Schrif­te­lijke vragen over vissen­sterfte Lewenborg

Indiendatum: okt. 2016
Antwoorddatum: 5 okt. 2016

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij bieden wij u ons antwoord aan op de door de heer Kelder van de Partij voor de Dieren gestelde vragen over de vissensterfte in de wijk Lewenborg.
Voorafgaand aan het beantwoorden van de vragen gaan we kort in op het ontstaan van kroosvorming en de situatie in Lewenborg.

Kroosvorming
Kroos komt vooral voor in de oeverzone van min of meer stilstaande wateren. Kroossoorten wortelen niet in de bodem en zijn daarom volledig afhankelijk van de voedingsstoffen aanwezig in het water. Dit leidt ertoe dat kroos vooral in voedselrijk water wordt aangetroffen. Kroos kan het wateroppervlak volledig bedekken waardoor minder of helemaal geen licht in het water kan doordringen. Hiermee blokkeert het kroosdek de groei van waterplanten omdat deze licht nodig hebben voor de groei. Met de afname van het aantal waterplanten vermindert ook het zuurstofgehalte.

Situatie Lewenborg
De vijver tussen Kajuit en het Want in de wijk Lewenborg betreft een geisoleerde vijver. Dit houdt in dat er geen directe verbinding bestaat met andere wateren/watergangen. De vijver is zeer ondiep en van oorsprong beschoeid. De vijver kan incidenteel worden gebruikt als riooloverstort, maar dit heeft geruime tijd niet meer plaatsgevonden. Ook is er een afvoer naar het riool aanwezig bij te hoge waterstanden. De vijver is in beheer bij de gemeente Groningen, hoewel de Waterschappen formed verantwoordelijk zijn voor het waterkwaliteitsbeheer binnen de stad. Het probleem van geisoleerde wateren, zoals de betreffende vijver, is dat het water niet tot nauwelijks wordt ververst. Voedingsstoffen kunnen zich hierdoor in het systeem ophopen.

Beantwoording vragen
1. Is het college op de hoogte van het (hoge) aantal dode vissen die in September in de wijk Lewenborg in de betreffende vijver zijn geruimd?
Ja, wij zijn op de hoogte van de vissterfte. We betreuren de situatie.

2. Deze zomer is op meerdere plaatsen in de gemeente Groningen relatlef veel kroosgroei zichtbaar. Deelt het college deze opmerktng met ons?
Wij zijn het met u eens dat in onze gemeente relatief veel kroosgroei zichtbaar was. Een en ander hangt samen met de zeer droge en warme omstandigheden in augustus en September 2016. Dit probleem speelt overigens niet alleen in de stad, maar ook in de rest van Nederland.

3. Overmatige kroosgroei is vaak het gevolg van aanhoudend hoge temperaturen maar kan ook het gevolg zijn van voedselrijk water door het gebruik van lokvoer voor vissen door vissers. Deelt het college deze opvatting met ons? Zo ja, is het college bereid de inzet van lokvoer te beperken en op welke manier? Zo nee, waarom niet?
De ontwikkeling van kroos kan door diverse factoren worden beinvloed. Duidelijk is in ieder geval dat er sprake is geweest van zeer droge en warme weersomstandigheden in augustus en September 2016 in samenhang met voedselrijke omstandigheden in de vijver. Het gebruik van lokvoer door vissers kan in beperkte mate bijdragen aan de voedselrijkdom. Het lijkt ons in dit geval niet aannemelijk dat er zoveel lokvoer is gebruikt dat dit heeft bijgedragen aan het ontstaan van het probleem.

4. Is het college bekend met het gevolg van overmatige kroosgroei op de vijvers? Dat wil zeggen: vermindering van het zuurstofgehalte in het water en hier opvolgend het overlijden van de aanwezige vissen?
Nee, wij waren niet op voorhand bekend met deze gevolgen van overmatige kroosgroei. Het betrof een uitzonderlijke situatie die nog niet eerder is voorgekomen. We weten nu dat overmatige kroosgroei in combinatie met een oplopende watertemperatuur leidt tot een afname van de hoeveelheid beschikbare zuurstof voor waterorganismen.

5. Zo ja: Wat had het college kunnen ondernemen om dergelijke gevallen te voorkomen?
Wij beantwoorden deze vraag bij vraag 6.

6. Wat gaat het college ondernemen om dit volgend jaar (en de jar en erop) te voorkomen?
Wij vinden het belangrijk dat we in geval van calamiteiten adequaat kunnen ingrijpen. Het gebruik van een beluchter in wateren met een verminderd zuurstofgehalte kan vissterfte voorkomen. Daarom gaan wij in gesprek met het waterschap over de aanschaf van twee beluchters voor de stadswateren. Op de langere termijn willen we de voedselrijke situatie in stilstaande wateren verminderen.

Met de vaststelling van het Groninger Water en Rioleringsplan (GWRP) door uw raad hebben we hierin al stappen gezet. Het gaat om de volgende maatregelen:
1. Afkoppelen van het rlolerlngssysteem Het regenwater wordt afgekoppeld van de riolering en komt direct terecht in het oppervlaktewater. Hiermee worden geisoleerde wateren met regelmaat ververst met regenwater. Bovendien beperkt dit de riooloverstort en scheelt dit in de kosten voor waterzuivering.

2. Aanleg van natuurvrlendelijke oevers Het vervangen van beschoeiing door natuurvriendelijke oevers draagt bij aan de ontwikkeling van waterplanten. Deze zullen de voedingsstoffen uit het water opnemen en hiermee de voedselbeschikbaarheid voor de ontwikkeling van kroos tegengaan.

3. Het creeren van diepere zones Door het realiseren van een of enkele diepere zones in een waterpartij kunnen vissen zich verplaatsen naar deze diepere zones. Diepere zones warmen minder snel op waardoor lokaal meer zuurstof beschikbaar is.

Wij gaan ervan uit u hiermee voldoende te hebben geinformeerd.

Met vriendelijke groet,
burgemeester en wethouders van Groningen