Woord­voe­ringen commissies Onderwijs & Welzijn, Beheer & Verkeer, Werk & Inkomen, Ruimte & Wonen en Financien & Veiligheid, 15-05-2019

Programma 3: Onderwijs (Door Wesley Pechler)

Dankuwel voorzitter. Op het gebied van onderwijs gaat het in deze begroting veelal om bestaande beleidslijnen die worden versterkt, zoals het VVE aanbod dat vanaf volgend jaar wordt uitgebreid naar 16 uur per week, een onverminderde inzet op vensterscholen, en wederom veel aandacht voor laaggeletterde volwassenen. Als Partij voor de Dieren zijn we tevreden over deze plannen, en hopen we met name bij de extra uren voor de vroege en voorschoolse educatie over enkele jaren te zien dat de kansengelijkheid hierdoor toeneemt.

Wat betreft onderwijshuisvesting wordt er flink wat extra geld vrijgemaakt, en dat is met de verouderde staat van sommige van onze schoolgebouwen ook hard nodig. Wel willen we het college vragen om hierbij niet standaard op nieuwbouw in te zetten, maar uit duurzaamheidsoogpunt eerst te kijken bij welke scholen een grondige renovatie zou volstaan.

Programma 5: Sport & bewegen (Door Wesley Pechler)

Op het gebied van sport noemt het college in deze begroting wederom het belang van een openbare ruimte die uitnodigt tot bewegen. Des te meer verbaast het ons dat het woord “groen” geen enkele keer voorkomt in Programma 5, terwijl ons inziens de aanwezigheid van stadsnatuur een van de belangrijkste factoren is in een uitnodigende openbare ruimte. Natuurlijk staan op andere plekken in de begroting wel plannen over groen, maar het zou mooi zijn als dit onderwerp écht integraal opgepakt zou worden. Groenbeleid hoort niet alleen thuis binnen programma’s over ruimtelijke ordening en beheer, maar ook juist ook in programma’s over sport en bewegen.

Als fractie zijn we blij met de toevoeging van sportcontainers in Ten Boer en Gravenburg, en de inventarisatie van openbare sportplekken in Haren. Zeker met het huidige lenteweer zie je veel mensen gebruik maken van openbare sporttoestellen, en het zou mooi zijn om deze op nog veel meer plekken te zien verschijnen.

Programma 6: Cultuur (Door Wesley Pechler)

Op de aftrapbijeenkomst van de nieuwe Kadernota Cultuur, alweer een maand geleden, werden twee zaken door de aanwezigen veelvuldig genoemd als speerpunten: de brede toegankelijkheid van ons cultuuraanbod, en ontschotting van cultuurbudgetten. Op de toegankelijkheid zien we gelukkig een duidelijke inzet terug, met de komst van de cultuurhopper, prachtige projecten zoals De Wijk de Wereld, en instellingen zoals het Groninger Museum die nadrukkelijker een maatschappelijke rol innemen in de wijken. Als partij geloven wij zeer sterk in de verbindende en verrijkende waarden van cultuur, en in het streven dat iedereen regelmatig met cultuur in aanraking zou moeten komen. Deze plannen juichen wij dan ook toe, evenals de procentenregeling, de verdere stimulatie van cultuuronderwijs in Haren en Ten Boer, en de City Stages van VRIJDAG. De ontschotting moet daarentegen nog wat meer op gang komen.

Dat de begroting krap is zien we ook bij cultuur terug in de bezuinigingen die hier voor de lange termijn worden voorgesteld bij subsidies aan instellingen. Bijna 3 ton in 2021. Dit vinden wij zorgwekkend. In dit kader vinden we het ook een beetje jammer om te zien dat er de afgelopen maanden een rebranding van de Stadsschouwburg en Oosterpoort heeft plaatsgevonden. Zo’n nieuwe naam, website, huisstijl, en logo, zijn natuurlijk ook niet gratis, en dit geld had van ons beter echt aan cultuur besteed kunnen worden.

Programma 4: Welzijn, gezondheid en zorg (Door Wesley Pechler)

Dan, voorzitter, kom ik tot programma 4: welzijn. Als Partij voor de Dieren zijn we erg enthousiast over de integrale benadering van positief opgroeien, in elk onderdeel van de samenleving en overal terug te zien in deze begroting. Onze complimenten. Ook zijn we blij met de onverminderde inzet op diversiteit, LHBTI-emancipatie, en de educatie en integratie van statushouders.

