Woord­voe­ringen commissies en begroting, 04-11-2020

Begroting Meningsvormend 03-11-2020, 9.30 (Door Wesley Pechler)

Dank voorzitter, en dank ook aan de inspreker. Ik zal mijn betoog beginnen bij programma 3, Onderwijs, en kom richting het einde toe aan programma 1 & 2, waar ik namens mijn fractiegenoot Terence van Zoelen de honneurs zal waarnemen.

Als Partij voor de Dieren zijn we blij met de onverminderde inzet op VVE en het betrekken van ouders met het ouderprogramma. Alle genoemde inzet op positief opgroeien, De Vreedzame School, de brugfunctionarissen, het borgen van de VO-WIJ teams en School als Wijk: hopelijk helpt het om het tij te keren. Het aantal vroegtijdig schoolverlaters neemt toe, de jeugdcriminaliteit neemt toe, en de problematiek binnen de jeugdzorg is onverminderd zwaar. Ook met de extra structurele inzet op het handhaven van de leerplicht zijn wij als fractie daarom blij.

Hiermee wordt echter niet de bron van al deze problematiek aangepakt. Kinderen en jongeren groeien op in een toenemend instabiele wereld, met een wankel toekomstperspectief. De kansenongelijkheid die inherent is aan het kapitalisme uit zich in onbetaalbare woningen, minder kansen voor duurzaam werk, en een coronacrisis die stukken harder aankomt bij sociaaleconomisch zwakkeren. Daarnaast liggen er naast de huidige coronacrisis nog een klimaatcrisis en biodiversiteitscrisis op de loer. Of wat zeg ik - die liggen niet op de loer, die hebben zich al ruimschoots aangediend.

Als gemeente kunnen wij natuurlijk slechts een klein deel van deze mondiale problemen oplossen. Maar ook die kleine delen die wij voor onze rekening kunnen nemen, zijn belangrijk. Daarom is het bijvoorbeeld ook goed om te lezen dat er ondanks de coronacrisis manieren worden gevonden om de Natuur- en Duurzaamheidseducatie door te laten gaan met excursies en wandelingen. Het is belangrijker dan ooit tevoren om de nieuwe generaties te doordringen van het feit dat een gezonde natuur en respectvol omgaan met dieren onmisbaar is voor een leefbare aarde.

Voorzitter, er wordt genoemd dat er de komende jaren wordt toegewerkt naar een betere aansluiting van jeugdhulp en onderwijs, ook specifiek binnen het passend onderwijs. Dat lijkt ons broodnodig. Deze zomer berichtte Trouw nog dat 40% van de ouders met een kind dat extra ondersteuning krijgt op school daar ontevreden over is. Ook uit Groningen vangen wij signalen op dat er veel ruimte is voor verbetering, dat scholen niet altijd bereid zijn de voorzieningen te treffen die kinderen met een beperking nodig hebben.

Er was schriftelijk al een technische vraag over gesteld, scholen in tijden van corona. Wij hopen dat die eventuele rijksgelden voor verbetering van de ventilatie snel beschikbaar komen. Zo is er bij ons minstens één school in onze gemeente bekend, voor speciaal onderwijs, waar de kinderen de helft minder contacturen hebben, omdat de ventilatie niet in orde is. Dat terwijl juist voor deze kinderen die contacturen zo belangrijk zijn, en digitaal onderwijs minder geschikt is.

Voorzitter, dan welzijn. Een programma dat begint met vrijwilligerswerk. Onmisbaar voor onze samenleving, en zeker voor Groningen: de Groningse afdeling van Humanitas is een van de grootste van Nederland. Maar liefst 3000 vrijwilligers en zo’n 8000 deelnemers - een enorm apparaat dat wordt ondersteund door slechts 16 FTE. Laagdrempelig, informeel en aan de voorkant zoals we dat allemaal graag willen. Daarom is het ook zo jammer dat twee projecten die juist dat eerste spoor van die sociale basis vormen dreigen om te vallen. En dan heb ik het over Voorlezen, waar 300 vrijwilligers voorlezen aan 400 kinderen die thuis vaak geen Nederlands spreken. En dan heb ik het over Kind aan Huis, waar 50 vrijwilligers af en toe een tweede thuis vormen voor 50 kinderen en jongeren die dat tweede thuis hard nodig hebben. Tot nu toe kon Humanitas met fondsen en potjes van buiten de gemeente de touwtjes aan elkaar knopen - maar die zijn nu opgedroogd. Is de wethouder het met ons eens dat deze projecten té belangrijk zijn om niet structureel te borgen?

