Motie: de nieuwe gereed­schapskist

(M 07) Motie ‘De Nieuwe Gereedschapskist’ De gemeenteraad van Groningen,

 in vergadering bijeen op 29 januari 2025 ter bespreking van de Actualisatie Routekaart Groningen CO2 neutraal; 

Constaterende dat: 

● De in december formeel aangenomen Energiewet het mogelijk maakt om energiegemeenschappen op te richten;1 waarmee het mogelijk is om gezamenlijk energie (elektriciteit maar ook gas, of warmte) op te wekken, onderling met elkaar te delen (voor concrete voorbeelden, zie bijlage);

 ● vernieuwend is dat aan een energiegemeenschap niet alleen natuurlijke personen kunnen deelnemen, maar ook micro-ondernemingen, kleine ondernemingen, gemeenten, waterschappen, provincies en gemeenschappelijke regelingen; 

● energiegemeenschappen waarin opgewekte energie gelijktijdig lokaal verbruikt wordt, een bijdrage kunnen leveren aan het verminderen van netcongestie op hogere lagen van het elektriciteitsnetwerk; 

● de salderingsregeling vanaf 2027 afgeschaft wordt, terwijl zon op dak wel een essentiële rol speelt bij het behalen van de doelen van de routekaart CO2 neutraal; Overwegende dat: 

● de gemeente een verbindende rol kan spelen tussen verschillende entiteiten die mogelijk samen een energiegemeenschap zouden willen vormen; 

● er na het afschaffen van de salderingsregeling minder mogelijkheden zijn om een investering in zonnepanelen terug te verdienen, maar dat een energiegemeenschap vormen hierbij kan helpen; 

Roept het college op:

● samen met de energie-initiatieven te verkennen wat er nodig is aan beleid om de vorming van energiegemeenschappen te stimuleren en te ondersteunen, hoe energiegemeenschappen kunnen bijdragen aan het behalen van de doelen uit de routekaart en wat praktische implicaties zijn; 

● met energie-initiatieven en andere geïnteresseerden te verkennen of er 1 à 2 pilots van energiegemeenschappen kunnen worden gestart, waarbij het belangrijk is dat de concrete voorstellen van de energie-initiatieven komen; 

● om het geleerde uit die pilots, in overleg met de regiotafel en/of Groninger Energie Koepel (GREK), actief te delen in bijvoorbeeld leertrajecten of andere vormen van kennisdeling bij het opzetten van energiegemeenschappen; 

● de Raad over de voortgang te informeren in Q3 van 2025; 

En gaat over op de orde van de dag. 

 Ceciel Nieuwenhout Groen Links 
Andrea Poelstra-Bos D66 
Joren van Veen PvdA 
Bart Hekkema Partij voor de Dieren 
Etkin Armut CDA 
Leendert van der Laan Partij vóór het Noorden 

