Woord­voering: Begroting 2023 - 9 november 2022

Woordvoering begrotingsdebat, 9 november 2022

Dankuwel voorzitter. Terwijl in Egypte door wereldleiders wordt gesproken over de toekomstige leefbaarheid van moeder Aarde, spreken wij hier over de toekomst van onze mooie gemeente Groningen. Voor mijn fractie is het een bijzonder moment: de eerste begroting waar we zelf als coalitiepartner een hand in hebben gehad, en de eerste begroting waarin de uitgangspunten van het coalitieakkoord zijn vertaald in concrete plannen en bedragen.

En daar zijn we best tevreden mee. Van iets kleins als het feit dat dieren vijf keer vaker voorkomen in de begroting dan vorig jaar, tot iets groots als de miljoenen extra die de komende jaren worden besteed aan natuur, dierenwelzijn, groen en ecologie. Als Groningen zetten we grote stappen om de gemeente van de toekomst vorm te geven. Deze begroting toont een sociaal en groen pakket aan investeringen die we doen om onze stad mooier, gezonder, duurzamer, diervriendelijker en eerlijker te maken.

Als Partij voor de Dieren zijn we blij met de extra inzet die we zetten op het bestrijden van armoede, dat we doorgaan met de wijkvernieuwing, en dat we het beheer van de openbare ruimte en groen in de wijkvernieuwingswijken verbeteren. Maar ook de bestrijding van ondermijning, waarvan het belang niet te onderschatten is, krijgt een extra impuls. Evenals de uitbreiding van het aantal brugfunctionarissen en het bijdragen aan eerlijk loon voor eerlijk werk in de cultuursector. Om al onze doelstellingen te kunnen realiseren hebben we een sterke organisatie nodig, en daarom hebben we een bezuinigingstaakstelling voor het ambtenarenapparaat geschrapt.

Dankzij de positieve effecten van de septembercirculaire hebben we als gemeente meer incidentele middelen beschikbaar dan verwacht. Zoals mijn voorgangers van GroenLinks en de Partij van de Arbeid al hebben gezegd, kiezen wij er als coalitie voor om een gedeelte van deze middelen in te zetten voor de bestaanszekerheid van onze armste inwoners, en voor extra energiebesparing in de gemeente. Nu een incidentele extra investering doen in de energietransitie, is iets waar we in de toekomst de vruchten van plukken.

Maar we zouden de Partij voor de Dieren niet zijn, als we het idee van bestaanszekerheid niet breder zouden trekken dan de bestaanszekerheid van mensen. Ook huisdieren lopen namelijk het risico om slachtoffer te worden van de armoedecrisis in ons land en onze gemeente. De ervaring leert dat bij huishoudens in armoede, huisdieren vaak een slechtere gezondheid hebben. Baasjes hebben niet altijd de middelen om voor een consult naar de dierenarts te gaan, en ook niet altijd het budget voor vaccinaties, ontwormen, chippen en castreren. Terwijl deze preventieve acties juist veel ellende in de toekomst kunnen besparen. Daarom stellen wij, samen met de SP, de Partij voor het Noorden, de PvdA en GroenLinks voor om in deze ongekende koopkrachtcrisis 50.000 euro beschikbaar te stellen waarmee huishoudens met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum eenmalig dierenartskosten kunnen declareren bij de gemeente. Hiermee kunnen honderden huisdieren geholpen worden, en kan hun baasjes financiële stress gespaard blijven.

In Groningen hebben we naast huisdieren nog een hele hoop andere gedomesticeerde dieren, waaronder de dieren op onze kinderboerderijen. Alhoewel die over het algemeen de zorg krijgen die ze verdienen, is er altijd ruimte voor verbetering. In de Nota Dieren van vorig jaar staat nu bijvoorbeeld nog: “Als er teveel dieren zijn of geboren worden, zoeken we een passend adres voor ze, zoals een hobbyboer. Mocht er geen passend adres zijn, dan gaan de dieren naar de slacht.” De dierenwelzijnseisen kunnen dus wel een stapje hoger. Daarom vragen we middels onze motie, die we samen met de Partij voor het Noorden indienen, aan het college om te inventariseren wat er nodig is om te voldoen aan het diervriendelijke Kinderboerderijenbesluit.

Voorzitter, dan vuurwerk. Deze week was in het nieuws te lezen dat maar liefst 12 gemeenten de komende jaarwisseling een algeheel verbod op consumentenvuurwerk instellen, waaronder de steden Amsterdam, Rotterdam, Apeldoorn en Nijmegen. Nog eens tien gemeenten overwegen een lokaal vuurwerkverbod voor het komende jaar. Beter voor het milieu, de dieren, mensen met trauma’s en de algehele gezondheid. Voor mijn fractie is het dan ook pijnlijk dat Groningen niet in dit rijtje van vooruitstrevende gemeenten staat.

