Schrif­te­lijke vervolg­vragen over een inclusief Sinter­klaas­feest


Indiendatum: dec. 2019

Geacht college,

De Sint is weer het land uit, maar de maatschappelijke discussie rondom zwarte piet allerminst. Naar aanleiding van de antwoorden van het college op onze schriftelijke vragen over een Inclusief Sinterklaasfeest in maart en de maatschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen maanden stellen wij graag de volgende vervolgvragen.

Het college gaf destijds aan: “Voor de intocht van sinterklaas in onze gemeente streven wij ernaar dat de traditioneel zwart gekleurde piet binnen een tijdsbestek van enkele jaren niet meer te zien zal zijn. Wij zoeken op dit punt aansluiting bij de landelijke ontwikkelingen.” Naast het feit dat in 2019 veel gemeenten (waaronder Assen, Apeldoorn, Eindhoven, Haarlem) hebben aangegeven dit jaar of volgend jaar enkel nog roetveegpieten te hebben bij de intocht, heeft ook de NTR dit jaar bij het Sinterklaasjournaal ervoor gekozen alleen gebruik te maken van roetveegpieten.[1]Dit zijn heldere en concrete landelijke ontwikkelingen.

  1. In hoeverre heeft het college dit jaar stappen gezet om mee te gaan met deze landelijke ontwikkelingen, en op welke manier?
  2. Kan het college toezeggen dat in 2020 bij de grote intocht in de stad Groningen geen zwarte pieten meer aanwezig zullen zijn?

De afgelopen maand ontvingen we berichten over verschillende Sinterklaasvieringen in onze gemeente naast de grote intocht in de stad Groningen. Bijvoorbeeld de intocht van Sinterklaas in Onnen en Haren, het Sinterklaasfeest voor mensen met een Stadjerspas, en het Sinterklaasfeest van Personeelsvereniging STAD. Het merendeel van deze vieringen had een grote meerderheid aan zwarte pieten, of zelfs enkel zwarte pieten.

3. Welke Sinterklaasvieringen vinden er in de wijken en dorpen van de Gemeente Groningen allemaal plaats die bekostigd worden met geld van de gemeente of waar de gemeente zeggenschap en of invloed heeft binnen de organisatie?

4. Hoeveel van deze Sinterklaasvieringen hebben enkel roetveegpieten? Hoeveel hebben enkel zwarte pieten?

5. Is het college bereid om in 2020 ook met lokale of wijkgebonden verenigingen de dialoog aan te gaan over de inzet van zwarte pieten bij Sinterklaasvieringen? Zo nee, waarom niet?

6. Is het college het met ons eens dat Sinterklaasvieringen die door gemeentelijke instanties zelf werden georganiseerd, in lijn met het standpunt van het college van afgelopen mei, dit jaar al geen gebruik meer hadden moeten maken van zwarte pieten?

7. Op meerdere plekken werd bij communicatie vanuit de gemeente (wijknieuwsbrieven, affiches, website) gebruik gemaakt van beeldmateriaal waar enkel of grotendeels zwarte pieten op te zien waren. Voorbeelden hiervan zijn de flyer voor het Sinterklaasfeest van Personeelsvereniging STAD en de wijknieuwsbrief Haren over de Intocht in Onnen. Is het college het met ons eens dat de gemeente hierin het juiste voorbeeld moet geven en niet gebruik moet maken van beeldmateriaal met zwarte pieten?

We leven in een tijd van digitalisering waardoor afstanden steeds kleiner worden. In de economische agenda van de gemeente Groningen lezen we dat “profilering en citymarketing zorgen voor zichtbaarheid op nationaal en internationaal niveau, wat Groningen aantrekkelijk maakt voor talent, nieuwe bedrijven en investeerders”. Stichting Marketing Groningen gebruikt op haar website beeldmateriaal ter promotie van de Sinterklaasintocht met uitsluitend Zwarte Pieten.[2]

8. Is het college bekend met de internationale opvattingen over Black Pete, waaronder de recente uitspraak van de VN? [3]

9. Is het college het met ons eens dat gebruikmaken van dit beeldmateriaal op de website van Visit Groningen het doet lijken alsof we als lokale overheid trots zijn op een traditie met blackface? Vindt u met ons dat deze marketing een averechts effect kan hebben?

10. Past deze marketing bij het voornemen van het college om zwarte piet binnen enkele jaren uit te faseren? Zo nee, bent u als subsidieverlener bereid om Stichting Marketing Groningen te verzoeken zwarte piet niet meer voor promotiedoeleinden te gebruiken?

Het college antwoordde in mei tevens: “Wij zijn van mening dat de verandering die wij voorstaan bereikt kan worden door met organisatoren van de intocht en maatschappelijke organisaties het gesprek te blijven voeren over dit onderwerp.”

11. Welke gesprekken hebben in het kader hiervan plaatsgevonden met organisatoren en maatschappelijke organisaties? Tot welke resultaten heeft dit geleid?

