Schriftelijke vragen betreffende de explosie in de Wibenaheerd
-
- Vragen
- Schriftelijke vragen betreffende de explosie in de Wibenaheerd
Indiendatum: mei 2020
Geacht college,
Vrijdag 1 mei heeft er omstreeks 19:30 uur een explosie op de Wibenaheerd plaatsgevonden. Er zijn later explosieven aangetroffen. Een zeer angstige en aangrijpende gebeurtenis voor zowel bewoners en hulpverleners.
Wij hebben met diverse bewoners gesproken en het is duidelijk dat een groot aantal van hen de impact van de afgelopen dagen fysiek en mentaal heeft gevoeld. Veel bewoners zien thuiskomen op dit moment als onprettig. Het “thuisgevoel” dat je thuis zou moeten hebben, is niet meer aanwezig. Een zeer indringende situatie die er tijdens de Corona crisis nog eens bovenop komt. Wij begrijpen dat er op dit moment onderzoek plaatsvindt, maar we willen vragen of onderstaande vragen bij het lopende onderzoek meegenomen kunnen worden.
Ter inleiding. Afgelopen vrijdag hebben veel omwonenden de explosie vanuit hun woning meegemaakt. Vanuit de gemeente is direct de veiligheidsregio ingeschakeld en was de Officier van Dienst Bevolkingszorg aanwezig. Bewoners hebben enkele uren in de kou buiten moeten staan voordat er bussen kwamen voor opvang en zij terecht konden in het buurthuis voor een kopje koffie en thee.
1. Begrijpt het college de gevoelens van bewoners dat de eerste noodzakelijke opvang behoorlijk lang op zich heeft laten wachten?
2. Op welke wijze trekt de Veiligheidsregio hier lessen uit en hoe maakt dit deel uit van het lopende onderzoek?
Vrijdag avond omstreeks 23.00 uur is het sein veilig gegeven en mochten de meeste bewoners naar huis terugkeren nadat vier woningen onbewoonbaar waren verklaard. Naar verluidt werd uitgegaan van een gasexplosie. De Energiewacht is op zaterdagochtend bij bewoners langs geweest voor een controle van de gasinstallaties in de woningen. De situatie werd op dat moment veilig bevonden, totdat informatie naar buiten kwam dat er explosief materiaal in het pand was gevonden. Op zaterdag 2 mei omstreeks 19:45 uur volgende een tweede evacuatie.
3. Was op vrijdagavond toen het sein veilig werd gegeven, voor 100% duidelijk wat de oorzaak van de explosie is geweest?
4. Is er na de explosie op vrijdag afdoende onderzoek in het pand op nummer (....) gedaan, alvorens de verantwoording te nemen het sein veilig te geven?
5. Zijn alle protocollen omtrent het vinden van de oorzaak op de juiste wijze gevolgd? Kunt u dit toelichten?
6. Op welke wijze wordt dit meegenomen in het lopende onderzoek?
Op zaterdag avond is de EOD naar Groningen gekomen om het betreffende pand nader te onderzoeken. Op het moment dat de EOD haar werkzaamheden verrichtte was het voor brandweer, politie, hulpverleners en bewoners op geen enkele wijze meer mogelijk het terrein te betreden. Voordat de EOD arriveerde mocht geen van de bewoners meer naar hun woning terug. Had de tijd tussen van het plaatsen van de afzetruimte en het moment van aankomst van de EOD niet beter benut kunnen worden om iedereen veilig te stellen? Daarover enkele vragen.
7. Van een de buurtbewoners hebben wij vernomen dat nog voordat de EOD was gearriveerd en aan het werk was, zijn vrouw zich nog thuis bevond. Deze mevrouw was zo angstig dat zij niet op eigen kracht haar woning durfde te verlaten. Hulp van derden was vanwege de veiligheid in deze fase niet meer toegestaan. De bewoner heeft per telefoon (met zijn vrouw aan de lijn) nog gepoogd hulpverleners erop te wijzen dat zijn vrouw zich in de woning bevond. Naar verluidt is deze mevrouw niet geëvacueerd. Klopt dit? Hoe beschouwen college en Veiligheidsregio deze situatie? Deelt u ons gevoel dat hier de protocollen flink tekort zijn geschoten en wel hulp geboden had moeten worden?
8. In het tijdbestek dat bekend werd dat er explosieven in het pand werden gevonden tot het moment dat de EOD aankwam moest iedereen direct het gebied uit en hun woning verlaten. Waarom is deze ruimte niet benut huisdieren veilig te stellen?
