Schrif­te­lijke vragen over zandwegen in Haren

Indiendatum: 27 mei 2021
Antwoorddatum: 23 jun. 2021

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij doen wij u onze beantwoording toekomen van de vragen ex artikel 38 RvO van

mevrouw I. Jacobs-Setz (VVD), de heer A. Sijbolts (Stadspartij), de heer H.P. Ubbens

(CDA), mevrouw Y. Menger (100% Groningen), de heer S. Claassen (D66) en

mevrouw K. de Wreede (PvdD) over de zandwegen in Haren. De brief van de

vragenstellers treft u als bijlage aan.

De zandwegen in de gemeente Groningen bevinden zich voornamelijk in het gebied

van de voormalige gemeente Haren rondom de dorpen Onnen, Noordlaren en

Glimmen. Het beleid voor de zandwegen (landschappelijk, ecologisch en

verkeerskundig) staat beschreven in de Nota Zandwegen uit 1989. Sindsdien is het

gebruik van de zandwegen verder veranderd. Er is meer verkeer bijgekomen, de

recreatie is toegenomen terwijl de agrarische functie minder is geworden, maar niet

verdwenen. Deze verandering van gebruik heeft invloed op de gebruiks- en

belevingswaarde van zandwegen maar ook op de manier waarop het beheer en

onderhoud van de zandwegen moet gebeuren. Wij gaan dan ook de visie uit 1989 te

herijken. Tot die tijd worden de zandwegen onderhouden volgens de huidige Nota

Zandwegen.

1. Erkent het College het landschappelijk, cultuurhistorisch en recreatief belang

van de zandwegen in Haren?

Ja deze erkennen wij. De zandwegen zijn van grote betekenis voor de identiteit

en daarmee de herkenbaarheid en afleesbaarheid van de

landschapsgeschiedenis van het Groningse deel van de Hondsrug. De

zandwegen zijn onlosmakelijk verbonden met het esdorpenlandschap.

Zandwegen hebben daarnaast een belangrijke ecologische functie. Veel

zandwegen hebben bermen of ze worden omzoomd met houtwallen, singels en

hagen. Vanwege de samenhang met het landschap en natuur zijn zandwegen

bovendien uitermate geschikt om te recreëren.

Zo ja, kan het College uitleggen hoe het hier naar handelt?
Zoals in de inleiding is geschetst, is het gebruik van de zandwegen in de loop
der tijd veranderd. Dit heeft gevolgen voor het beheer en onderhoud van de
wegen. Daarom gaan we het huidige beleid tegen het licht gehouden en daar
waar nodig herzien. Hierbij komen diverse aspecten aan de orde zoals:
landschap, ecologie, cultuurhistorie, recreatie, verkeer en beheer.

3. De Stichting Landelijk Gebied Haren heeft u een nota gestuurd ‘Nota
zandwegen in Haren’. Wij vernamen van de Stichting dat ze daar geen
inhoudelijk antwoord op hebben gekregen. Kunt u dat bevestigen?

De Stichting Landelijk Gebied Haren (SLGH) heeft in september 2020 haar
‘Nota zandwegen in Haren’ aangeboden aan wethouder Broeksma en met hem
gesproken. In dit gesprek is de waardering voor het stuk uitgesproken en
toegezegd deze notitie te betrekken bij het nog nader op te stellen beleid
zandwegen in de gemeente Groningen.
Na dit gesprek is er meerdere malen door zowel medewerkers van Stadsbeheer
als het gebiedsteam contact geweest met de SLGH, zowel via mail als in
(telefonische) gesprekken en is de toezegging van de wethouder herhaald.
Inmiddels is een start gemaakt met het herijkingsproces en is een projectleider
aangesteld. De projectleider is met de voorbereiding gestart. Recent heeft de
eerste kennismaking tussen de SLGH en de projectleider plaatsgevonden.

4. En hoe verhoudt zich dat tot het streven naar participatie?

Zoals gezegd zitten we op dit moment in de verkennende fase. Participatie met
betrokkenen en belanghebbenden vormt een wezenlijk onderdeel van het
proces.

5. Erkent het College het belang van wijk- en dorpsdemocratie?
Ja.

6. Kan College uitleggen waarom het de input van bijvoorbeeld Stichting
Landelijk Gebied Haren naast zich neerlegt?

We leggen de input niet naast ons neer, zie het antwoord op vraag 3.

7. Waarom legt het College herhaaldelijk uitnodigingen om in gesprek te gaan
met bewoners uit de voormalige Haren over de zandwegen naast zich neer?