Het college noemt dat een gezonde dagelijkse omgeving “veilig” en “rookvrij” moet zijn, moet “uitnodigen tot ontmoeting en beweging” en “de consumptie van gezonde voeding” moet stimuleren. Overal mee eens, maar ook hier hadden we zeker de toevoeging “groen” verwacht. Onderzoek heeft meermaals aangewezen dat de aanwezigheid van bomen en natuur in de leefomgeving een merkbaar positief effect heeft op de gezondheid en het welzijn van mensen, dus hadden we zeker in het welzijnsprogramma meer aandacht voor groen verwacht. (Attention Restoration Theory)

Wat betreft de inzet op het sociale klimaat en de samenredzaamheid van buurten en wijken, hebben we pas natuurlijk nog een prachtige bijeenkomst gehad met de speeltuinverenigingen, dorpshuizen en buurthuizen van onze gemeente. Meerdere besturen gaven hier aan moeite te hebben om de begroting rond te krijgen en om noodzakelijk onderhoud te plegen. In de begroting zien we gelukkig terug dat er de komende jaren meer geld gaat naar dit soort wijkaccommodaties, maar we vragen ons af of dit genoeg is.

Wat betreft het stimuleren van de samenredzaamheid vinden we de vrijwilligerswebsite We Helpen ook een prachtig voorbeeld. Ik heb alleen het idee dat de meeste inwoners, ook mensen die best een ander zouden willen helpen, nog niet van het bestaan van dit platform afweten. Ik zie dat We Helpen al wel actief is op Facebook maar slechts 700 likes heeft: is het een idee om hier in te zetten op betaalde advertenties, om ook de jongeren in onze gemeente via social media op de hoogte te stellen van het bestaan van We Helpen?

Er wordt een stevige inzet getoond op jongerenproblematiek. Een sluitende aanpak tot en met 23 jaar, van problematiseren tot normaliseren, meer continuïteit in de financiering van het voorliggende veld, meer aandacht voor vroegsignalering, een duidelijke rol voor Jimmy’s en Backbone, maatwerk waar nodig, en sterkere banden tussen de WIJ en het onderwijs.

Het leest alsof het college alles uit de kast haalt om de tekorten van het sociale domein en de stijgende vraag naar jeugdzorg te doen afnemen, en we hopen dat al deze plannen werken. Ook wij zijn hoopvol dat een toename aan de Ondersteuners Jeugd en Gezin hierin kan helpen. Dat het college nu al inschat met al deze plannen in 2020 ruim 3 miljoen euro te besparen, en in 2022 zo’n 7.5 miljoen, daar hebben wij onze twijfels bij.

Tot slot voorzitter: de huishoudelijke hulp. Hoe denkt het college nu al te weten dat met de overgang naar een maatwerkvoorziening bijna een miljoen euro structureel bespaard kan worden? Dat gaat om een heel fors aantal mensen die opeens zelf weer een groot deel van de zorg voor het huishouden moeten dragen, en is in onze ogen niet realistisch. Het lijkt hier niet te gaan om maatwerk met het oog op de inwoner, maar maatwerk als bezuinigingsmaatregel. De 29e spreken we in de raad echter weer over de huishoudelijke hulp, dus voor nu wou ik het hierbij laten. Dankuwel.

Programma 10 Veiligheid (Door: Terence van Zoelen)

Wij vinden de doelstellingen van het college goed, wel missen we expliciete aandacht voor het dier in deze doelstellingen. Wij zien graag dat oog wordt gehouden dat er geen dieren worden gebruikt tijdens evenementen. Daarnaast zijn plastics en ander afval zeer schadelijk voor het milieu en dierenwelzijn. Om gevaar voor dieren te verminderen moet het gebruik van plastics zoveel mogelijk worden teruggedrongen en zien we ook het liefst dat er geen gebruik meer wordt gemaakt van confetti tijdens evenementen. Wij zijn dan ook zeer blij met het vermeerderen van het aantal vuurwerkvrije zones, en het liefst zien we dat het private vuurwerk geheel wordt afgeschaft. Ook willen we aandacht voor paasvuren. Deze zijn zeer onveilig en ongezond voor de omgeving. Dieren zoeken beschutting in deze houtbergen en kunnen mogelijk niet voortijdig wegkomen als deze worden aangestoken. Daarnaast is het fijnstof dat vrijkomt schadelijk voor mens, milieu en natuur.

Het laatste jaar hebben we ook opgemerkt dat er criminaliteit heeft plaatsgevonden gericht op natuur. In Kardinge en Beijum zijn bomen vernield en zelfs plastics verstrooid. Voor zulks soort criminaliteit willen wij in de toekomst meer aandacht en een visie hoe dit soort criminaliteit tegen te gaan. Graag een reactie van het college.