9. Bij de tweede evacuatie is ’s avonds bij mensen op de deur geklopt of zij aanwezig waren. Is dit wel afdoende geweest? Mogelijk lagen mensen te slapen en of hebben het kloppen niet gehoord. Had niet elk huis binnen getreden moeten worden of nog mensen en dieren aanwezig waren? Hoe kijkt u hierop terug?
10. Na de tweede evacuatie zat de schrik er bij bewoners goed in. In de haast zijn wat laatste spullen gepakt en mensen die later bij de afzitlinten aankwamen, konden niet meer bij hun medicijnen en/ of huisdieren komen, die nog ingesloten zaten. Op welke wijze voorzien de protocollen in zulke situaties erin dieren veilig te stellen? Is de Burgemeester het met ons eens dat elk leven belangrijk is, zodanig dat gepoogd wordt ook huisdieren in veiligheid te brengen?
Rond 1 uur in de nacht van zaterdag op zondag werd er definitief besloten dat bewoners niet meer terug konden naar hun woningen. De bewoners die in het WIJ gebouw nog wachtten, kregen het bericht dat er een mogelijkheid was om binnen tien minuten hun huisdieren en medicatie uit hun woning te halen. De bewoners die niet in het WIJ gebouw aanwezig waren maar wel op de contactlijst stonden zijn hiervan niet op de hoogte gebracht en moesten dit via een omweg horen of zijn pas veel later gebeld. Daarnaast hebben wij vernomen dat informatie over de noodopvang ook niet zijn weg heeft gevonden naar iedere bewoner die daar aanspraak op had kunnen maken.
11. De bewoners die zaterdag zijn blijven wachten in het WIJ gebouw mochten terug om hun huisdieren te halen, bewoners die elders waren, wisten hier (ondanks de contactlijst) niet van. Had hier niet meer tijd voor genomen kunnen worden zodat ook bewoners die elders waren de mogelijkheid hadden gehad hun huisdier op te halen? Waarom is dit niet beter gecommuniceerd?
12. Daarnaast hebben wij gehoord dat een anderstalig persoon niet op de hoogte was van de noodopvang in een hotel. Volgens geruchten heeft deze meneer die nacht onder een brug geslapen. Wij hebben deze informatie niet nader kunnen verifiëren, maar klopt dit? In hoeverre is volgens u informatie over de opvang afdoende gecommuniceerd en in hoeverre wordt bij dergelijke calamiteiten rekening gehouden met anderstaligen?
Zondagochtend 3 mei is zover wij weten voor de geëvacueerde bewoners in het hotel een briefing geweest over de stand van zaken in de geëxplodeerde woning. De bewoners die niet in het hotel hebben geslapen, hebben geen verdere informatie ontvangen. Iedere drie uur kregen de mensen in het hotel een update over de stand van zaken. Bewoners die elders de nacht hebben doorgebracht zijn zondag pas aan het eind van de middag (rond half vier) telefonisch bijgepraat.
13. Bent u het met ons eens dat de communicatie duidelijker had gekund? Het beeld is dat, ondanks de centrale opvang, bewoners steeds stukjes informatie moesten sprokkelen om op de hoogte te blijven. Hoe kijkt u hierop terug en op welke wijze wordt dit in het onderzoek meegenomen? Is hierin bijvoorbeeld een noodnummer of Whatsapp groep overwogen? Op welke wijze wordt het verloop van de gevoerde communicatie geëvalueerd?
14. Een aantal bewoners geven aan ontdaan te zijn over de troep en chaos die is achtergelaten in de galerie bij hun woning. Na afloop van de tweede evacuatie lag overdag flink wat puin en glas, terwijl vrijdag na afloop juist wel goed was schoongemaakt. Voor dieren en mensen met dunne zolen leverde dit gevaar voor mogelijke verwondingen op. Hoe kijkt u terug op het opleveren van de woningen en waar lag de verantwoording de galerijen veilig schoon te vegen?
15. Veel bewoners geven aan zich onprettig en onveilig voelen. Een aantal geeft aan zich ziek te hebben gemeld en nog steeds elders te slapen. Bent u het met ons eens dat hier extra nazorg benodigd is? Op welke wordt deze vormgegeven?
16. Ook geven mensen aan dat hun gaskachel nog niet geïnspecteerd is. Zij willen daar niet nog een week op hoeven wachten. Ook zijn er bewoners bij wie scheuren in de gaskachel zijn geconstateerd. Is er overleg met Nijestee wanneer deze vervangen gaan worden?
