Woord­voe­ringen commissies en politiek vragenuur, 6-1-2021

Vraag over opwekking eigen zonnepanelen bij Thesinge (Door Wesley Pechler en GroenLinks)

Het blijkt dat het elektriciteitsnetwerk in het buitengebied niet altijd zwaar genoeg is voor de zonnepanelen die erop worden aangesloten. Voor grote zonneparken is dit een bekend probleem en wordt er ondertussen geen subsidie meer gegeven als parken niet kunnen worden aangesloten. Maar het blijkt dat ook kleinverbruikers hier last van hebben, bijvoorbeeld in Thesinge: https://nos.nl/regio/groningen/artikel/81487-thesingers-kunnen-groene-stroom-niet-kwijt-reuze-spijtig. Dit probleem is niet nieuw, het speelt al langere tijd. Groningen heeft als doelstelling voorop te lopen in de energietransitie, maar dit soort problemen remt inwoners om te investeren in hun eigen dak, terwijl de gemeente dat nou juist zo graag wil.
Daarom vragen onze fracties aan de wethouder:

- Uit het artikel blijkt dat dit probleem al langere tijd speelt. Hoewel Enexis de
verantwoordelijke partij is, kan de wethouder meehelpen dit probleem vlot te trekken door
hierover in gesprek te gaan met Enexis?

- Zijn er nog andere manieren waarop de wethouder het proces kan versnellen, bijvoorbeeld
in de vergunningverlening, of via het aandeelhouderschap van Enexis?

- Hoe zorgt de wethouder ervoor dat dit soort problemen in de toekomst niet de
energietransitie in Groningen in de weg staat?

Antwoord wethouder Thesinge: Lastige materie. Een van de grotere uitdagingen in de energietransitie: hoe zorgen we voor een goed uitgericht energienetwerk voor onze toekomstige energievraag en aanbod? Energielandschap is continu in beweging en ontwikkeling. We staan voortdurend in contact met Enexis, goede relatie mee, doorlopend mee in gesprek over zon, wind, andere ontwikkelingen die impact hebben op het elektriciteitsnetwerk. Enexis werkt met man en macht om het net veilig aan te passen, ook andere beheerders zoals Tennet werken tegen de grenzen van hun middelen aan, ook t vinden van de juiste mensen. Leidt tot problemen in het systeem, zijn niet nieuw, komen veel voor. Zijn in gesprek met Enexis over deze specifieke situatie. Ze werken nu aan een tijdelijke oplossing met deze mensen. Zoeken nog contact met de bewoners zelf, zullen u snel informeren over de uitkomsten van dit specifieke geval. Vereniging Gemeentelijke Aandeelhouders Noord Nederland, is wethouder Broeksma lid van, over aandelen Enexis. Daarmee invloed op die aandeelhoudersvergadering. Vroeger waren dat financiële vraagstukken - wat doen we met dividend - nu over de aanpak en rol van Enexis in de energietransitie. 500 miljoen euro is geleend aan Enexis om te kunnen investeren in die energietransitie, gemeente Groningen droeg daar 6 miljoen aan bij. Ze gaan vol aan de bak, samen met Tennet, krijgen regelmatig tekeningen te zien van grootschalige plannen van versterking Noord-Nederlandse energieinfrastructuur. In volle vaart vooruit.

Vraag over de Gouden Poot (Wesley Pechler)

Ja dank voorzitter. De Gouden Poot is niet alleen een dierenvoedselbank, maar geeft ook andere huisdierbenodigdheden weg, zoals manden en borstels. Ze bieden minima ook de mogelijkheid om voor 5 euro hun dieren te laten chippen, en katten voor slechts 37.50 te steriliseren of castreren. Zeer goede zaken dus, vandaar mijn vraag of de gemeente dit onder de aandacht kan brengen van de doelgroep.

Wethouder: Heel mooi dat er een dierenvoedselbank is. Erg van belang dat ook mensen die een laag tot zeer laag inkomen hebben ook hun huisdier op de juiste wijze kunnen onderhouden. Dierenwelzijn is voor ons ook van groot belang. Soms zien we dat huishoudens met een minimuminkomen pas in een heel laat stadium aan de bel trekken, dan is het schrijnend. Krijgen ze niet de juiste zorg of worden ze soms zelfs gedumpt. Natuurlijk gaan wij De Gouden Poot goed onder de aandacht brengen, bijvoorbeeld als mensen een uitkering aanvragen, op het moment dat ze worden aangewezen op de voedselbank of speelgoedbank. Ook vanuit de andere portefeuille van wethouder Chakor zullen we dit regelmatig onder de aandacht brengen.

Gifvrij (Wesley Pechler)

Dank voorzitter, de vragen heeft u kunnen lezen, eigenlijk hopen wij dat deze vragen overbodig zijn, omdat dit groene college vanzelfsprekend kan toezeggen dat zij gifvrij zal blijven werken in de onkruidbestrijding en dit bij de KVSN kan aangeven. Klopt dat?

