Begro­tingsraad

Woordvoering begrotingsraad 8 november 2023

Eerste termijn

Dank voorzitter. In juli begon ik mijn woordvoering van het voorjaarsdebat met een lijst van weersextremen. Helaas kan ik dat nu weer doen, zonder in herhaling te vallen. Afgelopen oktober was de warmste oktobermaand ooit gemeten op aarde. Het vorige record werd met bijna een halve graad verbroken. Zoals klimaatwetenschapper Wim Thiery van de Vrije Universiteit Brussel schetst, dat is alsof het record op de 100 meter sprint opeens verbeterd zou worden met een volle seconde. Het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications publiceerde gisteren dat de Groenlandse gletsjers nog sneller smelten dan verwacht. 20% van de zeespiegelstijging van de afgelopen 20 jaar is te wijten aan de afbrokkelende gletsjers die daar liggen. Aan de andere kant van de aarde dreigt de geeloogpinguïn van Nieuw-Zeeland uit te sterven door opwarming van de oceaan en vrezen onderzoekers van de Britse Antarctische Studie voor een massasterfte onder pinguïns daar, omdat de hoog pathogene vogelgriep H5N1 voor het eerst op de zuidpool is gesignaleerd.

Wie het nieuws over de mondiale klimaatcrisis, natuurcrisis en biodiversiteitscrisis volgt en nog steeds denkt dat we geen haast hoeven te maken met het anders inrichten van onze samenleving, heeft moedwillig oogkleppen op. We hebben niet de luxe om te temporiseren tot 2050. Om het tij te keren is dit decennium nog actie nodig. Daarom is het zo belangrijk om niet alleen duurzaamheidsbeleid te hebben, maar hier ook meetbare en stuurbare indicatoren voor te hebben, klimaatrisico’s inzichtelijk te hebben in de begroting, en een klimaatbegroting op te stellen. Daarom vroeg ik het college hier vorige week ook naar tijdens de sessies over financiën en duurzaamheid, en ik was erg blij om de toezegging te horen dat hieraan wordt gewerkt.

Ook dichter bij huis zorgt het veranderende klimaat voor uitdagingen. Een Nederlandse biodynamische akkerbouwer neemt de lezer op Twitter daarin mee. Zo was er deze oktober bijna 5 keer zoveel regen gevallen als vorig jaar in dezelfde maand, wat landbewerking onvoorspelbaar maakt. In het Pioenpark zag ik vanochtend dat de vijver voor het vijfde keer dit jaar fors uit haar oevers was getreden en het naastgelegen wandelpad onbegaanbaar had gemaakt. Als gemeente zetten we goede stappen op het vlak van klimaatadaptatie, kijk bijvoorbeeld naar de mooie nieuwe bomen op de Grote Markt, maar er is meer nodig. Mede daarom dienen we de PvdA motie over de ruimtelijke ontwikkelvisie voor de noordelijke wijken mede in - we moeten investeren in goede woningen en groene, leefbare wijken. Bij die wijkvernieuwing is het cruciaal om de zeggenschap en actieve betrokkenheid van bewoners te faciliteren. Daarom dienen we de SP motie Stel opbouwwerk centraal mede in. Ook de PvdA motie Presteer in behoud van sociale huur hebben we ondertekend, omdat het juist in de dure wijken van het centrum en daar omheen belangrijk is om sociale huurwoningen te behouden. En omdat de woningbehoefte in dorpen ook niet vergeten mag worden, dienen we de Partij voor het Noorden motie hierover ook mede in. Kleinschalig bijbouwen is van groot belang voor de leefbaarheid van dorpen en kan hand in hand gaan met meer groen en natuurontwikkeling, zeker als we in de toekomst niet meer zoveel land gebruiken als grasland voor de vee-industrie.

Deze zomer sprak de burgemeester tijdens de eerste herdenking van het slavernijverleden: 'We hebben de plicht om het verleden onder ogen te komen, om het ongenoemde te benoemen’. Mooie woorden waar ons als fractie zeker in kunnen vinden. Het was een bijzondere herdenking en een mooie viering. Groningen heeft een grote rol gespeeld in de slavenhandel, wat tot voor kort niet zo bekend was. We vinden het daarom belangrijk om door te gaan met het herdenken van onze geschiedenis en het vieren van Keti Koti. Daarom heeft mijn fractiegenoot Janette Bosma de motie “Jaarlijkse herdenking slavernijverleden en viering Keti Koti” ingediend om dat in afwachting van externe financiering de komende 2 jaar incidenteel te dekken uit de Algemene Reserve. Deze motie dienen samen we in met de ChristenUnie, GroenLinks, Partij van de Arbeid, de Partij voor het Noorden en D66, en natuurlijk hopen we op nog bredere steun van de raad.

Mijn Indische vader, wiens ouders de littekens van de Japanse bezetting hun hele leven hebben gedragen, was samen met mij bij de Groningse Indië herdenking op 15 augustus. We waren geraakt door de toespraken en blij dat dit voor het eerst in onze eigen stad plaatsvond. Dit hoofdstuk van onze geschiedenis mag niet worden vergeten, daarom dienen wij de PvdA motie hierover mede in. Als laatste dienen we de motie Work hard, Pay hard van Student & Stad voor een eerlijke stagevergoeding bij inkopen en aanbestedingen van de gemeente mede in, omdat jongeren het al zwaar genoeg hebben zonder financieel gecompenseerd te worden bij hun stage.

Voorzitter, de moties die we niet mede indienen, zal ik tijdens de tweede termijn bij langs gaan om onze stemming te duiden. Tot slot, de begroting zelf. Die hebben we vorige week uitvoerig behandeld in maar liefst 13 meningsvormende sessies, en die wil ik hier niet over doen. Maar als Partij voor de Dieren zijn we trots. Trots op deze begroting en trots op deze coalitie. We investeren in groene mobiliteit, de eiwittransitie, in een beter onderhouden openbare ruimte in de wijkvernieuwingswijken. We stellen meer middelen beschikbaar om overlast en huisjesmelkers tegen te gaan en zijn voortvarend aan de slag met de ondermijning van ondermijnende criminaliteit. We bouwen aan sociaal-culturele accommodaties en duurzame schoolgebouwen en trekken de beurs voor welzijn, zorg, jeugdhulp en cultuur. De financiële toekomst is onzeker - maar ik heb er vertrouwen in dat er volgend jaar meer duidelijk wordt en we een duidelijk plan van aanpak met keuzes voor de strategische investeringsagenda zullen vaststellen. Tot zover.

Tweede termijn

Dank voorzitter, ik was van plan om alle 36 moties bij langs te gaan maar iedereen heeft er lekker de vaart in, de helft is al ingetrokken en ik wil naar bed, dus u ziet het wel bij de stemming, maar als er nu nog fracties benieuwd zijn wat we doen met hun voorstel hebben ze nu de kans voor een interruptie. Tot slot is het keti koti, niet keetie kootie.