde dieren die door generatielange gevangenschap al min of meer gedomesticeerd zouden zijn, gaat overigens überhaupt niet op: het eigen karakter van een wild dier is erfelijk bepaald en niet al na een paar generaties verdwenen. Het dier kan in gevangenschap zijn natuurlijke gedrag niet vertonen en dit leidt tot chronische stress. Denk aan het kopschudden van olifanten en het ijsberen van tijgers. Leuk weetje is misschien dat een tijger dit doet omdat het een rustgevend hormoon produceert, zonder welke het dier totaal in paniek zou raken in de kleine kooi.

Wij dienen daarom de volgende moties in:
- voorkeursbeleid voor circussen zonder wilde dieren
- voorkeursbeleid voor evenementen zonder wilde dieren
- geen optocht voor de Goedheiligman met olifanten meer!

Gelukkig raakt er steeds meer bekend over het ellendige leven van wilde dieren in circussen. Onbekender is het feit dat vissen gevoel hebben, en pijn en angst ervaren als ze middels een haakje door hun bek uit het water worden getakeld. Vroeger dacht Descartes, een bekend Nederlands filosoof en voorstander van dierproeven, levend van 1596 tot 1650, dat het gespartel en gegil van honden die hij voor een klas levend opensneed, niet kwam doordat de dieren pijn leden, maar dat het een soort mechanische reflexen waren, het beste te vergelijken met een fluitende fluitketel bijvoorbeeld. Dergelijke veronderstellingen liggen nog steeds ten grondslag aan de huidige onderwaterjacht. Maar vissen bijten niet twee keer in hetzelfde haakje en dat doen ze niet voor niets… en niet alleen omdat een derde van de gevangen en losgelaten vissen toch overlijdt binnen drie dagen. Ook, omdat ze de ervaring graag willen vermijden.

Hoewel bijna niemand er bij stilstaat is de hengelsport eigenlijk in strijd met de Gezondheids- en WelzijnsWet voor Dieren. Vissen kennen net als andere gewervelde dieren pijn, angst en stress. Dat stelt onder anderen de Raad voor Dierenaangelegenheden van het ministerie van LNV in zijn advies 'Criteria voor dodingmethoden voor paling en meerval' uit 2003. Weliswaar is het geen doel van de meeste “sport”vissers om de gevangen vis schade te berokkenen of te doden, maar door de handeling van het aan de haak slaan wordt aan vissen lichamelijke schade, pijn en stress toegebracht en dat maakt deze “sport” een vorm van mishandeling. Respectvol omgaan met dieren is onverenigbaar met het aan de haak slaan van een vis en kan alleen door de vis met rust en in het water te laten. Maar ook de platgetreden natuur, het water dat overvoed raakt door brood en andere lokmiddelen en daardoor in ecologische kwaliteit achteruit gaat en vogels zijn het slachtoffer. Vorig jaar werden er bij de Stichting Dierenopvangcentrum Groningen 38 vogels binnengebracht die levensgevaarlijk verwond waren geraakt door vishaakjes, via brood of vissen, of vislijnen.

Er gaat van de hengelsport een dieronvriendelijke boodschap uit naar kinderen. Door kinderen aan te zetten tot hengelen breng je ze geen respect bij voor de natuur, zoals sportvissers beweren, maar geef je hen de boodschap mee dat ze dieren naar eigen goeddunken mogen gebruiken voor vermaak en sport. Door haast en opwinding agv het competitie-element wordt er tijdens viswedstrijden voor kinderen nog meer schade toegebracht aan de vis, doordat haakjes woest uit de vissebek worden getrokken en de dieren in een vangnet worden geklapt.

Daarom dienen wij de volgende moties in:
- algeheel visverbod in gemeentelijke wateren
- en als die het niet haalt:
- info bij ophalen vispas
- verbod op viswedstrijden voor kinderen

We hebben onze motie inzake duiventillen teruggetrokken, omdat er ontwikkelingen gaande zijn die wij verder niet in de weg zullen staan. We willen hier nu alleen nog over kwijt