Feestje voor de bomen

Vandaag ben ik bij de jaarlijkse viering van de “Boomfeestdag” in Groningen geweest. Deze was vanwege de regen en harde wind vorige week uitgesteld. Wethouder Glimina Chakor van Groenlinks, die groenbeheer in haar portefeuille heeft, plantte samen met medewerkers van de gemeentelijke Groenbeheer afdeling en kinderen van de Liefland school, zestien bomen bij de kinderboerderij in het Stadspark.

De Nationale Boomfeestdag wordt in Nederland jaarlijks gehouden op de tweede woensdag in maart. Deze dag voor het behoud van bomen werd voor het eerst in april 1957 in Nederland georganiseerd door het Landelijk Comité Boomplantdag (als onderdeel van Staatsbosbeheer) en is in 1980 voortgezet door de Stichting Nationale Boomfeestdag. Kinderen spelen een hoofdrol bij het vieren van deze dag.

Er was koffie, thee, koek en voor de kinderen nog wat anders. Glimina vertelde over het belang van bomen en daarna plantte ze samen met twee jongens een boom en onthulde een plaquette ter ere van deze dag, waarop tot haar eigen verbazing ook haar naam stond. Het was mooi weer, de kinderen genoten en wij konden een beetje met elkaar praten over bomen in de gemeente. Over alle boomziektes die er zijn en die ervoor zorgen dat er soms heel veel bomen tegelijkertijd gekapt moeten worden. En dat die gevoeligheid voor ziektes het zo belangrijk maakt dat er verschillende soorten bomen worden geplant, zoals vandaag bij de kinderboerderij is gebeurd.

Er is de laatste tijd veel te doen over bomen. We krijgen veel geluiden binnen van mensen die ongerust zijn over de vele bomen die gekapt worden. Soms kan het niet anders, vertelden mensen van groenbeheer vandaag: als er een reëel risico is op zware vallende takken, moet je kiezen voor veiligheid en moet een boom (deels) gekapt worden, ook al deed je dat liever niet. Toch gebeurt het soms dat in het kader van werkzaamheden, zoals bijvoorbeeld aan de riolering, wordt aangekondigd dat veel bomen gekapt moeten worden en dat later bijkt, als bewoners massaal in opstand zijn gekomen, dat dat toch niet in die mate hoeft. Mede daarom hebben wij laatst vragen gesteld over het bomenbeleid van de nieuwe, grote gemeente Groningen. Klik hier

Er is steeds meer aandacht voor de manier waarop bomen onderling contact met elkaar hebben. Zo blijken bomen onderling, via schimmels in de bodem, te communiceren en voedingsstoffen uit te wisselen. Ze ruiken, proeven en voelen door welk dier ze worden gegeten en stemmen daar hun reactie op af. En notenbomen hebben samen een strategie ontwikkeld om everzwijnen en herten uit te hongeren om zo meer kans op nageslacht te hebben. Door enkele jaren nauwelijks noten te produceren hongeren de bomen de populatie zwijnen en herten uit. Als ze vervolgens allemaal tegelijk erg veel noten produceren zijn er zoveel dat een flink deel van die noten niet direct opgegeten wordt en de kans heeft om te groeien.

Voor het overleven van een soort is het belangrijk dat alle bomen het goed doen. Daarom wisselen de wortels van bomen onderling rechtstreeks en in samenwerking met schimmels in de bodem voedingsstoffen uit. Een boom die pech heeft met slechte grond, krijgt gewoon wat extra voeding van een boom iets verderop, die wel goede grond heeft. Zo kunnen ze allemaal gezond groeien, ongeacht de grond op hun plekje. Zo kunnen bomen ook zieke bomen overeind houden en in leven.

Dat bomen in nauw contact met elkaar staan, is nog niet zo lang bekend bij het grote publiek en beleidsmakers houden hier vaak nog onvoldoende rekening mee. Bij onze woordvoering over de bomen op het Akerkhof in het centrum, waarvan de gemeente er vijf wil kappen om ruimte te maken voor extra groen (!), hebben we dan ook benadrukt dat de bomen niet moeten worden gezien als eenlingen, maar als een geheel, die hun leven al tientallen jaren lang delen. En de som is altijd meer dan het geheel der delen (klik hier) Het is niet zo dat deze bomen elkaar in hun groei belemmeren, zoals de gemeente zegt: waarschijnlijk zorgen ze juist voor elkaar en beschadig je ook de overblijvers als je hier gaat kappen. De voorzieningenrechter heeft de kap voor nu verboden, er volgt nog een definitieve uitspraak.

De Partij voor de Dieren zal zich verder inspannen om de kap van de bomen aan het Akerkhof tegen te houden. Ook in de vorige raadsperiode zijn we hier intensief mee bezig geweest. Het is een karakteristiek stukje Groningen waar ook veel inwoners van Groningen echt aan gehecht zijn. Ook tijdens de campagne van de laatste gemeenteraadsverkiezingen hebben we aandacht gevraagd voor de bomen op het Akerkhof (klik hier).

Ons beheer van de openbare ruimte moet anders: behoud van het bestaande groen moet bovenaan staan. In alles dat we doen – en laten, want er ligt veel te veel nadruk op “doen” in onze samenleving vind ik, maar daarover binnenkort meer – moet compassie met alles dat leeft en biodiversiteit het uitgangspunt zijn. We zullen dat de komende jaren vaak naar voren brengen.