Tot slot. Wij beseffen dat de calamiteit aan de Wibenaheerd een zeer uitzonderlijke situatie is geweest, waarbij hulpdiensten razendsnel moesten reageren en wellicht ook improviseren. Vrijdagavond werden balkons gestut, het WIJ team was aanwezig, er is direct slachtofferhulp geboden. Nijestee stond paraat en bewoners hebben een enorme veerkracht en verbondenheid getoond door elkaar bij te staan in deze moeilijke situatie. Wij willen iedereen heel veel sterkte wensen. En de politie, brandweer, Nijestee, bewoners en alle hulpverleners complimenteren voor hun getoonde inzet.
Met vriendelijke groet,
Terence van Zoelen
Partij voor de Dieren
Indiendatum:
mei 2020
Antwoorddatum: 3 jun. 2020
Geachte heer, mevrouw,
Hierbij doen wij u ons antwoord toekomen op de door de heer T. van Zoelen van Partij voor de Dieren gestelde vragen over de explosie in de Wibenaheerd. De brief van de vragensteller treft u als bijlage aan.
Vooraf willen wij opmerken dat op 14 mei jl. een bewonersbijeenkomst heeft plaatsgevonden. Bij deze bijeenkomst waren vertegenwoordigers van de Veiligheidsregio, de brandweer, de politie, het WIJ-team, de gemeente en woningcorporatie Nijestee aanwezig. Wij hebben de indruk dat de bijeenkomst door bewoners als zinvol is ervaren en vragen naar tevredenheid zijn beantwoord.
1. Begrijpt het college de gevoelens van bewoners dat de eerste noodzakelijke opvang behoorlijk lang op zich heeft laten wachten?
Ja, al is het van belang om te realiseren dat de prioriteit in de eerste fase van het incident gericht was op het in veiligheid brengen van de betrokken bewoners en het optreden van de hulpverleningsdiensten in de eerste hectische fase van dit incident onder grote tijdsdruk heeft plaatsgevonden.
2. Op welke wijze trekt de Veiligheidsregio hier lessen uit en hoe maakt dit deel uit van het lopende onderzoek?
Binnen de Veiligheidsregio wordt ieder incident waarbij sprake is van multidisciplinair opschalen - via de zogenoemde GRIP structuur - geëvalueerd. Dat geldt ook voor de afhandeling van dit incident. Hierbij zullen ook de vragen en opmerkingen van bewoners worden betrokken die op 14 mei jl. tijdens een bewonersbijeenkomst naar voren zijn gekomen. Dit is overigens een interne multidisciplinaire evaluatie die samen met de betrokken hulpdiensten wordt uitgevoerd en besproken.
3. Was op vrijdagavond toen het sein veilig werd gegeven, voor 100% duidelijk
wat de oorzaak van de explosie is geweest?
Nee. Op basis van de informatie die op dat moment beschikbaar was, hebben
brandweer en politie geconcludeerd dat er sprake was van een explosie van
de oven. De exacte oorzaak van de explosie is nu onderwerp van het
strafrechtelijk onderzoek.
4. Is er na de explosie op vrijdag afdoende onderzoek in het pand op nummer
(..) gedaan, alvorens de verantwoording te nemen het sein veilig te geven?
Op basis van observaties in de woning en de overige informatie die op dat
moment beschikbaar was hebben brandweer en politie geconcludeerd dat er
sprake was van een explosie van de oven. Met de kennis van nu en in
samenspraak met de politie en de brandweer is besloten om dit specifieke
besluitvormingsaspect gezamenlijk te evalueren.
5. Zijn alle protocollen omtrent het vinden van de oorzaak op de juiste wijze
gevolgd? Kunt u dit toelichten?
Het college heeft geen aanleiding om te veronderstellen dat protocollen niet
zijn gevolgd. Daarnaast heeft het college het beeld dat de afwegingen die op
dat moment door politieagenten en brandweermensen ter plaatse zijn
gemaakt, op basis van de informatie die toen beschikbaar was, logisch en
verklaarbaar zijn. Zoals hiervoor beschreven vindt er een interne
multidisciplinaire evaluatie plaats en zal het besluitvormingsaspect om
bewoners op vrijdag terug te laten keren naar hun woning ook specifiek
geëvalueerd worden.
6. Op welke wijze wordt dit meegenomen in het lopende onderzoek?
De oorzaak van de explosie is onderwerp van het strafrechtelijk onderzoek.
