Woord­voe­ringen commissies, 09-02-2022

10.30 Woonzorgvisie

Dank voorzitter, en dank aan Marlieke voor de mooie inspraak. Een mooie visie om op de valreep van de huidige raad te bespreken, dank aan iedereen die er aan heeft meegewerkt. We kunnen ons als Partij voor de Dieren goed vinden in de gemaakte scenariokeuzes. Met daarbij in het achterhoofd voorbeelden zoals de genoemde Schots en Scheef, waar ik door mijn werk in de thuiszorg vaak heb mogen zien hoe goed zo’n complex in de praktijk werkt en hoe mooi de woningen zijn.

Ik heb een aantal opmerkingen en vragen. Er wordt genoemd dat mensen met een zorgvraag specifiek behoefte hebben aan een OV-halte in de buurt, iets wat ik goed begrijp voor mensen die minder mobiel zijn. Toch zien we op steeds meer plaatsen de buslijnen gestrekt worden en uit de wijken verdwijnen. Hoe verhoudt zich dan de ambitie van deze woonzorgvisie daarmee? Graag een reactie van t college.

In het hoofdstuk over de toekomst van beschermd wonen wordt genoemd dat uitstroom van beschermd wonen een grote druk legt op de sociale woningvoorraad, en dan met name de goedkoopste en goedkope woningen tot respectievelijk 442 en 633 euro. Toch zien we dat bijna alle sociale nieuwbouw boven deze prijzen zit. Ook mijn flat, die zoals bekend in 2024 gepland staat voor sloop en nieuwbouw, valt nu nog in het goedkoopste segment, maar die 120 woningen verdwijnen straks terug, en wat er voor terugkomt wordt ongetwijfeld duurder. Welke mogelijkheden ziet het college nog om ook in dit goedkoopste segment sociale huurwoningen toe te voegen aan de voorraad?

Er staat dat het college wil dat in nieuwe geclusterde woonvormen een deel van de woningen rolstoelgeschikt is. Is “een deel van de woningen” niet een heel vaag, en karig, principe? Als we echt levensloopbestendige clusterwoningen willen creëren moet het merendeel, zo niet alle, van de woningen drempelvrij en rolstoelgeschikt zijn. Waarom wordt daar bij nieuwbouw voor deze doelgroep niet standaard voor gekozen? Ook bevreemdt het mijn fractie dat er blijkbaar nog geen goede registratie is van welke corporatiewoningen al aangepast zijn, en dat het blijkbaar nog steeds gebeurt dat een aangepaste woning aan iemand wordt toegewezen zonder beperking. Dat lijkt ons niet wenselijk en het is goed en hoog tijd dat hier naar wordt gekeken.

We horen in het nieuws vaak berichten over de toenemende eenzaamheid van mensen, bij alle bevolkingsgroepen, maar zeker bij ouderen. Mensen die hun partner al zijn verloren en waarvan familie maar weinig langskomt. Ik denk dat veel mensen best wel een kopje koffie willen komen drinken bij een oudere, alleen is die barriere zo groot: je loopt niet zomaar een seniorencomplex of verpleeghuis in. Dat nu juist bewust wordt gekeken naar het openen van voorzieningen in dit soort zorginstellingen voor overige inwoners zou daar een grote slag in kunnen slaan. Iets anders om eenzaamheid tegen te gaan, is bewoners van verpleeghuizen en seniorencomplexen toestaan om hun huisdieren mee te nemen. Steeds meer complexen staan dit toe. Is de gemeente bereid om met de organisaties in gesprek te gaan om dat op meer plekken mogelijk te maken?

Voorzitter, er is één punt dat ik mis in de stukken. Ergens staat in een bijzin genoemd dat er onder andere meer aandacht moet komen voor LHBTI-ouderen, maar zonder verdere uitleg. Dat is wel heel mager. Uit onderzoek blijkt dat ouderen in een verpleeghuis vaak weer terug de kast in gaan. Dat is ontzettend pijnlijk, dat mensen zich door pestende medebewoners of onbeholpen personeel gedwongen voelen hun ware ik na al die jaren weer te verschuilen. Dit gebeurt ook in verpleeghuizen met het officiële Roze Loper keurmerk, toonde Trouw in 2018 aan. Vandaar mijn vraag: Hoe staat het college tegenover een initiatief als een Roze Verpleeghuis in Groningen, specifiek voor ouderen en gehandicapten van de LHBTQIA gemeenschap?

