Schrif­te­lijke vragen over de gevolgen van de uitspraak van de RvS over de PAS.

Indiendatum: jul. 2019
Antwoorddatum: 4 sep. 2019

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij doen wij u toekomen ons antwoord op de schriftelijke vragen ex art. 38 RvO van mevrouw K. de Wrede van de Partij voor de Dieren betreffende de gevolgen van de uitspraak van de Raad van State over de gevolgen van de uitspraak van de Raad van State over de PAS voor onze gemeente. De brief van de vragensteller treft u als bijlage aan.

1. Wat betekent de uitspraak van de Raad van State voor het gemeentelijk beleid? Op welke punten zal het beleid moeten worden aangepast?

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft geoordeeld dat de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) niet als basis mag worden gebruikt voor toestemming voor activiteiten die extra stikstofuitstoot veroorzaken. Op basis van het PAS wordt vooruitlopend op toekomstige positieve gevolgen van maatregelen voor beschermde natuurgebieden, alvast toestemming gegeven voor activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor die gebieden. Zo’n toestemming vooraf mag niet op grond van de Europese Habitatrichtlijn. Die eist namelijk dat vooraf vast moet staan dat de geplande maatregelen daadwerkelijk resultaat hebben.

Dit betekent concreet dat gemeenten, provincies en Rijk bij vergunningverlening geen beroep meer kunnen doen op het PAS.

Het rijk moet nu met een oplossing komen. Het heeft daartoe een adviescollege ingesteld onder leiding van Johan Remkes. Dit college moet met twee adviezen komen:

- Advies over de wijze waarop op korte termijn toestemming kan worden verleend voor ontwikkelingen die stikstofdepositie veroorzaken op daarvoor gevoelige habitats in Natura 2000-gebieden en legalisering van de ontwikkeling die zijn gerealiseerd op basis van vrijstellingen die waren verbonden aan het PAS (Q3 2019);

- Advies voor de langere termijn over een nieuwe aanpak van de stikstofproblematiek (Q3 2020) om op termijn een gunstige staat van instandhouding te realiseren.

Voorlopig wachten wij de landelijke ontwikkelingen af.

2. Kunt u aangeven welke gevolgen de uitspraak heeft op de vergunningen die verstrekt worden door de gemeente Groningen?

Onlangs is tijdens een bestuurlijk overleg tussen de kerndelegatie Stikstof (provincies) en de minister van LNV afgesproken dat er een inventarisatie komt van projecten die door de uitspraak van de Raad van State in de knel komen. In de Kamerbrief van 19 juni is hiervoor een eerste aanzet gedaan. In die brief staan per categorie aantallen projecten genoemd. Voor de provinciale projecten is daarbij gebruik gemaakt van het bestaande overzicht van prioritaire projecten (zoals die al voor de geplande herziening ten behoeve van het Programmma Aanpak Stikstof waren aangeleverd). De Minister heeft met de Tweede Kamer afgesproken dat de lijst wordt aangevuld met gemeentelijke projecten en waterschapprojecten.

De provincie Groningen coördineert deze inventarisatie voor onze provincie. Wij hebben onze eerste inventarisatie op 21 augustus aangeleverd bij de provincie. Daarop staan in totaal 260 lopende aanvragen voor een omgevingsvergunning en plannen die in het stadium van integraal vooroverleg zijn.

Deze inventarisatie krijgt de komende weken een vervolg.

3. Is er een voorlopige stop gezet op vergunningsaanvragen en ontwerpvergunningen? Zo nee, waarom niet?

Vooralsnog hebben we geen stop gezet op vergunningsaanvragen en ontwerpvergunningen. We hebben overleg gezocht met provincie en rijk over bij hen bekende kaders of richtlijnen voor deze problematiek. Deze zijn op dit moment in ontwikkeling. De advisering en toetsing van initiatieven en aanvragen gaat gewoon door. Wel wijzen wij ontwikkelaars proactief op de stikstofuitspraak en de eigen verantwoordelijkheid die aanvragers hebben om te voldoen aan de uitspraak van de Raad van State en een passende beoordeling aan te leveren.

4. Hoeveel vergunningen zijn achteraf gezien ten onrechte verleend? Moet (een deel van) deze vergunningen opnieuw beoordeeld worden? Op welke wijze wordt dit aangepakt?

De Raad van State heeft bepaald dat de PAS-uitspraak geen gevolgen heeft voor projecten met een vergunning of tracébesluit die al onherroepelijk is. De minister heeft dit per brief op 19 juni aan de Kamer bevestigd.

