Mondelinge vragen: stijgende energielasten die Groninger buurt- en dorpshuizen bedreigen
Indiendatum: nov. 2022
II Vragen van de Partij voor de Dieren over stijgende energielasten die Groninger buurt- en
dorpshuizen bedreigen (Bart Hekkema)
Vorige week schreef vereniging Groninger Dorpen een brief aan de gemeenteraad van Groningen
waarin de vereniging haar zorgen uitspreekt over de stijgende energielasten voor buurt- en
dorpshuizen in de provincie, maar zeker ook in de gemeente Groningen. Onderstaande uitkomst van
een enquête onder buurt- en dorpshuizen in de provincie spreekt boekdelen. Ook Dagblad van het
Noorden besteedde aandacht aan de crisis onder de buurt- en dorpshuizen: als gevolg van de
coronapandemie zijn al veel van de locaties door hun reserves heen, die in de eerste plaats bedoeld
waren voor onderhoud en verduurzaming. Nu daar de extreem hoge energielasten nog bovenop zijn
gekomen, verkeren veel van de buurt- en dorpshuizen in zwaar weer. Een aantal van hen kan niet
garanderen in de winter open te blijven. Het belang van buurt- en dorpshuizen voor de sociale
cohesie en de leefbaarheid in wijken en dorpen wordt breed erkend, maar het ontbreekt helaas aan
financiële steun. De vereniging Groninger Dorpen vraagt samen met de Landelijke Vereniging voor
Kleine Kernen en LSA Bewoners de provincie en Groninger gemeenten om samen een lobby te
starten richting het Rijk voor aanvullende en broodnodige compensatiemaatregelen.
Daarom stelt de Partij voor de Dieren de volgende twee vragen aan het college:
1. Zijn er signalen bekend van buurt- en dorpshuizen in de gemeente die het hoofd nog moeilijk
boven water kunnen houden en wordt er gesproken over mogelijke ondersteuning?
2. Is het college bereid zich aan te sluiten bij de lobby richting het Rijk voor passende
compensatiemaatregelen voor buurt- en dorpshuizen?
de heer Hekkema (Partij voor de Dieren): Dank, voorzitter. Ik denk dat iedereen de vragen
heeft kunnen lezen, maar nog een kleine toevoeging daarop. Ik heb vanmiddag nog even
met de vereniging Groninger Dorpen gebeld. Het blijkt dat er in onze gemeente veel
buurthuizen zijn waarbij het maandbedrag van hun energierekening ten opzichte van
september 2021 en september 2022 is verdubbeld. Veel buurthuizen geven dan ook aan dat
het of heel lastig wordt om in de winter open te kunnen blijven of dat ze heel erg onzeker
zijn dat de energiekosten nog verder zullen oplopen en ze nog verder moeten interen op de
reserves. Het zou heel fijn zijn als het college kan aangeven inderdaad-- Ik had in de vraag -
dat moet ik toch even zeggen - gevraagd om de lobby naar het Rijk te starten, maar nu zag ik
1
toevallig dat het Rijk gisteren met een best omvangrijke subsidieregeling of
compensatieregeling kwam voor buurt- en dorpshuizen specifiek. Misschien dat de
wethouder kan aangeven of dat de gemeente Groningen al heeft bereikt en of we weten op
hoeveel geld we uit dat fonds aanspraak kunnen maken? Dank.
00:10:07
Voorzitter: Dank u wel, beiden, voor uw vragen. Dan geef ik het woord aan wethouder
Eikenaar.
