Woord­voe­ringen commissies, 17-11-2021

Conformstuk Leidraad openbare ruimte (Door Bart Hekkema)

Dank voorzitter,

Een kleine opmerking over het stuk leidraad openbare ruimte. Wij begrijpen dat het een leidraad en geen ontwerp is en ook dat het bedrijventerrein Eemspoort nodig verduurzaamd moet worden.

Wel willen het college meegeven te waken voor het intekenen van wandelroutes (pagina 211) naar en door de Hunzezone. Ik verwijs hier naar de brief van de familie Dijkhuis, die zich zorgen maakt over een aantasting van de cultuurhistorische en ecologische waarden van het gebied.

De kaartjes kunnen de suggestie wekken dat er nagedacht wordt over aanleggen van wandelpaden om zo de groene afscherming te doorbreken en de Hunzezone meer aan te sluiten op Eemspoort. Dat terwijl het stuk natuur baat heeft bij rust, voor de weidende koeien, de broedende vogels en de hazen die zich er bevinden. Bovendien zijn er al genoeg mogelijkheden om door de Hunzezone, via de Euvelgunnerweg te wandelen en te genieten van dit bijzondere stukje natuur.

Daarom wil mijn fractie de wethouder meegegeven oog te houden voor dergelijke schetsen, die een eigen leven kunnen gaan leiden, maar ook om oog te houden voor het in stand houden van de huidige ecologische waarden van het gebied.

20.00 Onderwijshuisvesting Groningen Zuid (door Wesley Pechler)

Ja dank voorzitter, en ook nog dank voor de technische sessie van een paar weken geleden. Over het algemeen kunnen wij ons vinden in deze plannen die nu op hoofdlijnniveau voor ons liggen. Een geslaagde puzzel. Wel hebben we één opmerking.

Dat de historische bouwstijl van de westvleugel van het Maartenscollege hoog wordt gewaardeerd is natuurlijk mooi, en in principe zijn we als Partij voor de Dieren ook voor levensduurverlengend renoveren in plaats van sloop en nieuwbouw. Maar tegelijkertijd lezen we ook dat de huidige ruimte van de westvleugel niet efficiënt te gebruiken is. Als behoud van de huidige westvleugel dan betekent dat er meer uitbreidingen nodig zijn ten noorden van de oostvleugel, en dus ten koste gaat van het daar aanwezige groen, dan maakt mijn fractie de keuze om liever de westvleugel te slopen en efficiënter en groter te herbouwen dan dat we het bestaande groen nog verder versnipperen. We hopen dat hiervoor in de nadere uitwerkingen scenario’s volgen.

Verder zijn natuurlijk de verkeersveiligheid, de punctualiteit van het OV en het verminderen van het aantal autobewegingen, wat nog moet blijken uit het mobiliteitsplan, aandachtspunten, die ook naar voren komen bij de inspraakreacties van omwonenden. We hopen dat hier in het vervolg goed naar wordt gekeken maar we kunnen de kredietaanvraag om de voorliggende plannen verder uit te werken dus ook steunen.

Wethouder: Ook als we op het grasveld gaan bouwen willen we dat echt inpassen zonder aantasting van het groen, het is niet de bedoeling dat we allerlei historische bomen gaan weghalen. Ook dat werken we in het verdere scenario natuurlijk uit.

16.30 Inburgering (door Wesley Pechler)

Ja dank voorzitter. Het leest alsof de gemeente op een goede manier omgaat met deze nieuwe verantwoordelijkheid van het rijk. De persoonlijke aandacht, het maatwerk, informatievoorzieningen in meerdere talen, dat is zoals het begeleiding van inburgering zou moeten.

Ik had vanmiddag al wat technische vragen gesteld. Zo is het goed om te horen dat als de vier talen waar de informatie eerst in zal wordt gegeven niet voldoende blijkt, er een extra taal aan toegevoegd kan worden. Wat betreft het verrekenen van boetes voor het niet nakomen van inburgeringsverplichtingen via de bijstandsuitkering in plaats van een dwangsom had mijn fractie eerst onze bedenkingen. Wij kunnen ons allerhande redenen bedenken waarom het inburgeringstraject in de praktijk weerbarstiger blijkt dan op papier. Maar gelukkig is zo’n boete ook echt een allerlaatste middel, wordt er rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden, krijgen inburgeraars meerdere kansen, en is de hoop dan ook dat zo’n boete zelden tot nooit opgelegd hoeft te worden.

