Schrif­te­lijke vragen: Houtrook

Indiendatum: 8 okt. 2024
Antwoorddatum: 6 nov. 2024

Geachte lezer,

Hierbij doen wij u toekomen ons antwoord op de schriftelijke vragen ex art. 36 RvO van mevrouw J. Bosma van Partij voor de Dieren en de heer T. van de Vendel van GroenLinks over het tegengaan van overlast door houtrook. De brief treft u als bijlage aan.

Aanleiding tot het stellen van deze vragen is de wens om verdere stappen te zetten voor een schonere lucht.

Ondanks dat de houtkachel voor veel mensen warmte en gezelligheid betekent, bevat houtrook verschillende schadelijke stoffen, waaronder fijnstof. Deze stoffen hebben mogelijk nadelige effecten op de gezondheid in de vorm van longziekten maar ook hart- en vaatziekten.

Daarom stellen de fracties van PvdD en GroenLinks de volgende vragen:

Op 24 juni 2021 nam de Gemeenteraad van Groningen het Initiatiefvoorstel ‘Aanpak van overlast door houtrook’ aan. Welke stappen zijn daaropvolgend gezet?

Naar aanleiding van het Initiatiefvoorstel zijn gesprekken gevoerd met de GGD, waarna in gezamenlijk overleg is besloten dat de GGD niet de juiste organisatie is voor een onderzoek naar houtrook. Vervolgens zou een landelijke campagne komen vanuit Milieu Centraal omtrent houtrook. Toen bleek dat dit pas in 2024 van start zou gaan, is er een kleinere gemeentelijke campagne gelanceerd om aandacht te vragen voor dit onderwerp en bewustwording te creëren. Uw raad is daarover geïnformeerd via de dagmail.

Hebben deze stappen volgens het college voldoende effect gehad op de overlast van houtrook die inwoners ervaren?

Met de gemeentelijke campagne gericht op de effecten van houtrook, zowel op onze eigen gezondheid als het milieu, is er winst behaald in de vorm van bewustwording. Dit is de eerste stap richting de gewenste gedragsverandering. De campagne is goed bekeken dus veel inwoners hebben informatie over de effecten van houtrook gezien. Bij het ‘Meldpunt overlast en zorg’ is ook sprake van een afname van het aantal meldingen van overlast door houtrook sinds de gemeentelijke campagne. Aansluiting bij een landelijke campagne is een goede vervolgstap. Vervolgens is het van belang om houtrook als thema te benoemen in de omgevingsvisie.

Is het college op de hoogte van het gedeeltelijke verbod op houtstook dat recentelijk in Amersfoort is ingevoerd, waarbij houtstook binnenshuis verboden is bij code rood of oranje op de Stookwijzer?

Ja, wij volgen de ontwikkelingen in Amersfoort met interesse.

Is het college bereid een vergelijkbaar verbod in Groningen in te voeren vanwege de negatieve gevolgen voor volksgezondheid, milieu en klimaat? Zo ja, welke stappen zijn hiervoor nodig en wat is de verwachte tijdlijn?

Wij gaan onderzoeken of we een stookverbod in enige vorm ook bij ons kunnen instellen indien dit zowel juridisch als uitvoeringstechnisch mogelijk blijkt. Het belang van een schone lucht in verband met volksgezondheid en klimaat worden gedeeld. Eerder zagen we geen meerwaarde aan deelname aan het Schone Lucht Akkoord (SLA). Inmiddels hebben wij, mede naar aanleiding van uw vragen over het tegengaan van houtrook, een heroverweging gemaakt. Belangrijkste reden is dat deelnemers aan het SLA 50% co-financiering kunnen krijgen voor luchtkwaliteits verbeterende maatregelen via een Specifieke Uitkering. Zie voor meer informatie over deelname aan het SLA ons antwoord op raadsvragen gesteld door D66 en de Partij voor het Noorden over het meten van luchtverontreiniging in Groningen (zaaknummer 314890- 2024).

Als wij een vergelijkbaar stookverbod in Groningen wil invoeren dan moet eerst besloten worden of de gemeente een beleidsregel of een omgevingsplan wil inzetten. Vragen die daarbij aan de orde zijn gaan onder andere over de handhaafbaarheid, rechtszekerheid, relatie met de Algemene Plaatselijke Verordening Groningen 2021 en risico’s op nadeelcompensatie. Wij verwachten uw raad daar in het voorjaar van 2025 over te kunnen adviseren. De ervaringen die de gemeente Amersfoort heeft opgedaan kunnen we daarbij betrekken. Als blijkt dat de gemeente daadwerkelijk het omgevingsplan wil wijzigen en/of een beleidsregel wil vaststellen dan neemt dit enige tijd in beslag. Het doorlopen van procedures en participatie nemen daarna ongeveer een jaar in beslag.

Is het college op de hoogte van het algehele stookverbod in de open lucht dat Utrecht heeft ingevoerd?

Ja, wij zijn hiervan op de hoogte.

Is het college op de hoogte van de diverse maatregelen die Utrecht daarnaast heeft genomen om de overlast van houtrook te beperken, waaronder het aanbieden van subsidies voor het verwijderen van rookkanalen en het vervangen van oude kachels?

Ja, wij zijn daarvan op de hoogte

Welke van deze maatregelen wil het college in Groningen toepassen om de hoeveelheid schadelijke houtrook te beperken? Ziet het college bijvoorbeeld iets in de zogenoemde slooppremie voor een gezond alternatief?

De toegepaste maatregelen zijn afhankelijk van de weg die wordt ingeslagen om de overlast van houtstook te beperken. Dit zal een uitwerking zijn van ons onderzoek naar een verbod in enige vorm voor houtstook in combinatie met de deelname aan het SLA. Dit vraagt om maatwerk en daaruit zal blijken welke maatregelen voor onze gemeente het meest effectief zijn. Door deelname aan het SLA kunnen we 50% co-financiering aanvragen voor een eventuele slooppremie voor een gezond alternatief.

Zijn er door de invoering van de Omgevingswet nieuwe instrumenten om houtrook aan banden te leggen ten opzichte van de oude situatie?

Net als voor de invoering van de Omgevingswet kan met een beleidsregel voor houtrook onze zorgplicht voor een gezonde en veilige leefomgeving nader ingevuld worden. Nieuw is dat onder de Omgevingswet houtrook ook aan banden kan worden gelegd met het omgevingsplan. Voorheen gaf het bestemmingsplan alleen die reikwijdte na instemming door de minister.

Welke mogelijkheden ziet het college om in het Omgevingsplan op te nemen dat de installatie van houtkachels niet is toegestaan?

Een verbod op de installatie van houtkachels in het omgevingsplan is waarschijnlijk niet houdbaar. Dit zal door ons nader uitgezocht moeten worden. Zie de stappen en tijdlijn die wij daarvoor geschetst hebben in het antwoord op vraag 2.2.

Momenteel gaat er een landelijke campagne over bewustwording voor de schadelijke effecten van stoken binnenshuis van start. Deze campagne zal doorgezet worden via onze gemeentelijke communicatiekanalen. De uitwerking hiervan wordt momenteel vormgegeven.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders van Groningen,

wnd. burgemeester, Mirjam van ‘t Veld

secretaris, Christien Bronda