Schrif­te­lijke vragen over een verbod op het gebruik van glyfosaat in pacht­over­een­komsten


Indiendatum: 25 nov. 2021

Aan het college van B&W

Schriftelijke vragen ex art. 38 RvO betreffende een verbod op het gebruik van glyfosaat in pachtovereenkomsten

Geacht college,

Er is steeds meer aandacht voor de schadelijke gevolgen van landbouwgif.[1][2][3][4][5] Zeer recent is het nieuws dat ook het RIVM meer aandacht wil voor de mogelijke effecten van landbouwgif op de hersenen. [6] Recent nog heeft het Drentse burgerinitiatief Meten = Weten opgeroepen tot het staken van het gebruik van door hen in natuurgebieden aangetroffen bestrijdingsmiddelen. De veertien schadelijke stoffen waren door Meten = Weten aangetroffen in en nabij Natura2000 gebieden. De kans is groot dat deze stoffen zich door verdamping en uitspoeling ook buiten akkergrenzen verspreiden en daar schade aanrichten aan dieren, natuur en milieu.

Bovendien zijn veel van deze stoffen in hogere concentraties, of wanneer deze stapeling van gifstoffen zich door de voedselketen verspreidt, schadelijk voor de menselijke gezondheid (biologische stapeling). Experts maken zich zorgen om de stapeling van deze stoffen, waarbij wordt aangenomen dat langdurige blootstelling (een leven lang en verschillende stoffen opgestapeld) schadelijk is en bijvoorbeeld de kans op Parkinson vergroot.[7] Een probleem is dat veel van de stoffen alleen apart van elkaar worden getest maar niet in samenhang.

Vorig jaar gaf het college in antwoord op schriftelijke vragen van de Partij voor de Dieren[8] aan dat het geen noodzaak zag tot verdere maatregelen op het gebied van het uitfaseren of verbieden van landbouwbestrijdingsmiddelen. Een van de argumenten voor deze visie was dat landbouwers daardoor kunnen worden geconfronteerd met inkomstenderving zonder dat er zicht is op passende alternatieven. Recent heeft de Centrale Grondkamer een uitspraak gedaan over het gebruik van bestrijdingsmiddelen op pachtgronden. De provincie Brabant mag in samenwerking met het Groen Ontwikkelfonds Brabant in nieuwe pachtovereenkomsten opnemen dat het gebruik van glyfosaat wordt verboden.

De fracties van de Partij voor de Dieren en GroenLinks stellen het college hierover graag enkele vragen:

1. Is het college bekend met het artikel ‘Brabant mag gebruik landbouwgif glyfosaat verbieden op eigen grond’ van 11 november j.l.?[9]

2. Is het college het met de Partij voor de Dieren en GroenLinks eens dat het gebruik van (chemische) bestrijdingsmiddelen, zoals Glyfosaat, zo snel mogelijk moet worden uitgebannen, ook binnen onze gemeentegrenzen?

In de uitspraak van de Centrale Grondkamer staat dat er voldoende alternatieven zijn voor het gebruik van glyfosaat en dat dit dus niet leidt tot een ‘buitensporige belemmering’ van de bedrijfsvoering. Gezien dit eerder een zorg van de gemeente was en een argument om het gebruik van (chemische) bestrijdingsmiddelen niet aan banden te leggen, stellen wij deze vraag nogmaals aan het college.

3. Is het college bereid om op gronden van de gemeente (bijvoorbeeld in meerjarige pachtovereenkomsten) een beding op te nemen waarmee het gebruik van glyfosaat wordt verboden?

4. In uw beantwoording van augustus 2020 gaf u onder ander het volgende aan: “Wel gaan we intern in overleg of we pachtcontracten kunnen verduurzamen en/of meer natuur inclusief kunnen maken.” Wat is hieruit gekomen?

5. Op deze vraag, “Is het toegestaan om bij verkoop van gemeentelijke grond een clausule in het koopcontract op te nemen waarin het gebruik van bestrijdingsmiddelen wordt verboden? Zo ja, bent u daartoe bereid?” gaf u het volgende antwoord: “We gaan dit juridisch onderzoeken.” Hebt u inmiddels conclusies getrokken? Zijn die in lijn met de uitspraak van de centrale grondkamer?

6. Is het college bereid om een meerjarenplan op te stellen waarin, in samenwerking met agrarische ondernemers in onze gemeente, een uitfasering van het gebruik van niet biologische (chemische) bestrijdingsmiddelen wordt nagestreefd en waarin wordt gezocht naar niet schadelijke middelen voor gewasbescherming binnen onze gemeentegrenzen, bijvoorbeeld in het kader van de nieuwe voedselvisie?

Met vriendelijke groet,

Kirsten de Wrede Hans Sietsema

Partij voor de Dieren GroenLinks

[1] Een Franse cameraploeg kwam recent zelfs filmen in Diever omdat ze zich verbazen over de grote hoeveelheden landbouwgif die in de sierteelt worden gebruikt. De cameraploeg maakt een documentaire over het gebruik van landbouwgif. In Frankrijk wordt het debat over bestrijdingsmiddelen breder gevoerd en maakt men zich zorgen om de schadelijke gevolgen van het veelvuldig gebruik ervan. Het verhoogt bijvoorbeeld de kans op het krijgen van Parkinson.

[2] https://www.ad.nl/binnenland/n...

[3] https://www.bnnvara.nl/artikel...