Wethouder: Ja en ja. Zeer eens, sinds 2015 worden hier al geen chemische bestrijdingsmiddelen meer gebruikt, al jarenlang zijn we op de goede weg. Ook aannemers die in het groen werken in opdracht van de gemeente doen dat ook chemievrij. Gebruiken borstelmachines op sommige locaties, op sommige plekken branders, en in Helpman nu ook letterlijk met stoom en kokend water, wordt nader onderzocht. Blijkbaar stonden we nog niet op die mooie kaart van Koninklijke Vereniging Stadswerk Nederland dat we dat zo doen, dat zullen we doorgeven.

Grote Markt (Door Wesley Pechler)

Deel 1: Heb ik uit de stukken die ik heb gelezen nou goed kunnen opmaken dat de kosten voor de herinrichting van de Grote Markt bijna drie keer over de kop gaan en zo ja, hoe kan dat?

“Roeland: 15 miljoen is een raming op basis van het PvE dat er nu ligt. Meer dan we vanuit gingen toen het Binnenstadsprograma is ontworpen. Deels omdat we bepaalde zaken toen nog niet wisten, deels omdat het gebied is vergroot, deels omdat ambities zijn toegevoegd. Gevolg van keuzes die we gemaakt hebben, niet perse van verkeerde inschattingen.”

Ja dank voorzitter. We hebben an sich weinig kritiek op de plannen zelf, behalve de hoge kosten. Wat ons betreft gaat er geen extra geld naar het totale potje van de binnenstad, dus dan is de vraag - ten koste van hoeveel andere dingen in het centrum gaan de hogere ambities van dit plan wel niet?

De vergroening is natuurlijk mooi, en echt nodig. En ik heb een interruptie van de heer Leemhuis.

“Dhr. Leemhuis: Waar denkt u aan, als u met de Grote Markt in zou stemmen, om dan op te bezuinigen in de binnenstad?”

Reactie: Dat is een goede vraag, en volgens mij gaan we later dit jaar nog de binnenstad als geheel bespreken en de keuzes die daar voorliggen, dus ik denk dat ik, of mijn fractie, dan pas de keuze goed kan maken.

10 bomen met een prijskaartje van 50.000 per stuk - dan verwachten we echt mooie, grote bomen die echt bijdragen aan het verminderen van de hittestress en de Grote Markt flink vergroenen, en dat lijkt gelukkig ook te gebeuren. Ook zijn we enthousiast over de waterpartijen. Een vraag aan de wethouder: worden tappunten voor gratis drinkwater ook in de mogelijke inrichting meegenomen? Het zachte strooilicht klinkt ook goed - aan de ene kant zie ik de schoonheid van het Gentse lichtplan weer voor ogen als ik dit lees. Aan de andere kant is dit misschien wel zo’n hoge ambitie die mijn partij liever opoffert om andere delen van de binnenstad niet tekort te doen.

Dan is er nog het punt van de Grote Markt als evenemententerrein. Uit ambtelijk navragen blijkt dat het genoemde aantal van 40 evenementen per jaar niet hoger is dan de richtlijn van nu, maar toch lezen we plannen over het aanstellen van “een programmeur voor de Grote Markt die meer zoekt naar evenementen die passen bij de statuur en het decor van het plein”. Wat de Partij voor de Dieren betreft moeten we waken voor omvorming van de binnenstad tot een soort Disneyland. Het is een moeilijke balans tussen gezellige bedrijvigheid en leuke levendigheid, en te grote drukte zoals we in de binnensteden van Utrecht of Amsterdam in het weekend zien. De leefbaarheid voor centrumbewoners zelf moet ook bewaakt worden. Dat er straks minder bussen over de markt razen en er juist meer mensen verblijven op bankjes en om rond te koekeloeren is mooi, maar meer evenementen zijn wij geen voorstander van.

Tot slot de nieuwe Grote Markt als fietsknooppunt. Over de nieuwe noord-zuidroute van de Ebbingestraat naar de Gelkingestraat zijn we erg enthousiast - niet meer de noodzaak om als ongehoorzame burger dwars over het plein te crossen, maar een aangewezen route. Het eerder genoemde aandachtspunt van ontoegankelijkheid voor fietsers bij drukte en evenementen delen wij echter wel. De alternatief genoemde oost-west route via de Rode Weeshuisstraat en het Kwinkenplein is bruikbaar, maar ook dan zal er nog een hoek over de Grote Markt gefietst moeten worden naar de Sint Jansstraat, want de alternatieve route, de Kreupelstraat uit en de Diepenring af, zal voor fietsers te ver om zijn om aantrekkelijk te zijn, als ze naar het Forum of Vrijdag toe moeten. Hoe kijkt de wethouder aan tegen de noodzaak van het altijd toegankelijk houden voor fietsers van deze hoek, om de Martinitoren heen? Dankuwel.

Wethouder: Is het plan die 15 miljoen waard, kan het misschien goedkoper? Dat moeten we als college ook nog bekijken en dat is ook nog geen uitgemaakte zaak. Hoe denken we dat te kunnen dekken? Binnenstadsprogramma, co-financiering.