De gemeentelijke evaluatie maakt geen onderdeel uit van het strafrechtelijk
onderzoek.
7. Van een de buurtbewoners hebben wij vernomen dat nog voordat de EOD
was gearriveerd en aan het werk was, zijn vrouw zich nog thuis bevond.
Deze mevrouw was zo angstig dat zij niet op eigen kracht haar woning
durfde te verlaten. Hulp van derden was vanwege de veiligheid in deze fase
niet meer toegestaan. De bewoner heeft per telefoon (met zijn vrouw aan de
lijn) nog gepoogd hulpverleners erop te wijzen dat zijn vrouw zich in de
woning bevond. Naar verluidt is deze mevrouw niet geëvacueerd. Klopt dit?
Hoe beschouwen college en Veiligheidsregio deze situatie? Deelt u ons
gevoel dat hier de protocollen flink tekort zijn geschoten en wel hulp
geboden had moeten worden?
Nee dat klopt niet. Hoewel we begrijpen dat dit voor de betrokken bewoners
een angstige situatie is geweest, delen we de conclusie dat er tekort zou zijn
geschoten niet. De hulpverleningsdiensten waren voorbereidingen aan het
treffen voor een veilige en verantwoorde evacuatie van de betreffende
bewoonster. Terwijl dit plaatsvond verliet de bewoonster, met hulp en
begeleiding van haar man, zelf al de woning.
8. In het tijdbestek dat bekend werd dat er explosieven in het pand werden
gevonden tot het moment dat de EOD aankwam moest iedereen direct het
gebied uit en hun woning verlaten. Waarom is deze ruimte niet benut
huisdieren veilig te stellen?
Deze ruimte in de tijd is niet benut voor het in veiligheid brengen van
huisdieren, omdat het risico voor een explosie te groot was en het daarom
niet langer veilig was.
9. Bij de tweede evacuatie is ’s avonds bij mensen op de deur geklopt of zij
aanwezig waren. Is dit wel afdoende geweest? Mogelijk lagen mensen te
slapen en of hebben het kloppen niet gehoord. Had niet elk huis binnen
getreden moeten worden of nog mensen en dieren aanwezig waren? Hoe
kijkt u hierop terug?
De politie heeft bij de woningen zowel aangeklopt, aangebeld en geroepen.
Daarbij heeft de politie er, mede gelet op de noodzakelijkheid van snel
optreden, voor gekozen om geen deuren te forceren. Er is daarnaast gebruik
gemaakt van informatie van omwonenden over de aan- of afwezigheid van
medebewoners. Het optreden van de politie is er altijd op gericht om mens
én dier te redden, maar feit was dat mens en dier soms gescheiden waren.
De veiligheid liet het niet toe om mensen terug te laten gaan om dieren op te
halen.
10. Na de tweede evacuatie zat de schrik er bij bewoners goed in. In de haast
zijn wat laatste spullen gepakt en mensen die later bij de afzitlinten
aankwamen, konden niet meer bij hun medicijnen en/ of huisdieren komen,
die nog ingesloten zaten. Op welke wijze voorzien de protocollen in zulke
situaties erin dieren veilig te stellen? Is de Burgemeester het met ons eens
dat elk leven belangrijk is, zodanig dat gepoogd wordt ook huisdieren in
veiligheid te brengen?
Toen op grond van het politieonderzoek de verdenking van de aanwezigheid
van explosieve stoffen ontstond, heeft de politie een ontruiming uitgevoerd
waarbij bewoners is verzocht om samen met hun medebewoners hun woning
direct te verlaten. Als blijkt dat hierbij dieren zijn achtergebleven zal op
basis van een risico-inschatting beoordeeld worden of het verantwoord is de
dieren in veiligheid te brengen. In dit specifieke geval was het niet meer
toegestaan om woningen te betreden, omdat dit niet langer veilig was.
11. De bewoners die zaterdag zijn blijven wachten in het WIJ gebouw mochten
terug om hun huisdieren te halen, bewoners die elders waren, wisten hier
(ondanks de contactlijst) niet van. Had hier niet meer tijd voor genomen
kunnen worden zodat ook bewoners die elders waren de mogelijkheid
hadden gehad hun huisdier op te halen? Waarom is dit niet beter
gecommuniceerd?