00:10:14
de heer Eikenaar (wethouder): Dank u, voorzitter. Uiteraard bereiken ons ook de geluiden
dat sportverenigingen en buurthuizen zich zorgen maken en dat is ook de reden dat we dat
energiepakket onlangs hebben vastgesteld. Er wordt momenteel heel hard gewerkt aan het
invulling geven van die drie miljoen, dat fonds, wat hier een oplossing voor moet bieden. Die
regeling zal begin december gereed zijn. Er wordt momenteel heel hard aan gewerkt. Het is
erg veel werk. We hebben dat hele pakket moeten samenstellen, dus er wordt echt met man
en macht aan gewerkt. Wij denken een goede regeling te kunnen maken om buurthuizen en
sportverenigingen te kunnen ondersteunen wanneer zij te hoge energielasten krijgen. Dat is
het antwoord op die vraag. Op de vraag van de middelen van het Rijk: de regeling, zoals wij
die maken, is voor de korte termijn en de regeling van het Rijk is voor de wat langere
termijn. Dat is langjarig geld, dus 300 miljoen oplopend naar 400 miljoen in zijn totaliteit.
Hoeveel wij daar exact van krijgen is op dit moment nog niet duidelijk, maar u kunt zelf een
rekensommetje maken. Dat zal vermoedelijk in de miljoenen lopen wat dat zal opleveren en
dat kunnen we vervolgens inzetten om langjarig een oplossing te bieden om de
sportverenigingen en buurthuizen te ondersteunen. Het antwoord op uw vraag is: er wordt
keihard aan gewerkt. We gaan zo snel mogelijk duidelijkheid geven en volgens mij kunnen
we een groot deel van de problemen die hier worden geschetst met dat fonds opvangen.
00:11:55
Voorzitter: Mag ik tussendoor een aantal fractieleden vragen laten stellen? Dan ga ik eerst
naar-- Ja, maar er zijn nu twee vragen, dus ik wil eerst naar de vragen en dan naar de
aanvulling. De PVV.
00:12:13
de heer Ram (PVV): Dank u wel, we hebben een vraag over het openhouden van de
dorpshuizen. Er zijn genoeg Groningers die in de energie-armoede zitten en die wellicht hun
energie gewoon uitzetten en dan willen uitwijken naar een dorpshuis. Kan de wethouder
garanderen dat er geen dorpshuis dichtgaat de komende maand of anderhalve maand?
00:12:39
de heer Eikenaar (wethouder): Garanties-- Onder welke omstandigheid straks een dorpshuis
sluit, kan ik niet garanderen dat dat niet gebeurt. Als ze niet genoeg vrijwilligers hebben of
wat dan ook, maar ik snap uw vraag. Wij gaan er alles aan doen om dorpshuizen niet te laten
sluiten. Sterker nog, een deel van de regeling gaat over directe ondersteuning van verhogen
van de energie, dus als de energierekening hoger uitpakt om dat te compenseren en te
zorgen dat ze daarin ondersteund worden. Een ander deel van de regeling zal er
vermoedelijk uit komen te bestaan - het college heeft er nog niet definitief over gesproken,
dus dat moet nog gebeuren, maar onder dat voorbehoud - dat op het moment dat er
2
initiatieven zijn om bijvoorbeeld het dorpshuis de hele dag open te doen om mensen daar te
ontvangen - bijvoorbeeld omdat ze daar dan kunnen werken als zzp'er of wat dan ook, om
thuis de energierekening naar beneden te brengen - dan komt daar ook een onderdeel van.
Dus dat is met name het doel. Enerzijds het openhouden en anderzijds de maatschappelijke
initiatieven te ondersteunen - die kunnen ook van andere clubs zijn - en om daarin te
voorzien.
00:13:52
Voorzitter: Nog een vraag van het CDA.
00:13:54
de heer De Haan (CDA): Voorzitter, bedankt voor de antwoorden van de wethouder. Ik had
nog een vraag over de communicatie. Je leest nu in veel media de zorgen van bijvoorbeeld
sportverenigingen over de energierekening. Hoe zorg je nou dat die verenigingen er nu al
van op de hoogte zijn dat er zo'n fonds aankomt en dat ze daar aanspraak op zouden kunnen
maken? Volgens mij is het voor veel clubs nu nog onduidelijk dat er zoiets speelt. Ik denk dat
het veel vrijwilligers van verenigingen kan ontzorgen als ze weten wanneer het komt en hoe
het er in principe een beetje uit gaat zien.