-Drinkwatertappunten - nemen we mee. Goede suggestie die aansluit bij de gedachte die we hebben over het gebruik van de Grote Markt.

-Hoek voor Martinitoren langs - daar zullen fietsen inderdaad moeten blijven rijden. En op rustige momenten ook over de grote markt zelf.

-We sorteren met dit plan niet voor op een verruiming van het aantal evenementen. Als er een evenementenplein in de stad is, dan is dat de grote markt.

Groenplan door Kirsten de Wrede

Wij zijn best enthousiast over dit plan. In de eerste plaats willen we het college bedanken voor de uitvoerige collegebrief van 4 november over de ecologische verbindingszones. Ik denk dat velen van ons afgelopen zaterdag naar de prachtige natuurfilm over de otter hebben gekeken, waarin onze stad een hoofdrol speelde. De provincie Groningen heeft onlangs een omgevingsvergunning verkregen voor de aanleg van een faunapassage onder de A28 ter hoogte van de Witte Molen. Daarmee wordt een verbinding gemaakt tussen de Schipsloot en de Wolddelen. Is deze verbinding nu die grote verbinding die nodig is om otters en bevers veilig over te laten steken?

Ook zijn we enthousiast over al die projecten, zoals natuurerven in Noordlaren, de wijkvernieuwing met aandacht voor veel groen en de houtwallen in Gorecht. Dit is natuurlijk ook wel allemaal wat mensgericht, het gaat duidelijk niet over de SES, die zijdelings hier en daar wordt genoemd maar pas later aan de raad wordt gepresenteerd. Het is hier in de raad nog nooit over de doelsoorten gegaan. Ook qua geld lijkt de ecologie er behoorlijk bekaaid af te komen. Het gaat vooral over klimaatadaptatie, waar bomen nu eenmaal belangrijker voor zijn.

Onze kanttekeningen:

Wij willen geen ontwikkeling van het Stadspark. Er moeten ook plekken zijn waar mensen en dieren in alle rust van de natuur kunnen genieten. Niet alles moet geëvenementiseerd worden. Behalve meer groen moet groen ook bewaard blijven. Graag ook een antwoord op de vraag van mw. mc Gee: kan er misschien wat meer moeite worden gedaan om zieke bomen te behouden en wat terughoudend te zijn met snoeien? En waarom is die lijst met kroonjuwelen en sleeping beauty's nog niet klaar voor ten Boer en Haren? Nu weten wij nog niet wat dit college wil behouden aan groen. En projecten in buitengebied zijn wel erg veel goedkoper dan wat er aan binnenstad wordt uitgegeven. Een groter probleem is het gevoel dat ons bekruipt dat dit stuk een mooie opeenhoping is van een groot aantal leuke en waardevolle projectjes en projecten maar dat de echt grote problemen die de Nederlandse natuur heeft niet aangepakt worden. We hebben het nu niet meer zo vaak over stikstof en klimaat vanwege die andere crisis. Maar de stikstofcrisis is een heel groot probleem. Riolering is een enorme boost geweest voor de nationale volksgezondheid. Want ook de menselijke mest is ongezond. En dit plan biedt allerlei leuke plannetjes, maar over die grote onderliggende sluipmoordenaar voor de Nederlandse natuur, al die mest van onze miljoenen landbouwdieren, en voor ons in de gemeente tienduizend koeien in Ten Boer vooral, wordt niets over gezegd. In Ten Boer is de luchtkwaliteit slecht door de vele melkveehouderijen. We weten dat er vele melkveehouderijen uitgekocht moeten worden vanwege de aanpak van de stikstof: waarom horen wij daar nu niets over, of is dit plan hoofdzakelijk toch een vorm van groene windowdressing? Dit biedt geen antwoord op de afnemende biodiversiteit, het maakt het iets minder zichtbaar.

Een voorbeeld is het project nieuwe dorpsbossen. Klinkt leuk. Maar is idd een mogelijke maatregel inzake de stikstofproblematiek – meer bomen planten zou dan weer emissierechten creëren. En waarom moet er nog een veenoxidatieonderzoek komen om te kijken naar maatregelen? We weten wel wat daar aan moet gebeuren: waterstand moet omhoog en daarvoor moet men in overleg met de landbouwsector. En dat wil dit college niet.

Ook een gemiste kans vinden wij dat er nog geen voorwaarden worden verbonden aan het verpachten van eigen gronden – bijv geen landbouwgif

De gemeente schijnt vijf keer per jaar te vergaderen met landschapsbeheer Groningen; IVN; Natuur en Milieufederatie; Staatsbosbeheer, KNVV vereniging voor veldbiologie en Avifauna. Wat wordt daarin besproken? Waarom horen wij daar nooit wat over?

Kortom: wij vinden het allemaal leuk, maar dit is niet het integrale beleid dat wij nodig hebben om onze ecologie en biodiversiteit te redden. Anderzijds: dit plan heet ook vitamine G: het is een plan voor de inwoners van met name de Stad Groningen. We zijn benieuwd waar dit college nog mee gaat komen in de toekomst.