Bij de aanpak van huiselijk geweld is het een goede zaak dat nu aandacht wordt gegeven aan dierenmishandeling.

Overlast is een containerbegrip. Betreft dierenoverlast zien we graag meer afvalbakken voor hondenpoep door de gehele stad zoals de coöperatieve wijkraad in de Oosterpark heeft geregeld. Wij steunen overig de persoonsgebonden aanpak waarop het college heeft ingezet betreft problematische jeugdgroepen, drugoverlast en verwarde personen.

Radicalisering. Het is goed aandacht te hebben voor extremistische bewegingen en ook voor pogingen met geweld de mening van een ander te willen onderdrukken. Wij willen aandacht en veiligheid dat iedere burger in onze gemeente zijn of haar mening kan uiten en dat het recht op betoging ten alle tijden is veiliggesteld. Mensen die daarop de wet overtreden dienen door de politie en OM te worden opgespoord en vervolgd.

Aandacht voor mensenhandel en uitbuiting vinden wij zeer belangrijk. Het is goed dat het programma veiligheid hierop inzet. Daarnaast willen wij ook aandacht vragen voor de handel in dieren.

Bij fysieke veiligheid zien we dat als prestatie-indicator het aantal gecontroleerde kamer-verhuurpanden wordt gemeld. Wij willen daarnaast ook dat de omgevingen waar dieren worden gehouden extra worden gecontroleerd. Wij zullen op basis van verschafte informatie van de brandweer daarover op een later stadium nog nader terugkomen.

Bij de externe veiligheid is de Zuidelijke ringweg een zorg, als daar straks meer vervoer langskomt, dan worden daar ook meer gevaarlijke stoffen langs vervoerd. Heeft het college hier voldoende aandacht voor?

Tot slot, we kunnen ons vinden in de voorgestelde aanpak van de aardbevingsproblematiek.

Commissie Beheer en Verkeer (Door Kirsten de Wrede)

Voorzitter, er is veel te vinden over het co2 neutraal maken van de gemeente. Daarmee wordt expliciet bedoeld dat alle energie vanaf 2035 die in de gemeente wordt gebruikt, duurzaam is opgewekt. Voorwaar een nobel streven. Enkele kanttekeningen van de PvdD hierbij. Ten eerste maken wij ons grote zorgen om de hoeveelheid biomassa die wordt ingezet. Op dit moment is dat 69%. Van de vijf procent hernieuwbare energie die op dit moment in de gemeente wordt opgewekt, is dat niet zoveel. Maar als dat percentage zo blijft, vrezen wij dat binnenkort geen boom meer overeind blijft in Nederland. Het gaat nu al om 500 bomen per jaar en duizenden tonnen aan hout en struweel uit snoeiwerk. Kunt u ons beloven dat het percentage biomassa steeds kleiner zal worden als het totaal aan hernieuwbare energie groeit en dat u niet gaat inzetten op de import van biomassa? Bent u het met ons eens dat biomassa eigenlijk helemaal niet in de definitie van co2neutraal zou moeten zijn opgenomen, omdat er meer co2uitstoot bij vrijkomt dan bij de verbranding van gas? In Europa hebben wij afgesproken dat de co2uitstoot van biomassa echter niet wordt meegenomen in de berekeningen.
Ook de 4000 ton aan gras die jaarlijks door Stadsbeheer wordt ingezameld, is iets waar wij ons zorgen om maken. In hoeverre leidt dit ertoe dat men kiest voor snelgroeiend gras met veel energiewaarde bij verbranding, of tot extra vaak maaien? Organisch materiaal zou niet verbrand moeten worden, het zou moeten blijven liggen waar het is gevallen en op die manier onze arme bodem verrijken. Graag een reactie van het college waar men heen wil met biomassa.
De Partij voor de Dieren is blij dat ecologisch areaal uit de Borg Schouw is gehaald. Wij zijn er echter voor dat alle groen, behalve groen dat aantoonbaar een functie heeft zoals voetbalveldjes of speelplekken, uit de schouw wordt gehaald en dat overal wordt ingezet op biodiversiteit. En begrijpen we het goed dat nu gestreefd wordt, met de indicator “oppervlakte ecologisch beheerd areaal” naar een zo groot mogelijk ecologisch areaal?
In het licht van co2neutraliteit enigszins begrijpelijk, maar toch vreemd dat er niets over staat in de begroting van dit college, dat toch groen wil uitstralen, is het feit dat niets is opgenomen over de veestapel in met name Ten Boer of het belang van een plantaardig leefpatroon. Het moge algemeen bekend zijn dat het consumeren van dierlijke eiwitten, of het produceren, liever gezegd, leidt tot de uitstoot van broeikasgassen, daling van de biodiversiteit hier en in het buitenland en zaken als de mestproblematiek. Binnenkort zal wethouder Jongman komen met een plan voor het buitengebied. Kan de wethouder hierin meenemen een onderzoek naar de mogelijkheden en wensen voor agarariërs om over te stappen op biologische akkerbouw? Daarnaast zijn wij benieuwd naar het welzijn van de agrariërs in onze gemeente, omdat ons veel geluiden bereiken dat depressie veel voorkomt onder deze groep.
Wij zouden graag zien, dat het college een campagne lanceert, vergelijkbaar met bslim, om plantaardig eten te stimuleren. Graag een reactie.
Tenslotte. In het collegeakkoord heeft u geschreven dat er in onze gemeente geen ruimte voor plezierjacht is. Hoe gaat u die aan banden leggen? En wat is uw visie op beheer, bijvoorbeeld inzake reeën en weidevogels? Heeft u plannen om de nota dierenwelzijn te vernieuwen? Er is immers veel wetenschappelijk onderzoek naar het welzijn van dieren verricht in de afgelopen jaren, zoals naar de pijnbeleving van vissen.