00:14:38
de heer Eikenaar (wethouder): We kunnen er pas definitief over communiceren als de
regeling is vastgesteld, maar er zijn natuurlijk reguliere contacten waarin wordt verteld dat
we met iets bezig zijn en dat het eraan komt. Ik weet niet van wanneer deze enquête precies
is, dus misschien is dat van eerder, maar dat kan ik niet beoordelen. Het zou kunnen dat
men zegt-- Ik zag een van de vragen: krijgt u steun van de gemeente? En het antwoord is:
nee. Dat is tot op heden de situatie, maar die gaat snel veranderen. Ik weet niet wanneer die
vragen zijn beantwoord, maar er zijn reguliere contacten en zodra de regeling er is gaan we
heel snel communiceren om te zorgen dat iedereen daar een beroep op kan doen.
00:15:25
mevrouw Jongman (wethouder): Dank u wel, voorzitter. Er staat nog een aanvullende vraag
in vraag één over gelijk speelveld en die wou ik toch even, als wethouder Sport,
beantwoorden. Dat is voor de voormalige gemeente Groningen afgerond en we zijn daarin
heel druk bezig met Haren en Ten Boer om dat met gelijke afspraken te doen voor de
buitensport met betrekking tot eigendom en vergoedingen op gemeentelijke
sportaccommodaties. Daar is, op verzoek van uw raad, een heel traject in gestart wat we nu
aan het afronden zijn in Haren en Ten Boer. Dat heeft even tijd nodig, omdat we dat graag in
overleg met al die verenigingen willen doen, waarbij de eigendomssituaties overal
verschillend zijn. We kunnen niet in een keer zeggen: "Nou, we doen het zus." Nee, we
willen dat graag in overleg doen met al die verenigingen. Er wordt door de klantregisseurs,
die daar contacten over hebben, hard aan gewerkt. Daarnaast en als vervolg daarop zijn we
ook gestart met een project dat heet Doorbelaste Nutsvoorzieningen, omdat er per
sportpark of accommodatie hele verschillende situaties zijn. Ook daar willen we
transparantie en eenduidigheid hebben in de betaling van de nutsvoorzieningen, maar dat
kunnen we nu niet acuut afronden, want dat vergt goed overleg met de verenigingen en we
willen daar op een goede manier met alle verenigingen die het betreft contact over hebben.
Daar gaan we dus volgend jaar mee aan de slag, maar de energiekosten die zijn gestegen
3
zijn, dat is door mijn collega uitstekend verwoord. We kennen de signalen en wij werken
heel hard om een goed pakket samen te stellen.
00:16:55
mevrouw Jongman (wethouder): Dank u wel. Ik zie nog een vraag van de heer Sijbolts.
00:16:58
de heer Sijbolts (Stadspartij 100% voor Groningen): Voorzitter, dank aan wethouder Jongman
voor de beantwoording voor dat stukje wat verborgen zat in de introductietekst. Alleen de
moeilijkheid zit hem erin, dat bij sportpark De Koepel het energiecontract eind dit jaar
verloopt en zij moeten een nieuw contract afsluiten. Onder de oude situatie, waarbij de
prijzen nog niet zo waren gestegen op energie, was dat probleem nog niet zo groot,
alhoewel volgens mij ook eind dit jaar die harmonisatie afgerond had moeten zijn. Los
daarvan, zij geven een duidelijk signaal af dat als dit voor 31 december niet is opgelost zij
misschien dreigen het lidmaatschap te moeten verhogen - wat de afgelopen jaren al door
besluiten hier is gebeurd - en ze willen voorkomen dat er een leegloop ontstaat of dat een
belangrijke sportvoorziening in een dorp, want dat is sport natuurlijk ook, dreigt te sluiten. Ik
hoop dat de wethouder op dat punt nog iets verder kan gaan richting een toezegging.