12. Welke stappen gaat het college in 2020 ondernemen om tot het gewenste resultaat te komen?

13. Is het college bereid om in de subsidie- en of vergunningvoorwaarden voor de KVVV en andere verenigingen en instanties die met gemeentelijke gelden Sinterklaasvieringen organiseren concrete afspraken op te nemen over de inzet van roetveegpieten in plaats van zwarte piet?

Het Meertens Instituut van de KNAW stelt: “Voor de Nederlandse Zwarte Piet geldt dat deze steeds meer verweven is geraakt met dominante stereotype beelden van zwarte mensen, zoals dikke rode lippen, kroeshaar en oorbellen.”

14. Een geslaagde roetveegpiet is ontdaan van alle elementen die verwijzen naar blackface, slavernij, en het kolonialisme. Hieronder valt niet alleen de zwarte of donkerbruine schmink, maar ook de afropruiken, de gouden oorringen, en de overtrokken lippen. Is het college dit met ons eens? Zo ja, wordt ook over deze uiterlijke kenmerken het gesprek aangegaan met organisatoren? Zo nee, waarom niet?

Terence van Zoelen Wesley Pechler

Partij voor de Dieren Partij voor de Dieren

[1] https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4851236/zwarte-piet-roetveegpiet-sinterklaas-sinterklaasjournaal-apeldoorn

[2] https://www.visitgroningen.nl/nl/doen/evenementen/intocht-sinterklaas

[3] https://nos.nl/artikel/2305130-vn-rapporteur-nederlandse-regering-moet-racisme-actiever-bestrijden.html

Indiendatum: dec. 2019
Antwoorddatum: 13 mei 2020

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij doen wij u onze beantwoording toekomen van de vragen ex art. 38 RvO van de heren T. van Zoelen en W. Pechler van de fractie van de Partij voor de Dieren over Vervolgvragen inclusief Sinterklaasfeest. De vragen zijn als bijlage aan deze brief toegevoegd..

1. In hoeverre heeft het college dit jaar stappen gezet om mee te gaan met deze landelijke ontwikkelingen, en op welke manier?

In gesprekken met de Koninklijke Vereeniging voor Volksvermaken (KVVV, organisator van de Sinterklaasintocht in de stad Groningen) en in de subsidiebeschikking 2019 aan deze organisatie hebben wij het volgende aangegeven: “Bij de uitvoering van de intocht van sinterklaas vragen wij u, meer dan vorig jaar, rekening te houden met de landelijke beweging, onder meer tot uitdrukking gebracht door de publieke omroep bij de landelijke intocht en het Sinterklaasjournaal, waarbij de kleur van de ‘zwarte piet’ verschuift van alleen zwart naar een geschakeerd geheel van zwarte, roetveeg en naturel pieten.” De KVVV geeft aan dat er bij de Sinterklaasintocht van 2019 aanzienlijk minder zwarte pieten waren dan in voorgaande jaren en meer roetveegpieten. In Haren is vanuit het gebiedsteam Haren contact geweest met de organisator van de Sinterklaasintocht, Ondernemend Haren. Ook in Haren waren bij de intocht in 2019 meer roetveegpieten dan in afgelopen jaren. In andere delen van de gemeente Groningen hebben wij gekeken hoe de organisatoren van de diverse Sinterklaasintochten aldaar de landelijke discussie hebben opgepakt.

2. Kan het college toezeggen dat in 2020 bij de grote intocht in de stad

Groningen geen zwarte pieten meer aanwezig zullen zijn?

In onze beantwoording op uw eerdere vragen (brief d.d. 8 mei 2019)

hebben wij aangegeven dat we er naar streven dat de traditionele

zwarte piet binnen enkele jaren niet meer te zien zal zijn.

In recente bestuurlijke gesprekken met de KVVV heeft de gemeente

aangedrongen op een andere invulling van de stedelijke intocht. De

KVVV is zich bewust van de voorbeeldfunctie. Net als de gemeente,

streeft ook de KVVV naar een feest voor iedereen.

Wij zijn positief over de gesprekken die tot nu toe zijn gevoerd en

kunnen u toezeggen dat bij de grote intocht in 2020 geen zwarte pieten

meer aanwezig zullen zijn. Wij willen dit ook bespreken met betrokkenen bij de stedelijk intocht.

Door de coronacrisis hebben wij dit gesprek helaas echter nog niet

kunnen voeren.

3. Welke Sinterklaasvieringen vinden er in wijken en dorpen van de

gemeente Groningen allemaal plaats, die bekostigd worden met geld

van de gemeente of waar de gemeente zeggenschap over en/of invloed

op heeft binnen de organisatie?

Er zijn op dit moment elf Sinterklaasintochten in de gemeente

Groningen bij ons bekend. Een daarvan, te weten de stedelijke intocht

ontvangt hiervoor een geoormerkte gemeentelijke subsidie. De

intochten in Haren, Ten Boer, Ten Post, Garmerwolde & Thesinge

worden georganiseerd door de respectievelijk Ondernemend Haren en

de verschillende verenigingen voor dorpsbelangen. Deze organisaties

ontvangen jaarlijks een niet geoormerkte activiteitensubsidie.

