Schrif­te­lijke vragen betref­fende de overlast door boeren op tractors

Indiendatum: dec. 2019
Antwoorddatum: 22 jan. 2020

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij doen wij u toekomen ons antwoord op de door T. van Zoelen en K. de Wrede namens de Partij voor de Dieren gestelde vragen ex art. 38 RvO over overlast door boeren op tractors. De beantwoording van de vragen is in samenspraak met de politie en het Openbaar Ministerie tot stand gekomen.

De brieven van de vragenstellers treft u als bijlage aan.

Vragen Partij voor de Dieren:

1. Bij de acties op 14 oktober, ramde een tractor dwars door een hek op de Vismarkt. De bestuurder is nog steeds niet gevonden. Op welke wijze wordt op dit moment vorm gegeven aan de opsporing? Wordt overwogen om tipgeld uit te loven of iets dergelijks?

De bestuurder is tot nu toe niet achterhaald. Er worden nog wel inspanningen verricht om de bestuurder te achterhalen, maar tot nu toe zonder resultaat. De tweede man op de tractor is wel als verdachte gehoord en deze zaak ligt bij het Openbaar Ministerie ter beoordeling voor.

2. Bij de actie die deze week plaatsvond, werd ’s avonds het Julianaplein bezet. Dit was ook aangekondigd. Hoe heeft het dan kunnen gebeuren dat het de actievoerders toch is gelukt om het plein te bezetten? Was er sprake van een tekort aan mankracht bij de politie? Of zijn er afspraken gemaakt tussen politie en actievoerders, die inhielden dat het plein maximaal een half uur bezet mocht worden?

Bij deze acties was er sprake van acties door kleine groepen boeren, die niet vanuit een overkoepelende organisatie werden gecoördineerd. Daarmee was het op voorhand niet goed mogelijk om afspraken te maken over de veiligheid. Op de dag zelf bleek het beperkt mogelijk afspraken te maken met
de boeren. De politie is met ze in gesprek gegaan en heeft ze kaders gegeven.
Zo is duidelijk gemaakt dat de boeren niet de binnenstad in mochten op het
moment dat hier sprake van leek te zijn, hetgeen ook niet is gebeurd.
We hielden rekening met het scenario dat de tractoren impact zouden hebben
op het verkeer op en rondom het Julianaplein. Geheel voorkomen was niet
mogelijk omdat de voorste boeren zonder toestemming stil hielden. Doordat
dit scenario was voorbereid, kon de -uit voorzorg aanwezige politie- snel
optreden en is de blokkade van het Julianaplein tot minder dan 15 minuten
beperkt gebleven.
U vraagt tevens of er sprake was van te weinig mankracht bij de politie.
Hiervoor hebt u kunnen lezen dat dit niet in direct verband staat met de
beëindiging van de blokkade op het Julianaplein omdat daar voldoende
capaciteit aanwezig was. Wel willen we hier vermelden dat de boerenacties
een groot beslag op de capaciteit van de politie hebben gelegd en dat deze
capaciteit überhaupt onder druk staat door de vele maatschappelijke vragen.
Juist ook het feit dat de plannen van de boeren niet op voorhand door hen
gedeeld werden en geen afspraken gemaakt konden worden, is hierbij van
invloed geweest.

3. ’s Middags werd het Centraal Station een tijdlang bezet. Dit had grote
overlast voor reizigers ten gevolge. Heeft de politie geprobeerd om deze
bezetting zo snel mogelijk te beëindigen? En zo ja, hoe? Zo nee, waarom
niet?

Ja, de politie is direct in gesprek gegaan met de actievoerders, waardoor de
blokkade bij het station niet lang heeft geduurd en de reizigers hun weg
konden vervolgen.

4. Deze week willen boeren weer actie voeren in de stad, bij het einde
van de inzamelingsactie Serious Request. Hebben zij hiertoe een vergunning
aangevraagd en zo ja, bent u van plan die te verlenen, of heeft u die
verleend?

Er is geen betoging gemeld (er geldt geen vergunningplicht) bij de
burgemeester voor een actie rond Serious Request. Wel is de gemeente en de
politie proactief met afgevaardigden van boeren in gesprek gegaan vanwege
signalen als dat er wel een actie zou gaan plaatsvinden. De aanwezigheid van
(rijdende) tractoren in de binnenstad, zeker tijdens de avonduren en met veel
wandelaars in de buurt was namelijk voor de gemeente een niet acceptabel
scenario. Deze gesprekken zijn positief verlopen en er hebben zoals u weet
geen acties plaatsgevonden rond Serious Request in de gemeente Groningen.

5. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat de verschillende
acties van de boeren tot meerdere gevaarlijke situaties hebben geleid en dat
demonstraties met trekkers niet langer getolereerd kunnen worden?
Het gebruik van tractoren bij de acties kan niet algemeen worden verboden,
het recht op betoging – vrijheid van meningsuiting- is een sterk recht waarbij
de vorm op voorhand niet kan worden verboden. Wel kunnen voorwaarden
worden gesteld aan de demonstratie indien de door de Wet openbare
manifestaties beschermde belangen (bescherming van de gezondheid, in het
belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van
wanordelijkheden) worden geschaad. Uiteindelijk kan er worden ingegrepen,
indien er groepen zijn die de orde of een demonstratie willen verstoren of
wanneer de collectieve meningsuiting op de achtergrond raakt. Bij het
laatstgenoemde kan sprake zijn indien een blokkade wordt uitgevoerd met als
doel het verkeer te ontregelen. Een dergelijke actie valt dan niet meer onder
de reikwijdte van het demonstratierecht.

We zijn het met de vragenstellers eens dat de acties tot gevaarlijke situaties
hebben geleid op bepaalde momenten tijdens de beide demonstratiedagen en
dat dit uiteraard onwenselijk is en waar mogelijk moet worden voorkomen.
Dat is reden om steeds weer snel in gesprek te komen met actievoerders en
waar mogelijk in de voorbereiding de randvoorwaarden te bespreken om
gevaarlijke situaties bij de acties te voorkomen. Ook worden in de driehoek
de grenzen van wat wij willen toestaan besproken (zoals de blokkade van het
Julianaplein en rijdende tractoren in de binnenstad tijdens Serious Request),
Hierdoor kan snel worden opgetreden indien zich een ontoelaatbare situatie
voor doet.

6. Tijdens de laatste acties op 18 december werden de Staten
geïnformeerd over het verloop en de aanpak van de autoriteiten. Waarom
werden de raadsleden, die op dat moment raadsvergadering hadden, niet
geïnformeerd?

De boerenacties hebben gedurende de dag plaatsgevonden in heel Nederland
en in de hele regio, niet specifiek in de gemeente Groningen. Uiteindelijk
hebben de acties ook in de stad Groningen plaatsgevonden op verschillende
locaties. Gelet op het feit dat de acties zich snel verplaatsten binnen de hele
regio en de gemeente Groningen, is voor gekozen om de raad niet tijdens de
raadsvergadering te informeren, maar om eerst de informatie volledig te