Er zijn al meerdere gesprekken geweest tussen bewoners en de SLGH en de
gemeente. Zie het antwoord op vraag 3.

8. In welke mate betrekt het college inwoners of lokale organisaties als Stichting
Landelijk Gebied Haren of Dorpsbelangen Onnen bij het opstellen van het
onderhoudsbeheersplan? Is het College bereid om dit in de vorm van
werkgroepen per deelgebied te doen?

Participatie zal een wezenlijk onderdeel zijn van het beleidsproces. Hoe deze
precies vorm gaat krijgen werken we nu uit.

9. Ben u met ons de mening toegedaan dat de diversiteit in zandwegen er toe zou
moeten leiden dat de aanpak divers zou moeten zijn?
We delen de mening van de indienende fracties dat het type zandweg bepalend
is voor de aanpak.

10. Vanaf november 2020 is er door de gemeente met groot materieel zogenaamd
‘achterstallig onderhoud’ verricht aan de zandwegen. Daarbij zijn bijzondere
keuzes gemaakt die op zijn minst de wenkbrauwen doen fronsen:
- geen rekening is gehouden met seizoen en weersomstandigheden;
- zand met een te fijne structuur;
- heel veel meer zandsuppletie dan nodig en gewenst en niet daarna
geploegd om te mengen;
- vlak i.p.v. bol geprofileerd (nodig voor de waterafvoer);
- hoogteprofielen weggevaagd;
- bermen onder een dik pak zand;
- bermflora vernield
Kunt u uitleggen hoe deze keuzes tot stand zijn gekomen?

Vanaf november 2020 is inderdaad begonnen met onderhoud aan de
zandwegen. Het aanvoeren van zand had tot doel om de vele kuilen en grote
verschillen in de hoogte weg te nemen. Het zand dat we gebruiken voor het
ophogen van de wegen is nog steeds hetzelfde zand als destijds door de
voormalige gemeente Haren is gebruikt. Vanwege de natuurlijke oorsprong van
het zand is de structuur ervan niet altijd hetzelfde. Bij het onderhoud wordt de
zandweg opgehoogd. Dit leidt ertoe dat het zand in de berm komt. Op sommige
zandpaden is hier te lang mee door gegaan, waardoor bermen inderdaad onder
het zand verdwenen zijn. Hierover is gesproken met de SLGH en aangegeven
dat dit wordt hersteld.
Vanwege de weersomstandigheden zijn we gestopt met werkzaamheden,
waardoor de wegen niet geploegd werden. Inmiddels hebben we de
werkzaamheden weer opgepakt en zijn de eerste wegen geploegd en bol
gelegd. De SLGH heeft hierover haar tevredenheid uitgesproken.

11. In hoeverre is de Nota Zandwegen in Haren meegenomen in de afwegingen van
het college, voordat tot uitvoering is gegaan van onderhoud aan de
zandwegen?
We hebben kennis genomen van de nota. Grotendeels komt het door ons
uitgevoerde onderhoud overeen met de inhoud van de nota. De specifieke
onderhoudsopgave per zandweg wordt in het nieuwe beleid vastgesteld.

12. In welke mate was er sprake van achterstallig onderhoud aan de zandwegen en
op basis waarvan is dat vastgesteld?
Naar aanleiding van de periodieke schouw hebben we achterstallig onderhoud
van de zandwegen geconstateerd. Er waren onder andere veel diepe kuilen en het hoogteverschil op de zandpaden was op veel plekken fors. Het achterstallig
onderhoud bleek tevens uit de analyse van de financiële stukken (facturen) van
de voormalige gemeente Haren.

13. Kunt u uitleggen hoe er is om gegaan met de jarenlange kennis van de
betrokken ambtenaren van de voormalige gemeente Haren? In welke mate is
de cultuurhistorische ambtelijke kennis van de gemeente Haren meegenomen
in de besluitvorming voor het onderhoud aan de zandwegen?

Deze is meegenomen. In de projectgroep die zich bezighoudt met het opstellen
van het nieuwe beleid, alsmede in het team dat zich bezig houdt met het
onderhoud van de zandwegen zitten verschillende medewerkers van de
voormalige gemeente Haren.

14. Wanneer verwacht het college het onderhoudsbeheersplan gereed te hebben?

In het najaar 2021 gestart worden met de participatie. Het definitieve nieuwe
beleid zal naar verwachting in 2022 worden vastgesteld