Tot slot nog een algemene vraag: er wordt genoemd dat het rijk eind 2020 aan gemeenten heeft gevraagd met een visie als deze te komen. In het onderzoek van Companen staat ook iets over een stimuleringsregeling van hofjeswonen. Is er verder voor ons nog geld, of een bijzondere vorm van facilitering, te verwachten van het rijk, om met deze woonzorgvisie onder andere de vergrijzingsgolf op te vangen?

Ov-haltes zijn een vraagpunt, goede oplossing voor mensen met een mobiliteitsbeperking zijn de bus- en buurttaxi’s die er in steeds meer wijken zijn.
Goedkoopste woningvoorraad: dat is een enorme uitdaging, betaalbaarheid nieuwe sociale huurwoningen, waar we mee worstelen.
Meer rolstoelgeschikt maken: om betaalbaarheid te garanderen kan dit niet bij elke woning.
Roze verpleeghuis: wij gaan er niet over, het is aan zorgkantoren om, samen met verzekeraars, dat aan te geven of in te richten. Het is belangrijk dat ouderen hun geaardheid kunnen blijven uiten, daar staat het college echt voor. Het moet voor mensen een fijne plek zijn om te wonen, terug de kast in dat moet niet mogen. Specifieke aandacht hiervoor nemen we nadrukkelijk mee in het vervolg en in de uitvoering als aandachtspunt mee, dat is een toezegging.

15.00 Lokaal Preventie Akkoord en motie Preventie (Door Wesley Pechler)

Dank voorzitter, en dank ook aan Marlieke voor de inspraak. Graag zou ik het college vragen te reflecteren op de inbreng van Werkgroep Toegankelijk Groningen. Ik hou het verder kort.

Eerst even over de motie, waarin ik me eigenlijk wel kan aansluiten bij de woordvoering van de PvdA. Er staat een hele mooie lijst aan acties en interventies omschreven in het kader van preventie, maar als ik die opsomming zo doorneem, was dat volgens mij ook voor afgelopen zomer allemaal al staand beleid. Uit deze collegebrief wordt mij niet helder wat er nou specifiek extra is gedaan naar aanleiding van die breed gedragen, aangenomen motie. Ik zie ook niet staan waar het eerste punt van het dictum om vraagt, namelijk aangeven waar verdere versterking mogelijk is, maar waar dat op dit moment nog niet gebeurd, waarschijnlijk uit financiële overwegingen. Wij hadden die cijfers ook wel verwacht, desnoods in een geheime bijlage als het inderdaad, zoals mijn buurman de heer Bolle van het CDA al zei, gaat om bedrijfsgevoelige informatie. Zeker aangezien die opties, die mogelijke intensiveringen, toch wel belangrijk gaan zijn tijdens de coalitieonderhandelingen gok ik zo.

Wat betreft het Lokale Preventie Akkoord, dat ziet er goed uit. De inzet op het voorkomen van roken en overgewicht is hard nodig. Als Partij voor de Dieren zijn we blij dat mentale weerbaarheid er nu al in is opgenomen, het belang van investeringen in mentale gezondheid is niet te onderschatten. Uit eigen ervaring weet ik hoe het is om jaren te worstelen met je geestelijke gezondheid, en als ik dan kijk naar hoe goed ik mij nu voel, met dank aan de juiste hulp en ondersteuning, dat gun ik iedereen, dus het is erg mooi dat de gemeente hier geld voor opzij legt.

Tot slot nog 1 vraag over de eenmalige extra bijdrage van 4,5 ton voor dit jaar die wordt ingezet voor sport en leefstijl: wanneer mogen we een terugkoppeling verwachten van wat er met dit geld is gebeurd?

Wethouder: Einde jaar. Terugkoppeling motie gaan we samen met u als raad nog naar kijken.

21.10 Nieuwe Poort (Door Wesley Pechler)

Dank voorzitter. We zitten als raad en college alweer 4 jaar in dit traject, op zoek naar de toekomst van de Oosterpoort of een ander nieuw muziekcentrum in Groningen. Als je kijkt naar de eerste besprekingen in 2018 en het investeringsbesluit in 2023, zijn daar straks drie gemeenteraden en drie colleges van twee verschillende gemeenten bij betrokken geweest. En het is ook goed dat hier flink de tijd voor wordt genomen, het is nogal een project. Inmiddels lijken de verschillen tussen de wensen van de partijen in hoofdlijnen duidelijk, en veranderen nieuwe stukken, zoals deze, daar in principe weinig aan. In ieder geval niet voor mijn fractie.