Zeer kort nadat de eerste groep bewoners de woning had betreden werd de
toestemming hiervoor door de politie ingetrokken, omdat duidelijk werd dat
de situatie alsnog onveilig bleek te zijn. Hierdoor was er helaas niet meer
tijd beschikbaar om andere bewoners hiertoe ook de gelegenheid te bieden.
12. Daarnaast hebben wij gehoord dat een anderstalig persoon niet op de
hoogte was van de noodopvang in een hotel. Volgens geruchten heeft deze
meneer die nacht onder een brug geslapen. Wij hebben deze informatie niet
nader kunnen verifiëren, maar klopt dit? In hoeverre is volgens u informatie
over de opvang afdoende gecommuniceerd en in hoeverre wordt bij
dergelijke calamiteiten rekening gehouden met anderstaligen?
Het is het college gebleken dat er inderdaad enkele bewoners die later thuis
kwamen niet zijn verwezen naar de opvanglocatie Het Heerdenhoes. Er is
het college geen informatie bekend dat een persoon onder een brug zou
hebben geslapen. Uiteraard proberen hulpverleners ter plaatse informatie
ook zo goed mogelijk over te brengen aan mensen die de Nederlandse taal
minder goed beheersen.
13. Bent u het met ons eens dat de communicatie duidelijker had gekund? Het
beeld is dat, ondanks de centrale opvang, bewoners steeds stukjes informatie
moesten sprokkelen om op de hoogte te blijven. Hoe kijkt u hierop terug en
op welke wijze wordt dit in het onderzoek meegenomen? Is hierin
bijvoorbeeld een noodnummer of Whatsapp groep overwogen? Op welke
wijze wordt het verloop van de gevoerde communicatie geëvalueerd?
Crisiscommunicatie is een zeer belangrijk proces tijdens incidenten. Zoals
bij vraag 2 is aangegeven wordt ieder multidisciplinair incident door de
Veiligheidsregio intern geëvalueerd. De communicatie met bewoners maakt
uiteraard deel uit van deze evaluatie, daarbij worden ook de opmerkingen
die bewoners tijdens de bewonersavond hebben gemaakt meegenomen.
14. Een aantal bewoners geeft aan ontdaan te zijn over de troep en chaos die is
achtergelaten in de galerie bij hun woning. Na afloop van de tweede
evacuatie lag overdag flink wat puin en glas, terwijl vrijdag na afloop juist
wel goed was schoongemaakt. Voor dieren en mensen met dunne zolen
leverde dit gevaar voor mogelijke verwondingen op. Hoe kijkt u terug op het
opleveren van de woningen en waar lag de verantwoording de galerijen
veilig schoon te vegen?
Omdat de Wibenaheerd (..) na de vondst van mogelijke explosieven een
plaats delict was, kon er in de directe omgeving van deze woning niet
meteen overal worden opgeruimd, zodat eventuele sporen nog konden
worden veilig gesteld.
15. Veel bewoners geven aan zich onprettig en onveilig voelen. Een aantal geeft
aan zich ziek te hebben gemeld en nog steeds elders te slapen. Bent u het met
ons eens dat hier extra nazorg benodigd is? Op welke wordt deze
vormgegeven?
Mede om die reden is er een informatiebijeenkomst georganiseerd om met
bewoners in gesprek te gaan en vragen te beantwoorden. Daarnaast zijn alle
bewoners ook per brief geïnformeerd. Woningcoöperatie Nijestee heeft oog
voor de nazorg en belt de komende periode met de bewoners. Door hen is
ook een apart telefoonnummer en e-mailadres ingesteld voor dit incident.
Verder zijn WIJ Beijum en Slachtofferhulp ingeschakeld en is hulp
beschikbaar voor bewoners die daar behoefte aan hebben.
16. Ook geven mensen aan dat hun gaskachel nog niet geïnspecteerd is. Zij
willen daar niet nog een week op hoeven wachten. Ook zijn er bewoners bij
wie scheuren in de gaskachel zijn geconstateerd. Is er overleg met Nijestee
wanneer deze vervangen gaan worden?
Nadat Nijestee hoorde van deze meldingen zijn zij samen met de
Energiewacht begonnen met het controleren van alle gaskachels en
gasaansluitingen. Als er een onveilige situatie is, wordt er direct onderhoud
gepleegd of wordt de gaskachel vervangen.
Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Wij staan voor:
Interessant voor jou
Schriftelijke vragen over bezwaarprocedure vergunning vossenjacht
Lees verder
Schriftelijke vragen betreffende de gevolgen van robotmaaiers voor egels
Lees verder