Programma 1 Werk en activering (Door Terence van Zoelen)

Het kopje Werk opent met de zin ‘Werk biedt mensen materiële welvaart en economische onafhankelijkheid en is daarmee een van de belangrijkste motoren achter het tegengaan van armoede en schuldenproblematiek.’

Het streven naar zoveel mogelijk materiële welvaart zou geen doel op zichzelf moeten zijn. Voor onze materiele welvaart hebben we op dit moment wel vier wereldbollen nodig. Wat ons betreft moet het uitgangspunt daarom verschoven worden naar het welbevinden van mensen, flora, fauna en onze planeet.

Wij zijn daarom voorstander van een substantiële gemeentelijke pilot met het basisinkomen. Daarmee garandeer je economische onafhankelijkheid. Voorts zien wij armoede en schuldenproblematiek voor een belangrijk deel als een verdelingsvraagstuk. De ontwikkeling, dat er steeds meer rijkdom in handen komt van steeds maar minder mensen is nog altijd gaande. Een andere ontwikkeling die daar nauw mee samenhangt, is de voortdurende drang naar consumentisme.

We kunnen ons vinden in de omschreven inzet, mensen naar werk te begeleiden. Het is goed dat het college inzet om jonge mensen zonder startkwalificatie terug te leiden naar school.

Wij vinden ook dat de gemeente uitkeringsgerechtigden mag stimuleren om vrijwilligerswerk, mantelzorg en stages te doen, ook als deze activiteiten niet direct gericht zijn op terugkeer naar de arbeidsmarkt.

Vrijwilligerswerk moet wel zijn, wat de naam in zich draagt. Daarom moet het uitdrukkelijk een vrijwillig karakter behouden. Een uitkeringsgerechtigde mag nooit worden ingezet als goedkope werkkracht in een bedrijf, zonder het loon en zonder de rechten die een volwaardige werknemer wel heeft. We zien, dat dit wel steeds meer in andere gemeenten gebeurt en we vinden dit een hellend vlak, een heilloze weg die we niet zouden moeten betreden.

Over bijstandsgerechtigden. Wij willen voor werkzoekenden ook dat de gemeente faciliteert bij- en herscholing door het aanbieden van stage- en opleidingsplaatsen.

Een belangrijke opgave die het vorige college al gesteld heeft, is het herwinnen van vertrouwen. Van wantrouwen naar vertrouwen. De cliëntenraad merkt op dat hier goed op ingezet is maar dat dit nog niet bij alle geledingen van de gemeentelijke organisatie is doorgedrongen. Kan het college hier een reactie op geven en aangeven hierop verder te verbeteren?

Tot slot hierover: op verschillende plekken wordt er gebruik gemaakt van coaches, bijvoorbeeld bij Kansen in Kaart. Is het een mogelijkheid –voor zover dit niet gedaan wordt- om deze coaches uit het bestand van uitkeringsgerechtigden te rekruteren?