Voorzitter, dan het stuk over diversiteit, integratie en emancipatie. Wat er staat aan doelen en plannen is opzich goed, maar de vraag is of het voldoende is. In juni mobiliseerden de Black Ladies of Groningen bijna duizend mensen naar de Grote Markt voor het Black Lives Matter protest. En in de begroting staat vervolgens het woord racisme niet een keer genoemd. Natuurlijk staat “anti-discriminatie” er wel in, maar racisme is een veelvoorkomende, geïnternaliseerde en geïnstitutionaliseerde vorm van discriminatie waar specifiek aandacht naar uit mag en moet gaan. Net zoals we het ook specifiek hebben over vrouwenrechten, en niet alleen maar breed over mensenrechten, bijvoorbeeld. Dat het onderwerp in Groningen leeft is duidelijk. Als fractie zijn wij regelmatig in gesprek met maatschappelijke partners die zich bezighouden met het bestrijden van racisme en koloniaal gedachtegoed, en wij vragen het college om dat volgend jaar ook te doen. Op zoek naar verbinding en dialoog, om uit de samenleving op te halen waar wij ons handelen met beleid kunnen verbeteren. Kan de wethouder dat toezeggen?

We zijn overigens blij met de nieuwe effectindicatoren over eenzaamheid, de aanwezigheid van een eigen netwerk voor hulp, en de kwaliteit van de geboden hulp bij het GON. Ook zijn we erg benieuwd naar de resultaten van het doorbraakproject in Ten Boer, aangezien die ontschotte werkwijze ons de manier van de toekomst lijkt.

Over sport hebben we recent al veel gesproken. We zijn blij met de Beweegcoach Uniek Sporten die het beweegaanbod voor mensen met een beperking gaat proberen te vergroten. Er is veel terrein te winnen als het gaat om de toegankelijkheid van de sport.

Als Partij voor de Dieren zijn we tevens erg blij dat er op korte termijn een blaashal komt, waar wij de afgelopen maanden al steeds voor pleitten als snelle oplossing van het capaciteitsvraagstuk. Ook wordt er gesproken over planvorming voor uitbreiding van de sporthalcapaciteit voor de lange termijn - aan welke termijn moeten we denken? Dat verenigingen worden gecompenseerd voor de hogere energielasten lijkt ons voor nu goed, ze hebben het door corona moeilijk genoeg, maar kan daarna dit geld of een gedeelte daarvan niet beter aangewend worden om verduurzamingsinvesteringen uit te voeren bij de sportgebouwen? Graag een reactie.

De Sportkoepel schrijft in hun ingezonden brief dat de gemeente een veel hogere indexatie van de huurtarieven aan verenigingen doorrekent dan het indexatiepercentage van het CBS. Kan de wethouder aangeven waarom dat zo is? Wat betreft cultuur verwijs ik u graag naar mijn woordvoeringen van de afgelopen twee weken.

Dan voorzitter, programma’s 1 en 2.

We zien een stijging in het aantal bijstandsgerechtigden, en vrezen dat dit verder op zal lopen. Het aantal zzp-ers dat TOZO heeft aangevraagd, zesenhalf duizend van de twaalfduizend zzp-ers in Groningen, is schrikbarend hoog. Er vallen harde klappen in de cultuursector, horeca en contactberoepen. Wij vinden het voor het komende jaar belangrijk dat de gemeente álle hulp biedt om mensen die door de coronacrisis hun werk zijn kwijtgeraakt bij te staan in het vinden van werk of scholing, en bij te staan bij opgelopen schuldenproblematiek.

De indicatoren van de schuldhulpverlening zijn niet bijgesteld naar de invloed van de coronacrisis ,terwijl dat voor het aantal bijstandsgerechtigden wel gedaan is. Wij denken dat het aandacht behoeft dat de GKB genoeg middelen heeft om een verwachte toename goed op te vangen, en dat zien wij niet terug. Graag een reactie.

Wij denken dat het armoedebeleid het komende jaar zich tweeledig moet richten op zowel bestrijding van intergenerationele armoede als het opvangen van de zwaarste klap die de crisis het komende jaar nog met zich meebrengt. De vraag is of daar voldoende middelen voor zijn binnen het huidige armoedebudget. Voor de deelnemers aan Kansen in Kaart die de voorgaande jaren al moeilijk plaatsbaar waren in een krappe arbeidsmarkt, zal het perspectief in een ruime arbeidsmarkt nog slechter zijn.

Ondanks de krimp van de economie stelt het college dat de vraag naar bedrijventerreinen en kantoren zal toenemen. Wij betwijfelen dat ten zeerste. De kantorenmarkt is door de anderhalvemetersamenleving ingrijpend veranderd. Mensen zullen straks vaker van huis werken en er is een toename te zien van digitale bezorgdiensten. Deze ontwikkelingen zullen niet enkel tijdelijk zijn.