00:18:03
mevrouw Jongman (wethouder): Dat is lastig omdat die gesprekken op dit moment lopen,
dus ik kan niet vooruitlopen op gesprekken die nog lopen. Wel weten we dat we goed in
overleg zijn met de klantregisseurs, waar ik het over had, en zeker het probleem erkennen
dat we in algemene zin, als we het over alle accommodaties hebben, zowel buurt- en
sportaccommodaties, niet willen dat het effect is dat men niet meer kan sporten of dat men
niet meer kan ontmoeten. Ik kan u alleen maar toezeggen dat we volle kracht vooruit
inzetten op de uitkomst daarvan, maar we kunnen niet vooruitlopen op een uitkomst waar
we nog aan het overleggen zijn. Ik kan u alle energie aanbieden om die gesprekken goed te
voeren, maar ik kan niet vooruitlopen op de uitkomst.
00:18:47
Voorzitter: Ik kijk even rond naar de fracties of daar nog aanvullende vragen over zijn. De
heer Sijbolts.
00:18:56
de heer Sijbolts (Stadspartij 100% voor Groningen): Ik heb het gevoel dat de wethouder de
urgentie ziet, dus wij zullen een vinger aan de pols houden, zowel bij de wethouder als bij de
betreffende sportverenigingen.
00:19:04
Voorzitter: Zeker, wethouder Jongman.
00:19:07
mevrouw Jongman (wethouder): Een deel van het antwoord mist hij natuurlijk. Het pakket
wordt samengesteld op basis van waar men tegenaan loopt, dus als men ontzettend tegen
iets aanloopt dan is juist dat pakket bestaande uit drie delen, namelijk wat we lokaal kunnen
doen of waar het Rijk mee komt - ook weer in twee delen. Ik weet niet in welk vakje het gaat
passen - maar hoe dan ook staat er wel iets klaar om de clubs nabij te staan. Hoe dat eruit
4
komt te zien, los van dat andere deel van gelijk speelveld, gaan we de komende tijd aan u
voorleggen.
00:19:41
Voorzitter: Ik kijk even rond of daarmee beide vragen van de fracties beantwoord zijn? De
heer Hekkema.
00:19:49
de heer Hekkema (Partij voor de Dieren): Jazeker, voorzitter, de vragen zijn goed beantwoord
door de wethouders. De enige vervolgvraag die ik nog zou kunnen stellen is of de
wethouders kunnen toezeggen dat wij als raad in de loop van volgend jaar toch even worden
geïnformeerd of die regelingen op de korte termijn-- Dan ook het zicht op de regeling vanuit
het Rijk, hoe we die gaan invullen, of dat inderdaad voldoende is en of we daarna nog
signalen ontvangen of sport, maar ook buurt- en dorpshuizen misschien extra hulp nodig
hebben? Dus dan graag de raad daarover inlichten.
00:20:26
Voorzitter: Wil iemand van het college daar nog op reageren?
00:20:28
de heer Eikenaar (wethouder): Jazeker, uiteraard komen we daar bij u op terug. Op het
moment dat we voor het volgend jaar structureel waar het gaat om die miljoenen die van
het Rijk komen gaan inzetten, dan komen uiteraard bij u terug om daarover te spreken, u
daarover te informeren en uw opvattingen daarover te houden. Daarnaast is er ook nog, ik
weet even niet meer uit mijn hoofd wanneer dat precies gepland stond, het veertien
miljoen-pakket, om het zomaar even te noemen, en daar komt nog een soort evaluatie van
naar u toe, in een brief, hoe dat precies verlopen is en wie we precies bediend hebben, om
daar vervolgens weer uit te leren hoe dat in de toekomst moet, enzovoort. We komen er op
beide elementen zeker bij u terug.
Interessant voor jou
Mondelinge vragen: Doodgemaaide egels
Lees verderSchriftelijke vragen: Loonkloof
Lees verder