[4] https://www.ad.nl/home/parkins...

[5] https://www.ad.nl/politiek/lan...

[6] https://eenvandaag.avrotros.nl...

[7] https://eenvandaag.avrotros.nl...

[8] https://groningengemeente.part...

[9] https://www.bd.nl/brabant/brab...

Indiendatum: 25 nov. 2021
Antwoorddatum: 26 jan. 2022

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij ontvangt u ons antwoord op de schriftelijke vragen ex art. 38 RvO van

mevrouw K. de Wrede van de Partij voor de Dieren en de heer H. Sietsma van

GroenLinks over een verbod op het gebruik van glyfosaat in pachtovereenkomsten.

De brief van de vragenstellers treft u als bijlage aan.

1. Is het college bekend met het artikel ‘Brabant mag gebruik landbouwgif glyfosaat

verbieden op eigen grond’ van 11 november j.l.?

Het college heeft kennis genomen van het betreffende artikel.

2. Is het college het met de Partij voor de Dieren en GroenLinks eens dat het gebruik

van (chemische) bestrijdingsmiddelen, zoals Glyfosaat, zo snel mogelijk moet worden

uitgebannen, ook binnen onze gemeentegrenzen?

Wij zijn voor het gebruik van niet-chemische middelen en passen dit zelf al jaren toe

bij onkruidbestrijding. Binnen onze gemeentegrenzen hebben we, ten aanzien van het

gebruik van bestrijdingsmiddelen, alleen zeggenschap over gronden die in ons

eigendom zijn. Ten aanzien van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen met

glyfosaat zijn we voornemens stappen te zetten, zie vraag 3.

In de uitspraak van de Centrale Grondkamer staat dat er voldoende alternatieven zijn

voor het gebruik van glyfosaat en dat dit dus niet leidt tot een ‘buitensporige

belemmering’ van de bedrijfsvoering. Gezien dit eerder een zorg van de gemeente was

en een argument om het gebruik van (chemische) bestrijdingsmiddelen niet aan

banden te leggen, stellen wij deze vraag nogmaals aan het college.

3. Is het college bereid om op gronden van de gemeente (bijvoorbeeld in meerjarige
pachtovereenkomsten) een beding op te nemen waarmee het gebruik van glyfosaat
wordt verboden?

Ja. Wij zijn van mening dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen met
glyfosaat onwenselijk is. Dit in combinatie met het feit dat er voldoende alternatieven
voor handen zijn, maakt dat we er voor kiezen om om het gebruik van glyfosaat op
onze eigen gronden te verbieden. Dit doen we door dit in de voorwaarden van
pachtcontracten op te gaan nemen. We doen dit zo snel als juridisch en beleidsmatig
mogelijk is.

4. In uw beantwoording van augustus 2020 gaf u onder ander het volgende aan: “Wel
gaan we intern in overleg of we pachtcontracten kunnen verduurzamen en/of meer
natuur inclusief kunnen maken.” Wat is hieruit gekomen?

Het overleg heeft geleid tot overeenstemming over het opnemen van een glyfosaat
verbod in de pachtcontracten. In de huidige situatie kiezen we bewust voor 1-jarige
contracten zodat er snel geschakeld kan worden bij inzet van gronden voor andere
beleidsdoelen. Indien mogelijk verlengen we de pacht jaarlijks wel met dezelfde
pachter. Hiermee voorkomen we dat een pachter de bodem uitput. Daarnaast maakt het
merendeel van de pachters gebruik van agrarisch natuurbeheer subsidies waarvoor al
regels gelden ten aanzien van natuur en milieu.

5. Op deze vraag, “Is het toegestaan om bij verkoop van gemeentelijke grond een
clausule in het koopcontract op te nemen waarin het gebruik van bestrijdingsmiddelen
wordt verboden? Zo ja, bent u daartoe bereid?” gaf u het volgende antwoord: “We
gaan dit juridisch onderzoeken.” Hebt u inmiddels conclusies getrokken? Zijn die in
lijn met de uitspraak van de centrale grondkamer?

Wij hebben navraag gedaan. De conclusie is dat wij bij een verkoop dit soort
voorwaarden nadrukkelijk niet op kunnen nemen omdat we daarmee de
beschikkingsmacht van een koper beperken. Daarbij is het zo dat we in basis geen
gronden aan boeren verkopen. Een clausule hiervoor opnemen lijkt daarom
overbodig.

6. Is het college bereid om een meerjarenplan op te stellen waarin, in samenwerking
met agrarische ondernemers in onze gemeente, een uitfasering van het gebruik van
niet biologische (chemische) bestrijdingsmiddelen wordt nagestreefd en waarin wordt
gezocht naar niet schadelijke middelen voor gewasbescherming binnen onze
gemeentegrenzen, bijvoorbeeld in het kader van de nieuwe voedselvisie?

In het kader van natuurinclusieve landbouw, waar we op inzetten, vinden we het
gebruik van schadelijke middelen niet wenselijk. Op gronden binnen de gemeente die
niet in ons eigendom zijn, mogen de middelen gebruikt worden die de Rijksoverheid
en het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctbg)
toestaan. We zijn niet voornemens een meerjarenplan zoals bedoeld in de
vraagstelling, op te tuigen. Wel steunen we vanzelfsprekend initiatieven van hogere
overheden indien er gekozen wordt voor uitfasering van chemische
bestrijdingsmiddelen.