Voorzitter, ik heb nog wel een vraag over de Cliëntenraad: het is natuurlijk mooi dat er inspraak en participatie wordt geregeld, maar ik had begrepen dat de Cliëntenraad op dit moment nog geen statushouders aan boord heeft. Denk het college dat dit binnen afzienbare tijd wel gaat lukken? En zo nee, is het dan niet handiger om die inspraak via een ander platform te regelen? Daar laat ik het bij, dankuwel.

Wethouder: Rijk komt voor de komende 2 jaar over de brug met incidentele middelen om de onderwijsroute volledig te bekostigen. De ROC’s kunnen dus doorgaan met onderwijs aanbieden. Nieuwe inburgeraars lopen waarschijnlijk geen vertraging op in hun traject.

Cliëntenraad: Is bezig met statushouders toevoegen aan de raad.

21.20 Toekomst Huishoudelijke hulp (Door Wesley Pechler)

Dank voorzitter, dank aan de insprekers, en dank aan de fracties van GroenLinks, de PvdA en de SP voor het agenderen van dit onderwerp. Voor de duidelijkheid: ik werk op dit moment niet meer als huishoudelijke hulp bij de thuiszorg, dan had ik hier natuurlijk niet het woord gevoerd, want dat was belangenverstrengeling geweest. Wel heb ik tussen 2009 en deze zomer 12 jaar af en aan gewerkt als alfahulp of huishoudelijke hulp bij 3 werkgevers in Winschoten en Groningen. Ook heb ik na een operatie dit voorjaar als cliënt zelf thuis huishoudelijke hulp gehad, dus ik ken het van alle kanten.

Eerst over de personeelstekorten: het schrijnende salaris is hier mijns inziens één van de grootste veroorzakers van. Met dat salaris gaat het wel de goede kant op: in 2017 verdiende ik €9,90 bruto per uur, vorig jaar was dat €10,70, en deze zomer was dat €12,09 bruto per uur. Dat zijn stapjes vooruit, maar het zit nog verder onder dat gewenste minimumloon van €14 dat nodig is voor een menswaardig bestaan.

En voorzitter, als huishoudelijke hulp heb je misschien nog wel meer geld nodig dan die €14 per uur. Want met gemiddeld 2 uur (of iets meer) per cliënt kan je eigenlijk maar 3 cliënten per dag doen, je moet ook nog van de ene naar de andere cliënt komen. En de fietstijd die je tussen de adressen door hebt, al gauw een uur per dag, wordt niet vergoed. Je komt dus nooit aan fulltime.

Daarnaast is het hebben van 15 adressen per week plus al dat gefiets ook fysiek bijna niet vol te houden. Elke keer weer afstoffen, stofzuigen, dweilen, de wc, badkamer en keuken schoonmaken. Het is een uitputtingsslag. Het FNV Zorgactiepunt noemt het ook al in hun brief: het aantal minuten per cliënt is de afgelopen jaren gedaald, met de nieuwe maatwerkindicaties in veel gevallen ook weer. Dat terwijl die cliënten niet opeens minder hulp nodig hebben. Bij zo’n keukentafelgesprek kan je gewoon lastig de situatie goed inschatten, en lang niet alle cliënten zijn mondig genoeg om vervolgens bezwaar te maken tegen hun korting. Dat leidt er gewoon toe dat je dezelfde hoeveelheid taken in nog minder tijd moet uitvoeren, mevrouw Zuur zei het ook al. De wethouder zei in april dat een kopje koffie drinken, die ontzettend belangrijke sociale functie die een huishoudelijke hulp in de thuiszorg onderscheidt van een schoonmaker, dat dat in het protocol staat, en dat daar tijd voor moet zijn. Maar voorzitter, die tijd is er in driekwart van de gevallen simpelweg niet.

Als zorgmedewerker wil je je cliënten ontzorgen. En dat gaat om meer dan alleen schoonmaken, dat gaat ook om opruimen, de was doen, boodschappen doen, ze helpen met post die binnen is gekomen, of even kijken naar de computer die gek doet. Al die tijd is er niet: bewoners moeten maar gebruik maken van de wasservice of boodschappen laten bezorgen. De menselijke maat is ver te zoeken. Naast het verhogen van het salaris is het denk ik van belang om die menselijke maat weer terug te brengen, duidelijk te maken dat het werk is voor mensen met een hart voor de zorg, als we die personeelstekorten te lijf willen gaan.