Het argument van het college is dat een lokaal verbod niet goed te handhaven is, omdat in buurgemeenten vuurwerk wel is toegestaan, en vuurwerk nog steeds legaal te koop is in Nederland. Maar als gemeente nemen we wel vaker regels op in de APV die niet consequent te handhaven zijn. Zoals het verbod op het oplaten van ballonnen, rookvrije zones, of maximumsnelheden die met de voeten worden getreden. Ook zonder handhaving levert een verbod een positief effect op, omdat een deel van de inwoners ook zonder repressie zich aan de regels houdt. Mijn vraag aan de burgemeester is dan ook: houdt de gemeente Groningen het lokale vuurwerkverbod van de 12 pioniersgemeenten in de gaten, om te beoordelen of het ook zonder sluitende handhaving een substantieel positief effect oplevert? En kan de burgemeester toezeggen dat hij zich landelijk extra zal inzetten voor een nationaal verbod op consumentenvuurwerk?

Voorzitter, bij het voorjaarsdebat diende D66 een motie in over de LHBTQIA-monitor, die wij graag hadden gesteund. Toen was er helaas geen geld voor beschikbaar, maar nieuwe ronde, nieuwe kansen, en nieuwe incidentele middelen. Met het oog op het feit dat we een Regenbooggemeente zijn, bijna alle hier aanwezige partijen het Regenboog Stembusakkoord hebben ondertekend, en we als Groningen in 2024 de eer hebben om Roze Zaterdag te organiseren, stellen wij nu samen met D66 en Student & Stad voor om deze LHBTQIA-monitor alsnog uit te voeren. Een onderzoek waarmee vermoedens over de stand van queer acceptatie in onze gemeente bevestigd of ontkracht kunnen worden, en dat we kunnen gebruiken om een debat te voeren in onze raad over de acceptatie en emancipatie van de nog altijd gemarginaliseerde LHBTQIA+ gemeenschap.

Tot slot enkele moties van andere partijen. De digitale samenleving biedt kansen maar ook ethische en veiligheidsrisico’s. Daarom dienen we de D66 motie over een algoritme- en sensorenregister mede in. Om een routekaart naar een afvalvrije gemeente te krijgen met tussentijdse doelen en concrete indicatoren, dienen we de D66 motie daarover mede in. En om het voortbestaan van de sociale basis te waarborgen in deze tijd van meerdere crisis, dienen we de CDA motie hierover mede in. De moties van andere partijen die ik nu niet heb genoemd, daar zal ik op terugkomen tijdens de tweede termijn of in een stemverklaring. En daar wou ik het voor nu bij laten, dank.

Interruptie CDA: Moet je als je arm bent wel aan huisdieren beginnen?

Interruptie D66: Kan bijzondere bijstand niet?

Interruptie VVD: Diftar niet nodig voor afvalvrije gemeente?

Interruptie S&S: Klimaat maar 2x 4 miljoen incidenteel, waarom?


Tweede termijn

Dank voorzitter. Allereerst dank aan de burgemeester voor het blijvend inzetten in de lobby voor een landelijk vuurwerkverbod. Mijn fractie kan niet wachten tot het zover is.

Ik zal eerst een aantal moties bij langsgaan. Motie 2 over sport en bewegen voor mensen met een handicap of chronische aandoening, die zullen we steunen.

Onze motie 5 over de kinderboerderijen, ik twijfelde of ik daar in de beantwoording niet gewoon een toezegging hoorde van de wethouder om dit te gaan inventariseren, misschien kan de wethouder dat bevestigen.

Motie 21 over de ondersteuning van duurzame relaties, daar zullen we voorstemmen, evenals motie 22 over de dag van de vrijwilliger, sympathiek idee dus we stemmen voor.

Motie 23 over de repair cafés, die overigens ook door de Partij voor het Noorden wordt mede ingediend, de wethouder had het over aandacht besteden aan ruilen in de communicatie, maar als indienende partijen van deze motie bedoelen we juist dat er in de repair cafés ook een fysieke plek moet bieden om spullen te kunnen ruilen.

Motie 26 over intergenerationeel wonen, in lijn met coalitieakkoord en woonzorgvisie, belangrijk om eenzaamheid tegen te gaan en sociale cohesie te bevorderen, dus daar stemmen we voor.

Motie 32, de interruptie van D66 op de wethouder dat het niet specifiek over een jongere raad zou gaan bevreemd ons een beetje aangezien jongerenadviesraad drie keer in het dictum staat. We sluiten niet uit dat dit uiteindelijk de uitkomst kan zijn van de jongerencoördinator die participatiewensen gaat inventariseren, maar vooralsnog stemmen we nu tegen M32.

Dan kort de amendementen, het college heeft A1 en A2 ontraden maar het mooie aan het dualisme is dat we als raadsfracties alsnog voor kunnen gaan stemmen dus dat zijn wij ook van plan, A3 stemmen we tegen vanwege de redenen die de heer Bushoff ook al heeft toegelicht in een interruptie bij de heer de Haan.