4. Hoeveel van deze Sinterklaasvieringen hebben enkel roetveegpieten.

Hoeveel hebben enkel zwarte pieten?

Bij de stedelijke intocht en de intocht in Haren was een aantal

roetveegpieten aanwezig. Bij de intochten in Ten Boer, Ten Post,

Garmerwolde & Thesinge alleen zwarte pieten.


5. Is het college bereid om in 2020 ook met lokale of wijkgebonden

verenigingen de dialoog aan te gaan over de inzet van zwarte pieten

bij Sinterklaasvieringen? Zo nee, waarom niet?

Ja, wij zijn bereid deze dialoog aan te gaan.

6. Is het college het met ons eens dat Sinterklaasvieringen die door

gemeentelijke instanties zelf worden georganiseerd, in lijn met het

standpunt van het college van afgelopen mei, dit jaar al geen gebruik

meer hadden moeten maken van zwarte pieten?

Nee, in de lijn die wij hebben uitgezet streven wij ernaar dat de

traditioneel zwart gekleurde piet binnen een tijdsbestek van enkele

jaren niet meer te zien zal zijn. Dit geldt ook voor

Sinterklaasvieringen en marketinguitingen gericht op

Sinterklaasvieringen georganiseerd door gemeentelijke of door de

gemeente gesubsidieerde instanties.

7. Op meerdere plekken werd bij communicatie vanuit de gemeente

gebruik gemaakt van beeldmateriaal waar enkel of grotendeels zwarte

pieten op te zien waren. Is het college het met ons eens dat de

gemeente hierin het juiste voorbeeld moeten geven en niet gebruik

moet maken van beeldmateriaal met zwarte pieten?

Wij zijn het met u eens dat wij als gemeente het goede voorbeeld

hadden moeten geven. Dit is helaas het afgelopen jaar niet helemaal

gelukt. Wij zien erop toe dat dit in de toekomst wel het geval is.

8. Is het college bekend met de internationale opvattingen over Black

Pete, waaronder de recente uitspraak van de VN?

Ja, daar zijn wij mee bekend.

9. Is het college het met ons eens dat gebruikmaken van dit

beeldmateriaal op de website van Visit Groningen het doet lijken alsof

we als lokale overheid trots zijn op een traditie met blackface? Vindt u

met ons dat deze marketing een averechts kan hebben?

Wij verwijzen hiervoor naar het antwoord op vraag 6 en 7.

10. Past deze marketing bij het voornemen van het college om zwarte piet

binnen enkele jaren uit te faseren? Zo nee, bent u als subsidieverlener

bereid om stichting Marketing Groningen te verzoeken zwarte piet

niet meer voor promotiedoeleinden te gebruiken?

Deze vorm van marketing past in de in vraag 6 genoemde lijn. En ja,

wij zijn bereid om hierover met Marketing Groningen in gesprek te

gaan.

11. Welke gesprekken hebben in het kader hiervan plaatsgevonden met

organisatoren en maatschappelijke organisaties? Tot welke

resultaten heeft dit geleid?


Er zijn gesprekken gevoerd met de KVVV en Ondernemend Haren. In

Haren is vanuit het gebiedsteam Haren contact geweest hierover met

de organisator van de Sinterklaasintocht, Ondernemend Haren. IN

Haren waren meer roetveegpieten dan in voorgaande jaren.

In andere delen van de gemeente Groningen hebben wij gekeken hoe

de organisatoren van de diverse Sinterklaasintochten aldaar de

landelijke discussie hebben opgepakt.

12. Welke stappen gaat het college in 2020 ondernemen om tot het

gewenste resultaat te komen?

Zie ons antwoord bij vraag 2.

13. Is het college bereid om in de subsidie- en/of

vergunningsvoorwaarden voor de KVVV en andere verenigingen en

instanties die met gemeentelijke gelden Sinterklaasvieringen

organiseren concrete afspraken op te nemen over de inzet van

roetveegpieten in plaats van zwarte piet?


Zie ons antwoord bij vraag 1.

14. Een geslaagde roetveegpiet is ontdaan van alle elementen die

verwijzen naar blackface, slavernij, en het kolonialisme. Hieronder

valt niet allen de zwarte of donkerbruine schmink, maar ook de

afropruiken, de gouden oorringen, en de overtrokken lippen. Is het

college dit met ons eens? Zo. Ja, wordt ook over deze uiterlijke

kenmerken het gesprek aangegaan met organisatoren? Zo nee,

waarom niet?

Ja, dat zijn wij met u eens. En ja, wij gaan ook in gesprek met

organistoren over deze uiterlijke kenmerken. Al dragen de pieten bij

de stedelijke intocht al geen gouden oorbellen meer of hebben zij

overtrokken lippen. In de praktijk kan dit bijvoorbeeld betekenen dat afropruiken

geleidelijk worden vervangen door geen nieuwe meer aan te schaffen.

Ook dit willen wij bespreken in het nog te organiseren overleg met bij

de stedelijke intocht betrokken partijen.


Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.