Armoede (Door Terence van Zoelen)

Volgens de begroting zal de focus liggen op de wijkvernieuwing en het versterken van partnerschappen. Naast armoedeverlichting gaan we ook aan de slag met armoedebestrijding. Dat lijkt ons goed. Daarop aanvullend vinden wij preventie van armoede erg belangrijk. Eigen bijdragen moeten zo laag mogelijk zijn om zorgmijding of financiële problemen door stapelingseffecten te voorkomen. De gemeente moet huisuitzetting en uithuisplaatsing proberen te voorkomen door tijdige schuldhulpverlening.

Het is goed dat de WIJ teams laagdrempelige ondersteuning bieden ter bestrijding van armoede. De cliëntenraad merkt op, dat mensen er moeite mee hebben, dat ze in hun eigen wijk de letterlijke drempel van het WIJ-gebouw over moeten. Zij denken daarop aangesproken te worden door buurtgenoten.

Over het nieuwe WIJ-gebouw in Beijum –overigens een prachtig gebouw- is ons verder ter ore gekomen dat de glazen tussenschotten tussen de verschillende ruimten niet genoeg privacy geven. Je kunt bij elkaar naar binnen kijken, ook als er zeer vertrouwelijke en/of emotionele gesprekken gevoerd worden. Het is dus van belang de privacy te waarborgen, terwijl het stigma om een WIJ-gebouw binnen te stappen juist moet worden weggenomen.

Voor de stadjerspas en of bijzondere bijstand hebben wij als wens dat mensen met een krappe beurs aanspraak kunnen maken op een tegemoetkoming bij noodzakelijke dierenartskosten.

Programma 2 (Door Terence van Zoelen)

De wegwerpeconomie heeft zijn langste tijd gehad. Grondstoffen zijn schaars en de winning ervan gaat gepaard met milieuvervuiling en schendingen van mensenrechten. We moeten zuinig omspringen met onze grondstoffen, ze hergebruiken en terugwinnen uit bestaande producten. De Partij voor de Dieren wil de kringlopen sluiten. Wij steunen daarom van harte de inzet op de circulaire economie.

Wij hopen dat er nieuwe banen zullen voortkomen uit de opgave van de energietransitie. Door de energie lokaal en kleinschalig op te wekken, creëren we nieuwe banen. Bedrijven die niet voldoen aan de verplichte energiebesparingsmaatregelen uit de Wet Milieubeheer moeten worden beboet. Tegelijkertijd willen we dat bedrijven worden geholpen met energiescans. Energieverspillers, zoals open winkelpuien en terrasverwarmers, moeten worden aangepakt.

Daarnaast brengen economische activiteiten veel plastic afval voort. Dit willen wij zoveel mogelijk terugdringen door bijvoorbeeld ondernemers te ontmoedigen op bijvoorbeeld markten plastic zakjes of plastic verpakkingen te gebruiken. In winkels is het gebruik van gratis plastic tasjes inmiddels verboden. Is er een uitzondering gemaakt voor markten en zo ja, wat is hiervan de achtergrond en zo nee, hoe kan het dan, dat er op een gemiddelde marktdag duizenden plastic tassen worden gebruikt?

De begroting meldt dat er op de arbeidsmarkt een mismatch is van vraag en aanbod. Werkgelegenheid heeft baat bij meer maakindustrie, bijvoorbeeld bij lokale ambachten als duurzaam en lokaal gefabriceerde kleding. Veel werk is verplaatst naar lagelonen landen. We moeten erop inzetten om bedrijven te stimuleren dit werk terug te halen.

Voor de agrarische sector willen we dat de gemeente veehouders en fokkerijen stimuleert om te schakelen naar biologische landbouw en/of de teelt van plantaardige eiwitten en andere gewassen (akkerbouw en duurzame tuinbouw). Daarvoor zou de huidige agrarische sector in de gemeente Groningen eerst in kaart moeten worden gebracht.

Omdat lichtvervuiling de natuur ernstig verstoort, willen we lichtreclame zoveel mogelijk ontmoedigen en terugdringen.

Over IT en snel internet: de inzet op terugkeer van personeel naar de IT branche vinden wij goed. Daarnaast zouden we ook moeten inzetten op meer vrouwen in de IT. Goed en betrouwaar internet is belangrijk, maar we willen dat er goed gekeken wordt naar stralingsgevaren bij nieuwe technieken als 5G.

De begroting zegt dat we Groningen Airport Eelde gaan faciliteren en de aandelen ter beschikking stellen. Dat laatste klopt. Het eerste gaat bij ons weten tegen eerder genomen besluiten in. Bij ons weten was er immers besloten, dat wij het vliegveld nu niet verder gaan faciliteren, maar dat we zouden kijken, hoe het op eigen benen kan staan. Graag een reactie van het college.