Bij de behandeling van het Stationsgebied van een paar weken geleden zei ik het ook al: voor de Partij voor de Dieren zien de plannen voor de Nieuwe Poort er inhoudelijk prima uit. Wij hebben niets af te dingen op het concept, de locatie, de eisen die worden gesteld aan duurzaamheid, de koppeling met de omgeving en al die zaken. Het pijnpunt zit bij ons echt bij het prijskaartje. Een gigantisch bedrag dat nu al met tientallen miljoenen is opgelopen. En als we kijken naar die nacalculatie van de Kunstwerf die we net gepresenteerd hebben gekregen kan daar zomaar nog een procent of 10 bij bovenop komen. Waarbij ik overigens niet zeg dat de huidige berekeningen onzorgvuldig zijn gedaan, maar meer dat de bouwmarkt grillen vertoond die slecht te voorspellen zijn.

Om Kinderen voor Kinderen te citeren: Als er straks bankbiljetten groeien op m’n rug, kom dan nog maar eens terug. Maar dat is niet het geval. En natuurlijk, het inverdienvermogen wordt bij een nieuwe poptempel groter, en natuurlijk, als we geen nieuw muziekcentrum bouwen zijn er ook aanzienlijke kosten voor renovatie. Dat zullen ook flinke extra jaarlijkse lasten zijn. Maar alsnog zijn de jaarlijkse aanvullende lasten bij nieuwbouw 2,2 tot 4,4 miljoen euro meer dan bij het nulscenario van de verbouwing. Dat geld steken wij liever in betere verduurzaming van woningen, beter OV in de wijken, meer groen in de stad, armoedebestrijding, noem maar op.

De afgelopen jaren doen bepaalde partijen en het college soms alsof het nulscenario geen optie zou zijn. Dat is het inderdaad niet als je vasthoudt aan de torenhoge ambities die zijn geformuleerd. Ik citeer uit de stukken: de nieuwste digitale snufjes, nieuw muziekcentrum als motor voor de Groningse economie, niet willen verliezen van status op gebied van pop en cultuur, de Nieuwe Poort als Europees visitekaartje, de grootste namen willen binnenhalen. Tja. Als je dat allemaal per se wil, dan snap ik dat een nieuw muziekcentrum onvermijdelijk lijkt. Maar wij leggen onze ambities liever wat lager om vervolgens meer te doen met die miljoenen euro’s per jaar.

Interruptie Koosje van Doesen, D66, geparafraseerd: Bent u dan voor stilstand? Ik heb het Groninger Museum, het Forum gebouwd zien worden, daar was ook veel weerstand tegen, maar mensen zijn er nu alsnog blij mee. We moeten toch ook investeren in de toekomst?

Reactie, geparafraseerd: Dank voor deze vraag. In tegenstelling tot D66 zijn wij niet de partij van de innovatie en van de vaart der volkeren die altijd maar voort moet denderen. Stilstaan bij wat er is, dat waarderen, kan in veel gevallen heel mooi en waardevol zijn. Dat betekent niet dat we tegen grote projecten zijn, neem bijvoorbeeld het vernieuwde hoofdstation. En investeren in de toekomst van cultuur doen we ook, bijvoorbeeld met de nieuwbouw van Vrijdag.

Interruptie Diederik van der Meide, PvdA, geparafraseerd: Maar zo’n nieuw muziekcentrum, dat biedt toch ook veel voor onze inwoners?

Reactie, geparafraseerd: Dat zou kunnen, alhoewel we natuurlijk pas achteraf weten hoeveel er waar wordt gemaakt van alle hopen en ambities die hierin genoemd staan. Maar wat ook veel voor onze inwoners biedt, is extra geld voor armoedebestrijding, meer groen in de gemeente en het isoleren van woningen.