Dan de vragen van GroenLinks en de PvdA: die ventielregeling wordt volgens mij al ingebouwd als ik de collegebrief lees, wij zijn ook benieuwd naar de uitkomsten van het proefproces omdat het abonnementstarief leidt tot denivellering, en wij zijn het ook eens dat er gevallen denkbaar zijn waarbij de herstelgerichte hulp samen gaat met een (lagere) maatwerkvoorziening. Stofzuigen, beddengoed verschonen of de ramen zemen zijn bijvoorbeeld zware fysiek klussen die iemand die het voor de rest wel redt qua huishouden misschien toch niet trekt.

Tot slot zijn we blij met de bemiddelaar voor de koppels en steunen we variant 3, en zijn ook wij geen voorstander net als mw Zuur van werken in de avonduren en het weekend.

Zonneparken (Door Kirsten de Wrede)

We staan natuurlijk achter de zonneladder, maar tegelijkertijd is het toch oppassen. het beslag op de ruimte, agv de vraag naar grond voor energie, wonen en natuurcompensatie of liever gezegd, om ad wettelijke regels daaromtrent te voldoen, lijkt er toch toe te kunnen leiden dat natuur het slachtoffer is. We kijken hoe het uitwerkt in de praktijk.

We zijn blij dat het college zegt dat de ecologie altijd moet verbeteren door zonneparken. Dempen van sloten is in principe niet toegestaan en het kappen van bomen ontmoedigen we. Dat klinkt wel wat makkelijk. Bomen schijnen soms ook te worden gekapt wegens zonnepanelen en de schaduw die ze daarvoor veroorzaken. Het lijkt ons goed om dit wat minder vrijblijvend vast te leggen. Leg gewoon vast dat er bij ieder zonnepark iets met water moet gebeuren, ipv alleen opties te geven.

En wat is daar dan misgegaan bij de Mikkelhorst? Bij de Mikkelhorst heeft de provincie een overtreding vastgesteld van de Natuurwet en Habitatrichtlijn i.v.m. het krabbenscheer en de groene glazenmaker. verder is van de oorspronkelijke vergunning afgeweken door geen 1 cm ruimte tussen de panelen te laten om veenoxidatie tegen te gaan. Datzelfde veen is kapot gereden bij de aanleg waardoor er een substraat op het terrein moest worden gespoten. Dit gaat om een relatief klein park. Hoe kan de gemeente waarborgen dat bij toekomstige mogelijk veel grotere projecten de ecologie gespaard wordt en hoe kan de controle hierop beter. Denkt de gemeente genoeg grip te hebben?

Verder zijn we blij met de opmerkingen over hekken bij zonneparken en bijenkorven: hekken zijn waarschijnlijk alleen een sta in de weg voor dieren zoals reeën, maar maken zo’n zonnepark pas echt interessant om es lekker te klooien voor pubers - want waar een grens is, moet ie worden opgezocht, zoals iedere ouder weet. Graag ook hier echt vastleggen wat wenselijk is: geen hekken, wel inheemse bloemen.

Natuurlijk hebben we de inzending van SLGH weer met aandacht gelezen. Mooi dat er gelijk een reactie van het college op is gegeven. SLGH heeft ook flink aan de bel getrokken over eventuele plaatsingen van kleine zonneparken in de omgeving van Glimmen en Haren. Want: kwetsbaar gebied. Het college zei nou ja, we hebben de mogelijkheden daartoe juist beperkt met wat er nu voorligt. Hoe het ook zei, na een tijdje zei de wethouder: ze komen er niet daar. We hebben kunnen lezen dat ze bijvoorbeeld ook niet bij de wierden van Ten Boer komen. Dat lijkt terecht, in dat open landschap. Toch zijn veel mensen in Ten Post misschien ook niet altijd blij met zonnepanelen voor de deur. Het is mooi dat de gemeente daarom zo inzet op lokaal eigendom. Toch rijst bij ons de vraag: wat is kwetsbaar landschap? Is dat het fraaie, boomrijke gebied in Glimmen en Haren, of zijn dat de agrarischer landschappen bij Ten Boer en Ten Post? En is het terecht om dan daar maar alles neer te zetten? Vanuit het oogpunt van ecologie bekeken is de natuur in Glimmen/ Haren waarschijnlijk een stuk robuuster dan bij Ten Post.