BIJLAGE ENERGIEGEMEENSCHAPPEN: Omdat het begrip energiegemeenschap pas amper een maand officieel in de wet staat, hierbij korte uitleg en vier voorbeelden van wat voor activiteiten onder een energiegemeenschap kunnen vallen. Wat is een energiegemeenschap? Een energiegemeenschap is een entiteit die zich bezig kan houden met de productie, waaronder uit hernieuwbare bronnen, distributie, levering, verbruik, aggregatie, energieopslag, energie-efficiëntiediensten, oplaaddiensten voor elektrische voertuigen of andere energiediensten. Eigenlijk heel veel dus, en het hoeft ook niet alleen met elektriciteit te maken te hebben. Belangrijk is dat het hoofddoel niet het maken van winst is, maar het bieden van milieu-, sociale of economische voordelen in het lokale gebied waar de gemeenschap werkzaam is, of aan haar leden.2 Wat nieuw is, is dat ook MKB (tot 50 werknemers/omzet EUR10 mln), en lokale overheden en gemeenschappelijke regelingen mee kunnen doen. Dit biedt de kans om verschillende verbruiksprofielen samen te voegen: een school of kantoorgebouw zal overdag stroom vragen, huishoudens juist ‘s ochtends en ‘s avonds. Bedrijven kunnen juist weer andere patronen hebben. Hoe kan je energiegemeenschappen gebruiken? Een paar voorbeelden: Bestaand voorbeeld: Goedkope stroom dankzij de energiegemeenschap Zeven lokale energiecoöperaties in Gelderland slaan de handen ineen: door samen een energiegemeenschap op te richten kunnen ze opgewekte elektriciteit onderling leveren tegen kostprijs, zonder tussenkomst van commerciële partij. De energiegemeenschap stimuleert mensen om energie te verbruiken wanneer hun bronnen (zon en wind) elektriciteit leveren. Als het windstil en mistig is, koopt de energiegemeenschap stroom in op de reguliere stroommarkt om te garanderen dat hun afnemers altijd wel stroom hebben. https://www.gld.nl/nieuws/8258710/hier-maken-ze-een-vuist-tegen-commercieleenergieboeren 2 https://www.local4local.nu/wp-content/uploads/2024/05/Local4Local-Position-paper-Energiedelendoor-Energiegemeenschappen-V1.pdf Fictief voorbeeld: Huurders in actie! De huurders van een flat in Paddepoel hebben een aantal jaar geleden zonnepanelen gekregen. De huur ging wat omhoog, maar de energierekening omlaag omdat ze nu de stroom kunnen salderen. Maar de salderingsregeling stopt in 2027, waardoor je vooral nog voordeel hebt als je de stroom direct verbruikt op het moment van opwek - en dat lukt nu eenmaal niet altijd. De huurders spreken af om een energiegemeenschap te vormen waarmee ze eigen opgewekte energie delen binnen het complex. Daardoor telt het als collectieve zelfopwek en hebben de huurders meer voordeel dan als iedereen los van elkaar een contract heeft met een gewone leverancier. Echt/fictief voorbeeld: Dorp kiest voor verbondenheid Een elektrische auto is niet voor iedereen weggelegd, het is namelijk duur in aanschaf en vooral goedkoop als je ‘m oplaadt met eigen zonnestroom. Verschillende Groningse dorpen in de voormalige gemeente Loppersum hebben daarom elektrische deelauto’s, genaamd ‘deelslee’. Oprichters waren de Verenigingen Dorpsbelangen, energie- en zorgcoöperaties. https://www.eemsdelta.nl/deelslee-elektrisch-deelvervoer Dit is opgericht in 2020, dus voordat het concept energiegemeenschap in de wet stond. Als dorpen of wijken in de gemeente Groningen dit ook willen, en het opladen van hun deelauto willen doen op basis van zonnestroom van een dak van een school of bedrijf uit de buurt, dan zou dat ook kunnen. Een energiegemeenschap zou daar een goede vorm voor zijn. ‘Oplaaddiensten voor elektrisch vervoer’ staat expliciet als een van de mogelijke activiteiten van een energiegemeenschap. Fictief voorbeeld: Warmtegemeenschap Het is intussen duidelijk in welke wijken Warmtestad de huizen gaat verwarmen. Maar wat als jouw wijk daar nou buiten valt? Dan zou een lokale groep inwoners, bedrijven en instellingen samen een warmtegemeenschap kunnen vormen, waarbij de restwarmte van een bedrijf bijvoorbeeld de huizen in de buurt verwarmt, of er een collectieve warmteopslag wordt gebouwd en instandgehouden, en de aangeslotenen tegen kostprijs hun huizen verwarmen. De nog vast te stellen Warmtewet noemt de “warmtegemeenschap” als een specifieke vorm van energiegemeenschap. In tegenstelling tot een (gewone) energiegemeenschap, kan de warmtegemeenschap ook worden aangewezen als warmtebedrijf. In de Warmtewet komt daarom een specifieke set eisen waaraan een warmtegemeenschap moet voldoen. https://academie.energiesamen.nu/academie/collecties/359/de-warmtegemeenschap

1 https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/36378_energiewet