De crisis heeft ons laten zien dat het stimuleren van de economie zoals we voorheen hebben gedaan geen oplossing heeft geboden voor onder andere de vele ondernemers die mede wegens hun hoge vaste lasten en kleine winstmarges in de problemen zijn geraakt. Zo hebben tijdens de crisis vele horecaondernemers het volle pond aan huur moeten betalen. Een onacceptabel gebrek aan solidariteit, en een teken dat onze huidige vastgoedmarkt, die gebruikt wordt als verdienmodel, niet langer kan. Eindeloze economische groei was en is niet de oplossing. We zullen onze samenleving radicaal duurzamer en groener moeten gaan inrichten en het beleid moeten gaan richten om de macht van multinationals en speculanten op de vastgoedmarkt te breken. Niet geld en groei moeten langer centraal staan, maar onze planeet die niet langer een fossiele en kapitalistische economie kan verdragen.

Wethouder:

-Humanitas - gaan we mee bezig

-Indexering sport: indexering van 7% herkennen wij niet

-Racisme gaan we komend jaar mee aan de slag, belangrijk punt voor het college, komen we bij u op terug.

-Ventilatie van scholen stelt ons voor een enorme uitdaging. Al langer een groot probleem. Zijn in gesprek om te kijken wat we er samen aan kunnen doen, komen er snel op terug.

Begroting (Door Kirsten de Wrede)

In deze begroting staat welgeteld één bladzijde over ecologie. En die bladzijde vinden we in het hoofdstuk: leefkwaliteit. Dat is wel weer erg antropocentrisch. Er is wel héél veel ruimte voor de energietransitie. Het is een beetje een tendens, de milieubeweging is veranderd in een beweging die zich alleen maar bezig houdt met CO² reductie. En dat is echt wat anders dan natuurbehoud.

In wezen dient die hele energietransitie natuurlijk vooral om onze huidige levensstijl voort te kunnen zetten.

We vinden dat het aandeel groen in de begroting wat tegenvalt. Er worden zes voetbalvelden ecologisch ontwikkeld. Dat is natuurlijk niet niks, maar het is op de hele gemeente ook niet heel veel. De biodiversiteit wordt versterkt, lezen we, maar als we naar de prestatieindicator kijken, dan is de ambitie dat deze gelijk blijft. Dat vinden wij tegenvallen, ten eerste omdat wij wat meer hadden verwacht van dit college dat een college akkoord had dat “groen, gezond en gelukkig” heette en dan valt het aandeel groen wel wat tegen. En ten tweede, omdat de dramatische rapporten over de stand van de natuur ons om de oren vliegen.

Het college wil de biodiversiteit met name tussen Stad en ommelanden versterken. Dat is mooi, maar het wordt niet echt concreet. Zes voetbalvelden ecologie ontwikkelen per jaar, dat is niet helemaal niks, maar ook hier vragen wij ons af, hoe en wat precies. Het planten van duizend bomen per jaar is niet voldoende om de jaarlijkse kap van meer dan duizend bomen te compenseren. En de goede bedoelingen die er zijn, worden weer opgeheven door het voorgenomen plan om het Stadspark te ontwikkelen.

Wat er over het verkeer in staat, vinden wij ok. We zijn groot voorstander van 30 km/ uur rijden in Stad. De Zuidelijke Ringweg blijft natuurlijk een triest dossier.

Slordig is dat in de begroting al staat dat het uitvoeringsplan van het Groenplan ook al is vastgesteld. Dat is niet zo en doet de vraag rijzen wanneer dit stukje is geschreven.

En dan, een citaat: “De milieuthema’s geluid en lucht bepalen in sterke mate de lokale leefomgevingskwaliteit en kunnen bij langdurige blootstelling van invloed zijn op de gezondheid”. Ja, dat klopt. In Brabant is in veedichte gebieden gebleken dat er méér en heftiger ziektegevallen van Corona voorkwamen. Deze week kwam naar buiten dat er nog steeds sprake is van verdergaande schaalvergroting. In de voormalige gemeente Ten Boer zijn heel veel melkveehouderijen. We weten dat de luchtkwaliteit in Ten Boer niet zo goed is, dat er veel stikstof is als gevolg van al die melkveehouderijen. Is het college daar ook mee bezig?

En dan. Corona is ook een moeilijke tijd voor huisdieren en mensen met huisdieren, omdat veel mensen minder geld hebben om ze te voeden. Daarom willen wij het college vragen om een dierenvoedselbank in het leven te roepen.