Behalve het stringenter vastleggen van zaken tav ecologie zoals de bomen, missen wij een wat uitgewerkter visie op wat zonnepanelen zouden kunnen opleveren, voor boeren die willen stoppen bijvoorbeeld, of minder intensief willen werken, en dat kunnen financieren met zonnepanelen. Dit leidt misschien al snel tot grotere zonneparken dan we willen, maar als de ecologie er van opknapt en dat kan al snel, en omwonenden hebben geen bezwaren, dan zou dit toch een hele mooie manier zijn om het platteland klaar te maken voor de toekomst, op zo’n manier dat het goed uitpakt qua ecologie, stikstofbelasting, toekomst voor de boeren en energievoorziening voor stad en ommelanden. Graag een reactie van het college.

verder sluiten we graag aan bij het punt van de VVD over gewenste recyclebaarheid van zonnepanelen en bij voorkeur ook niet die door de Oeigoeren in elkaar zijn gezet. Kunnen we daar invloed op hebben?

Datacentrum Westpoort (Door Bart Hekkema)

Dank voorzitter.

Voorzitter, wat de Partij voor de Dieren betreft komt er geen datacentrum op Westpoort. En sowieso niet op basis van dit nogal summiere stuk. Deze collegebrief leest bovendien als een reclamefolder voor de initiatiefnemer van het datacentrum. Termen als verdienvermogen, vestigingsklimaat, investeringen passeren de revue, zonder echt goede overwegingen over het gebruik van duurzame energie en het tegengaan van de verdozing van het landschap. De Partij voor de Dieren heeft dan ook het gevoel dat het college zich heeft laten inpalmen door een groot techbedrijf. Groningen krijgt alle nadelen, grote techbedrijven strijken de subsidies op.

Dat we steeds meer in de cloud werken en dat verdergaande digitalisering de groei van datacentra nodig maakt is een bijzonder argument. Datacentra worden over het algemeen niet gebruikt om Nederlandse data op te slaan. Moeten we in Groningen de harde schijf van andere landen worden? Ik herinner het college aan de bouw van het datacentrum in Middenmeer in Noord-Holland, waar data van het Afrikaanse continent zal worden opgeslagen.

Dat het andere IT-gerelateerde bedrijven zou aantrekken berust daarom ook op een misverstand. Waarom zouden die zich per se in de nabijheid van een datacentrum willen vestigen, vooral als het niet Nederlandse data is die er wordt opgeslagen? Ik lees nergens een verantwoording daarvoor.

Dan iets over het werkgelegenheidsargument. Ook dat snijdt geen hout. Waar komen de mensen vandaan die het datacentrum zullen bouwen? Bovendien zal na de bouw niet meer dan een handjevol technici het datacentrum bemensen. Welke opleider in onze gemeente levert personeel aan zulke mogelijke datacentra? Veel van het beheer en de monitoring kan en gebeurt steeds vaker remote, en dat vereist vooral software. Het aantal banen zal dus naar alle waarschijnlijkheid behoorlijk afnemen en geen werkgelegenheid opleveren voor Groningse technici. Graag hierop een reactie van de wethouder.

Voorzitter, dan iets over het belangrijkste punt: het gebruik van energie. De collegebrief bevat maar heel summier overwegingen voor waarom het datacentrum zou passen in onze gemeente en of het niet conflicteert met onze ambities op het gebied van CO-2neutraliteit en duurzame energievoorzieningen.

We hebben nu al te maken met allerlei uitdagingen voor het stroomnetwerk. De netto stroomvraag blijft stijgen, sneller dan wat hernieuwbare bronnen kunnen opwekken. Onderzoeksplatform Follow The Money concludeerde al dat de stroomvraag van datacenters sneller toeneemt dan het aanbod van hernieuwbare energie. Zolang er geen overschot is in het aanbod aan écht groene energie zal het energieverbruik van datacentra voor verdringingseffecten zorgen en ten koste gaan van energiereductie en verduurzaming van de energievoorziening voor Groningse huishoudens.

Daarbij hebben we nog het probleem dat er een rendementsverlies zal optreden tussen de beschikbare netto restwarmte en de bruto input van windstroom voor het datacentrum en de bruto stroom die nodig is voor de productie en het transport van geschikte restwarmte. Een concrete vraag daarover aan de wethouder: Wat betekent vestiging van het datacenter voor het behalen van de doelstelling Groningen Co2-neutraal in 2035? Daar ziet onze fractie graag in de verdere overwegingen en planvorming een transparante en concrete cijfermatige onderbouwing voor.

Dank voorzitter.