5. Voornoemde uitspraak heeft mogelijk grote gevolgen voor grote projecten van de gemeente, of projecten die de gemeente ondersteunt dan wel (indirect) financieel ondersteunt. In hoeverre geldt dit voor zover nu te overzien voor:

- het voortbestaan van Groningen Airport Eelde - aanleg Ring Zuid / West

- warmtenet

- Transferium de Punt

- woningbouwprojecten

Voor onze eigen woningbouw- en andere projecten op grondgebied van de gemeente Groningen zijn we op dit moment bezig om, samen met de provincies, de consequenties te inventariseren (zie 2). Voor de woondealprojecten zijn we in overleg met het ministerie van BZK.

We doen op dit moment nog geen uitspraken over concrete projecten, omdat we nog niet weten of en zo ja welke projecten opnieuw moeten worden bekeken en beoordeeld. We gaan daartoe voor een aantal projecten en gebiedsontwikkelingen (zoals de Suikerfabriek en de Stadshavens uit de Woondeal) een aantal proefberekeningen uitvoeren. Deze berekeningen moeten worden uitgevoerd via de landelijke online-tool Aerius, zodra deze weer beschikbaar is. Ook ontwikkelaars kunnen gebruik maken van Aerius.

Wat betreft de andere door u genoemde projecten:

Groningen Airport Eelde: de activiteiten waarin het huidige aanwijzingsbesluit van de luchthaven uit 2012 voorziet, beschikken over een natuurtoestemming. Een nieuw luchthavenbesluit zal opnieuw moeten worden getoetst. Dit is overigens een rijksbevoegdheid.

Aanleg Ring Zuid/West: de Aanpak Ring Zuid beschikt over een onherroepelijk tracébesluit en wordt daarom niet gehinderd door de uitspraak van de Raad van State. Van de aanpak van de Ring West zijn nog geen recente stikstofberekeningen bekend.

Voor Transferium de Punt verwijzen we naar de provincie Drenthe als verantwoordelijke overheid.

6. Wordt er bij in gang gezette infrastructurele projecten een voorlopige stop van werkzaamheden in gang gezet in afwachting van een herbeoordeling, of gaat vooralsnog alles volgens planning door?

Indien de stikstofeffecten van het project onherroepelijk vergund zijn, kunnen de werkzaamheden voorgezet worden.

7. Welke invloed heeft de uitspraak op nieuw te vestigen veehouderijen of uitbreidingen van veehouderijen in de gemeente Groningen?

Als de omgevingsvergunning nog niet verleend is en er is sprake van stikstofdepositie zal er een verklaring van geen bedenkingen (vvgb) moeten worden aangevraagd bij de provincie in het kader van de Wet Natuurbeheer. De provincie zal deze verklaring aanhouden. De provincie heeft aangegeven dat eerder verleende vvgb’s die nog niet zijn omgezet in een definitieve omgevingsvergunning zullen worden ingetrokken.

8. Ook de vrijstelling voor weidegang en bemesting kan in gevaar komen doordat ook dit in strijd zou zijn met de Europese Habitat richtlijn. Geldt dit probleem ook in de gemeente Groningen? Zo ja, ziet het college mogelijkheden tot maatregelen om deze depositie te compenseren? Welke?

Het is aan het rijk en de provincies om dit najaar aan een nieuw toetsingskader voor weidegang en bemesting op te stellen.

9. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat een drastische vermindering van de veestapel en een transitie naar een meer plantaardig dieet de kortste klap is naar vermindering van de stikstof depositie? Zo ja, bent u dan bereid deze eiwittransitie te stimuleren en op te nemen in het gemeentelijk beleid? Zo nee, waarom niet?

We zijn het met u eens dat een vermindering van de veestapel een bijdrage kan leveren aan het verminderen van de stikstofdepositie. Het is in onze ogen primair aan de rijksoverheid om hiertoe met maatregelen te komen, zie ook ons antwoord op vraag 1.

Als gemeente stimuleren we lokaal, duurzaam en gezond voedsel. We richten ons daarbij primair op bewustwording, strategische inkoop en het creëren van een sterk netwerk. In het kader daarvan nemen wij deel aan het Europese project Reframe. Over de resultaten daarvan bent u geïnformeerd in onze collegebrief van 21 november 2018.

10. Wanneer wordt de gemeenteraad op de hoogte gesteld over de gevolgen van de uitspraak voor de gemeente Groningen?

Wij zullen u, als daar aanleiding voor is, op de hoogte houden van de ontwikkelingen in dit dossier.

Wij vertrouwen erop uw vragen hiermee voldoende te hebben beantwoord.

Met vriendelijke groet,

burgemeester en wethouders van Groningen,