Maargoed, in een democratie is het wel zo mooi als het volk soms ook direct in plaats van indirect via ons over dit soort grote projecten en belangrijke ontwikkelingen kan meebeslissen. Daarom scharen wij ons ook achter het voorstel van de SP, u heeft het in de media al kunnen lezen, om hier maar een referendum voor te organiseren. Ja, dat kost ook een flinke duit, maar dat kunnen we ook gewoon combineren met de provinciale statenverkiezingen van volgend jaar maart. Zijn we ook gelijk van een prima opkomst verzekerd.

Reactie Jasper Boter, VVD, geparafraseerd: U heeft t over armoedebestrijding, maar je kan er toch ook op een andere manier naar kijken, namelijk de economische spin-off van de Nieuwe Poort zorgt toch ook voor veel extra geld dat wordt verdiend en weer wordt uitgegeven?
Reactie, geparafraseerd: Dit klinkt als de trickle down theorie van het kapitalisme en die is inmiddels wel vaak genoeg ontkracht.

Vragen van de fractie van de PvdD over Backbone 050 (Terence van Zoelen en Bart Hekkema)

Vorige week verschenen er twee mooie artikelen over de sociale, culturele en commerciële
broedplaats Backbone050 Het gebouw dat vroeger scholengemeenschap De Vinkenborg in de
Groningse stadswijk Vinkhuizen herbergde biedt al jaren een thuis aan ongeveer 150 (startende)
ondernemers en jong, creatief en cultureel talent. Ook heeft het pand een sociale basis voor de wijk
Vinkhuizen en bevordert het de sociale cohesie. Het pand heeft zich in de afgelopen jaren ontwikkeld
tot een plek waar ideeën verder kunnen ontwikkelen en waar kruisbestuiving plaatsvindt. Het heeft
geleid tot mooie initiatieven. De locatie van het pand zal nu worden ontwikkeld als
woningbouwlocatie, wat helaas tot gevolg heeft dat de huidige gebruikers van het pand een ander
onderkomen moeten zoeken. En dat is met de huidige huurprijzen en schaarste aan (leegstaande)
kantoorpanden geen makkelijke opgave. Daarnaast zou het ook kunnen betekenen dat de
gebruikers zich over de stad verspreiden, wat jammer zou zijn voor de manier waarop er nu samen
wordt gewerkt. Bovendien heeft niet iedere gebruiker van Backbone050 de financiële ruimte om een
ander onderkomen te kunnen regelen. Wat de Partij voor de Dieren betreft moet er genoeg ruimte in
de gemeente zijn voor culturele, commerciële en maatschappelijke broedplaatsen. Het verdwijnen
van deze broedplaatsen zou zonde zijn en funest voor de creatieve sector in Groningen. Daarover
stellen we graag een aantal vragen:

1. Hoe staat het college – in het licht van het broedplaatsenbeleid - tegenover plekken als
Backbone050 en ziet het college de meerwaarde hiervan in voor de gemeente?

2. Hoe worden de stichting Backbone050 en de gebruikers van het pand meegenomen in de
plannen van de gemeente? Een aantal gebruikers van het pand geven aan dat de gemeente
laat en met weinig informatie reageert, zij verkeren hierdoor in onzekerheid. Kan het college
ingaan op de communicatie over huurovereenkomst en de gevolgen voor de gebruikers van
het pand?

3. Hoe staat het college tegenover het voorstel om Backbone050 nog langere tijd op dezelfde
plaats te behouden, bijvoorbeeld door samen met de initiatiefnemers te kijken naar
mogelijkheden tot renovatie, die ook in het kader van duurzaamheid, circulariteit maar ook
als behoud van de sociale functie wenselijker zijn dan nieuwbouw?

4. Kan het college ingaan op de mogelijkheid en wenselijkheid om in de toekomst in of nabij
het stadscentrum (permanente) ruimte te realiseren voor dergelijke culturele, sociale en
commerciële broedplaatsen om zo ook de creatieve sector in Groningen te behouden?

Instrumenten betaalbare woningbouw (Bart Hekkema)

Uitbreiding van het woonruimteverdeelmodel naar middenhuur, dat bovendien een frame is voor dure huur.(950 euro). Dat is wat mijn fractie betreft ook een goede oplossing, mits dat gepaard gaat met een aftopping van de huurstijging. Omdat deze woningen niet onder het woningwaarderingsstelsel vallen krijg je al snel dat middenhuur ook veel te dure huur wordt. Graag een toelichting van de wethouder op de vraag of we dan ook een maximale huurgrens kunnen afspreken, inclusief afspraken met marktpartijen om de woningen voor een x- aantal jaar onder deze grens te houden. We zijn daarnaast benieuwd naar het voorstel, dat voor de zomer verschijnt.

Vraag aan Julian: heb je ook nagedacht over het reguleren van de verkoop van de woningen, dus stel je koopt door middel van sociale koop en verkoopt dat weer door. Hoe room je dan de overwaarde af? De waarde van de stenen, laat ik het zo zeggen kan alsnog oplopen.

Voorzitter, dan een andere punt. Voor mijn fractie zijn ook wooncoöperaties mooie vormen om de betaalbaarheid van woningen in onze gemeente te beschermen. Wooncoöperaties in samenhang met eeuwigdurende erfpacht zou kunnen resulteren in het behoud van waarde binnen de coöperatie en zorgt er dus voor dat particulieren niet maximaal van overwaarde kunnen profiteren. Deze economische waarde kan dan terugvloeien naar de samenleving, bijvoorbeeld in de zin van vergroening of mooie projecten. We zien daarom ook graag nadrukkelijk aandacht voor dit thema. Ik heb er reeds een ambtelijke toezegging op gekregen, om de raad hierover later ook nog te informeren. Wat onze fractie betreft is het daarbij wel goed om nog eens kritisch te kijken naar alle planvormingsprocessen, en of die zulke creatieve oplossingen in de weg staan en hoe we beter beleid kunnen formuleren om deze alternatieve woonvormen te stimuleren.

Samenwerkingsovereenkomst Stadshavens (Door Bart Hekkema)

Het is mooi dat er nu een samenwerkingsovereenkomst ligt, het begin van de mooie plannen voor Stadshavens. De Partij voor de Dieren hoopt dat dit een klimaatadaptieve en natuurinclusieve woonwijk wordt, met veel sociale huurwoningen en waarbij ook de zuid- en noordzijde van het Eemskanaal grondig worden vergroend.

Voorzitter, dan over het Betonbos. Onze fractie heeft zich nogal geërgerd aan de opmerking van wethouder van der Schaaf in het Dagblad van het Noorden dat er hier geen sprake is van duurzaam groen. Ik woon er vlak naast, en ik hoor dagelijks spechten kloppen in de bomen en allerlei andere vogeltjes fluiten. Het is een prachtig stukje groen met mooie bomen en houtwallen. Net als bij Suikerzijde vraag je je af en toe toch wel af of deze wethouder naast een rood hart ook een groen hart heeft.

Daarnaast is het ook voor het proces een rare kwinkslag, de omwonenden geven volgens mijn fractie terecht aan dat zij de indruk hebben dat de inzichten en belangen van hen niet écht serieus worden genomen.

Onze insteek is altijd geweest, behoud het Betonbos als groene long van de Damsterbuurt, ook binnen de toekomstige ontwikkeling van Stadshavens. Ook de sociale kant hiervan is belangrijk . De vrijplaatsen, nieuwe en alternatieve woonvormen. Het zijn zaken die je moet koesteren. Ze worden steeds meer verbannen naar de randen van de stad.

Graag hierop een reactie van de wethouder. Daarbij zou ik ook graag willen dat hij ingaat op het locatieonderzoek naar het nieuwe park. In plaats van Betonbos zo stellig af te serveren, ook betreft het groen want in het raadsvoorstel staat dat er überhaupt nog moet worden gekeken naar mogelijkheden tot behoud. Mijn fractie ziet, net als de Klankbordgroep Stadshavens, graag een toezegging waarbij Betonbos niet direct wordt uitgesloten als mogelijke locatie voor het park.

Wel zouden we graag zien dat ook het stukje achter Het Hout, aan de zuidzijde van het Eemskanaal wordt meegenomen in de planvorming. Dat is nu een schraal stukje versteend plein, mooi open maar weinig klimaatadaptief. In de huidige plannen valt dit echter buiten het plangebied. Volgens mijn fractie hoort het wel degelijk thuis bij de ontwikkeling van het gebied, juist ook omdat het kansen biedt de groene gebieden met elkaar te verbinden. Ziet de wethouder mogelijkheden om die groene wandelroute aan de zuidzijde door te trekken tot en met de Oosterhavenbrug?